Munduko aberatsenen zerrendan Euskal Herriari lotutako hiru izen
Forbes aldizkariak zabaldu du 2017ko munduko aberatsenen zerrenda. Euskal Herriarekin zuzenki lotutako hiru izen hauek ageri dira: 693. postuan eta 2,9 mila milioi dolarren jabe Juan-Miguel Villar Mir (OHL enpresa); 973. postuan 2,5 mila milioi dolarren jabe Daniel Francisco Maté Badenes (Suitzan bizi den donostiarra); eta 1.795. postuan 1,1 mila milioi dolarren jabe Jose Maria Aristrain (ArcelorMittalen jabe olaberriarra).
Juan-Miguel Villar Mir: Bizkaiko Labe Garaiak eta OHL
1931n Madrilen jaioa. 1960ko hamarkada amaieran Bizkaiko Labe Garaietako lehendakari izan zen, baita bere taldeko kide ziren Mediterraneoko Labe Garaiena eta Hidronito Españolakoa.
1987an Bizkaiko Labe Garaiek Obrascón eraikuntza enpresa erosi zuten pezeta bakarrean, eta 1999an Obrascón egungo OHL bilakatu zen (Obrascón Huarte Lain). Egun OHLko lehendakaria da.
Villar Mir taldea ere sortu zuen, hainbat sektoretako enpresak biltzen dituena: Villar Mir Energia (energia), Ferroatlántica (altzairu eta metalgintza), Fertiberia (ongarriak) eta OHL eta Pacadar (eraikuntza).
Politika, noblezia, futbola eta ustelkeria: Haziendako ministro izan zen 1975-1976 artean. 1995ean eta 2006an Real Madril futbol taldeko lehendakari izateko aurkeztu zen baina ez zuen bere nahia lortu. 2011ko otsailean Villar Mirko markes izendatu zuen Espainiako Juan Carlos erregeak. Ustelkeriari lotutako Lezo traman ikertua izan da 2017ko maiatzean.
Urtarrilean Saudi Arabiara Espainiako erregearekin joandako enpresen artean zegoen OHL.
Daniel Francisco Maté Badenes: Metalen salerosketa
Donostian jaioa 1963an, egun Suitzan bizi da. Mineralak salerosten dituen Glencore enpresako akziodun nagusietariko bat da. Maték kudeatzen du Glencore-ren zinkaren alorra eta mundu mailan nagusi da, 12 herrialdetan (batez ere Latinoamerikan) dituen 24 mehatze, 7 fundizio eta 6 birfindegiekin.
Jose Maria Aristrain de la Cruz: Arcelor-Mittal eta iruzur fiskalik handiena
1963an Olaberrian jaioa. Aitarengandik (Jose Maria Aristrain Noain) herentziatzarra jaso zuen berau 1986an hil zenean: Olaberrian 1955ean eraikitako altzairugintza fundizioa eta Espainiako Estatuan zabaldu zena, Espainiako pertsonarik aberatsena bihurtuz.
Urteekin altzairugintza enpresa handiak elkartzen joan ziren: Espainiako Estatuan Aceralia pribatizatu zuten (Jose Maria Aristrain de la Cruzek %11 zuen); Europan Frantzia, Espainia, Belgika eta Luxenburgoko enpresa handiek Arcelor sortu zuten eta ondoren mundu mailan, Mittalek Arcelor eskuratzean. Arcelor-Mittalen %2a Aristrainena dela uste da.
Tubacex enpresaren %11 erosi zuen 2014an.
Espainiako finka handienetakoa den Valdepuercasen (Cáceresen) jabe da eta arraza garbiko zaldi haztegi bat du, baita zezen haztegi bat ere.
2005-2009 urte artean 210,98 milioi euroko iruzurra egin izana egotzita, epaiketa zain dago egun. Bere egoitza Suitzan zegoenaren itxurak egin zituela eta Luxenburgoko jarduerak ezkutatu zituela uste du fiskaltzak. 15 delitu fiskal egin izanaz salatzen du fiskaltzak eta 64 urteko espetxe zigorra eta 1.400 milioi euroko isuna eskatzen ditu haren kontra. (Irakurri gehiago Castellanako Paperei buruz.)
