Musikaren murruak
Azken gurutzada, azken gozamena, azken hatsa… Zinez oparoa da azkenari eskainiriko euskal musikaren errepertorioa. Azkenak, gainera, balio erantsia hartu ohi du aurreikusi ezin denean, nahiz eta taldeek gero eta neurtuago izan noiz eta nola esan agur.
Berriki, Huntza-k azken kontzertua eskaini du Bilboko Miribillan, 2023ko otsailean iragarri zuten arren. En Tol Sarmiento-ri dagokionez, iazko abenduan jakinarazi zituzten 20. urteurreneko ikuskizunen datak; arabarrek historikotzat jo dituzten egunak. Historikoa, dena den, itxaronaldia izango da, 2025eko martxoan joko baitu ETS-k Barakaldoko BEC-en.
Inondik inora, ez da aurrez aipaturiko taldeenganako kritika, baizik eta egungo joera ulertzeko ahalegina, Jon Urzelaik Su festak saiakeran egin duen gisan. Edukiak baino edukiontziak lehenesten dituen paradigman bizi garela dio Urzelaik bere liburuan. Ezin da hobeki laburbildu oraingo jokamoldea. Etengabeko amaieraren atarian biziarazten gaitu egungo komunikazio sistemak, itotzear bageunde bezala. Eta, nora garamatza joera horrek? Funtsean, modu bulimikoan kontsumitzera. Formulak, antza, funtzionatzen du: albait plazarik handiena hautatu, sekulako aurrerapenarekin iragarpena egin, sarrerak arrapaladan saldu eta agortu, arrakasta irudia proiektatu, hurrengo funtziorako beste ekitaldi bat eskaini, sold out afixa eskegi... bla, bla, bla. Ezagutzen duzu istorioa, ez da gaur goizeko kontua. Hertzainak-ek, esaterako, hirutan simulatu zuen agurra, ETS-k egingo duen antzera.
Agur-kontzertuetako jende erauntsiak ikusirik, ez dakit norainokoa den musikarekiko edo musikarienganako ikusmina, ez dakit musika bera komunikazio eta kontsumo estrategien atzaparretan erori ote den
Su festak liburutik tiraka, hasiera bati ekin dion Gorka Urbizuren Okeyish analisi aratz, kirurgikoarekin egin dut topo Jakin aldizkarian. Musikatik bizitzearen bide malkartsua du gidalerro testuak, eta Doctor Deseoko Francisen hitzak dakartza gogora Lekunberriko musikariak: “Musikatik bizitzea erraza da; baldintza bakarra dago: musikaria ez izatea”. Eszena ez bada lehen zena, noren mesedetan ari da mugitzen?
Era berean, edukiez mintzo bagara, galdetu beharko zaie musikariei zer datorren txalo zaparradak isiltzen direnean. Hitz egin beharko da euskal sortzaileen zaurgarritasunaz, edota Durangoko oasiaz haragoko salmenten lehorteaz. AHAZTEZINA!, GOGOANGARRIA!, HISTORIKOA! irakurtzen dudan bakoitzean, epikak erretako errepikapenak ikusten ditut nik, ez besterik. Eta agur-kontzertuetako jende erauntsiak ikusirik, ez dakit norainokoa den musikarekiko edo musikarienganako ikusmina, ez dakit musika bera komunikazio eta kontsumo estrategien atzaparretan erori ote den, salgai huts bilakatzeraino. Ezpalak-ek abesten duen lez, beste batzuen arauez jantzi gara, tamalez/ gurpil honetan gaude, guk hala nahi edo ez. Horixe da argi dudan bakarra.
Baina, tira, gainerakoan, dena ondo, e! Betiko martxan. Batetik, badakizue; eta, bestetik, zer esatea nahi duzue? Athletic Errege Kopako finalean izanik, Sevillako finalerako erreserbak egiten hasiak izango zarete, ezta? Ez utzi azken egunera arte.
Aritz Peñagarikano Irazusta
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]