1.500 kilometro baino gehiago izango ditu trenbideak, zeinak Mexikoko hego-ekialdeko bost estatu bilduko dituen: Campeche, Chiapas, Quintana Roo, Tabasco eta Yucatan. Maya trenaren kudeaketa Armadaren esku utzi zuen pasa den hilean Andres Manuel Lopez Obrador presidenteak.
Berriz ere mahai gainean dute Europar Batasunak eta Mercosur-ek –Argentinak, Brasilek, Paraguaik eta Uruguaik– 1999az geroztik izenpetu nahi luketen akordioa. Trantsizio ekologikoaren aurkako norabidea hartzea litzateke hitzarmen hori izenpetzea, eta beste behin... [+]
2022ko abenduan Tuvalu uharte-estatu ttipiak iragarri zuen Metabertsora pasatuko dela. 26 kilometro karratu baizik ez dauzkan artxipelagoa itsasoak bere igoerarekin irensteko arriskuan dago eta horregatik nahi dute ziberespazioan iraupena segurtatu. Simon Kofe Atzerri... [+]
Zazpigarren urtez segidan, Suitzako En Vert et Contre Tout elkarteak antolatu du Février sans Supermarché ekimena, helburutzat daukana herritarrak animatzea hilabetez beren erosketak ez egitera banaketa konpainia handien super edo hiperretan, baina hurbileko... [+]
Irudi hau ez dago manipulatuta. Euskarazko Mastodon instantzia batean erabiltzaile batek egindako argazkia da, Hego Euskal Herriko bazter batekoa. Amazonen locker edo kutxatila-biltegi hauek hainbat bazterretan agertu dira azken urteotan, eta testu jakin batekin egon ohi dira:... [+]
Walden Bello Filipinetako idazle, ikerlari eta antiglobalizazio aktibista ezaguna abuztuaren 8an atxilotu zuten; abuztuaren 9an fidantzapean atera zuten kartzelatik behin behinean. Focus on the Global South Gobernuz Kanpoko Erakundearen zuzendari exekutiboa da Bello, besteak... [+]
Amazon ondoren Glovo, Deliveroo eta Uber Eats-ek gure hiri eta auzoetako bizimodua hankaz gora jarri dutela uste baduzu, adi hurrengo uhinari: heldu dira Cajoo, Flink, Dija, Gorillas, PicNic , Everli... COVID-19 betean sortuta, tximista bezala zabaltzen ari diren banaketako... [+]
1934tik 1940ra Lazaro Cardenas jeneralak mugarritzat utzi dituen moduan nekazaritzaren erreforma, petrolioaren nazionalizazioa eta trenbide sarea, Andres Manuel Lopez Obradorrek erabakita dauka hiru monumentu gotor uztea Mexikoko historian iltzatuta, tartean, Tren Maya famatua... [+]
Urtarril amaieran Gasteizko Mercedes konpainiako zuzendaritza langileen ordezkariekin bildu zen ohartarazteko fabrikako ekoizpen-katea eten beharko zutela autoentzako hainbat pieza elektroniko eskuratu ezinik zebiltzalako –zehazki, txip elektronikoak–. Bi... [+]
Azarotik azarora, urte bete eman dute greban eta mobilizaturik Indiako milioika nekazarik, Narendra Modiren gobernuak laborantzako prezioak eta merkatu osoa liberalizatzeko ezarritako hiru lege atzera botatzea eskatuz. Azkenean agintariek erabakietan atzera eginda, borroka eta... [+]
Hornigaien mundu mailako krisiak txip erdieroaleen eskasiarekin jo du goia. Pandemiaren behin behineko ondorio bat dela diotenen aurrean, badira uste dutenak energiaren krisi globalak azaleratutako arazoa dela honakoa. Txipak dira egungo petrolioa, eta bere gailurra gainditu... [+]
Aurreko hamarkadan Amazonek ordaindu zuen zerga tasa efektiboa %13 izan zen. 2020 urtean Amerikako Estatu Batuetako 55 enpresa handienek ez zuten zergarik ordaindu. Espainiako Estatuan mila miloi euro baino gehiago fakturatu zuten enpresen mozkinaren gaineko tasa efektiboa 4,57%... [+]
Europako autogintzako industriaren geldialdiaren erdian Margrethe Vestager Lehiakortasunerako europar lehendakariordeak iragarri du Europar Batasuneko lehia-politika errebisatuko dutela estatuek mikrotxipen produkzioa diruz lagundu dezaten.