Klima aldaketaren munduko 100 arduradun nagusien artean, Josu Jon Imaz euskalduna
Jordan Engel mapagileak klima aldaketaren erantzukizunik handiena duten 100 enpresa eta hauen arduradun nagusiak mapa batean kokatu ditu. Bertan da Josu Jon Imaz euskalduna, EAJko Euzkadi Buru Batzarreko lehendakari ohia, egungo Repsoleko presidentea.
Decolonial Maps proiektuaren bultzatzaile nagusiak, klima aldaketaren eragile nagusiak mapa batean kokatu nahi izan ditu izen-abizenekin. “Lurra ez da hiltzen ari, hiltzen ari dira, eta hiltzen ari diren horiek izenak eta helbideak dituzte". Utah Phillipsen aipu horrekin hasten du artikulua.
"100 enpresa munduko berotegi gasen %70 baino gehiagoren arduradun dira, 1988tik. Konpainia hauek gidatzen dituzten tipoak (sic) –gehienak tipoak dira– aberastu egin dira munduko bizitzari literalki bizkar emanez. Beren negozio ereduaren oinarria da gizakiak sekula ezagutu duen etxe bakarraren suntsipena. Bitartean, gure haserrea gaizki bideratzen dugu gure auzokide, lagun eta senideen aurka, plastikoa erabiltzeagatik edo ez birziklatzeagatik. Norbaitek merezi badu 7.500 milioi lagunen haserrea, mapako 100 pertsona horiek dira. Denak batuta, munduko mineral gehienen eskubideak kontrolatzen dituzte –oraindik lurpetik atera gabeko petroleo, gas eta ikatza esplotatzeko "eskudidea"–. Jakin behar dute ez ditugula bakean utziko erabakitzen duten arte Lurrean Utziko Dituztela [azken urteetako desobedientzia ekimen ekologistek usu darabilten Keep It In The Grownd leloa erabitzen du ingelesez]. Ez soilik beren konpainiek, baizik eta beraiek. Gauza pertsonala bilatu da dagoeneko".
Kartograma honek herrialdeak ordezkatzen ditu, eta herrialdeen tamaina industrializazioaz geroztik jaurtitako karbono dioxido emisioen araberakoa da. Azpian ikus daiteke, adibidez, Europako partea handituta.
"Gure ohiturak aldatuz eta produktu berde gehiago erosiz klima aldaketa gera dezakegula dioen mitoari erantzun bat da mapa hau. Guk gure hondakinak bereizi ala ez, korporazio hauek planeta izorratzen jarraituko dute, guk geratzen ez ditugun bitartean. Konpainia hauetan erabaki nagusiak hartzen dituztenek anonimotasun erlatiboaren pribilegioa daukate, eta mapa honekin hori apurtu nahi dugu eta beraiei oihu egin. Tipo hauek sentitu behar dute planeta salbatzeko ardura, guk denok sentitzen dugun bezala".
Artikoari begira jarri eta XXI. mendeko erronka eta arazo handienez hitz egiten bukatzen dugu aski fite: geopolitika, edo hobeki erran gerlak eta klima larrialdia. Horretaz kontziente, Artikoko Batzarraren baitan egin ahala eraikitzaile eta bakezale izateko jarrera izan dute... [+]
Hemen gatoz, atzera ere, hausnarra berritzera. Edo behintzat saiatzera. Edo horrekin amestera. Ez dakit, ordea, berritik zer izango dugun; izan ere, antza, munduak lehengo lepotik burua jarraitzen du. Barkatu okerra: gizakiok jarraitzen dugu lehengo lepotik.
Euskal Herriaren zatirik handiena klima zonalde epelean kokatuta egon arren, Arabako eta Nafarroako hegoaldean ez ezik, edonora hedatzen dira udako bero bolada latzak. Eta, dirudienez, klima aldaketarekin okerrera eginen du egoerak –edo egiten ari da, honezkero?–... [+]
Metano isurketak murriztearen beharra berresten du klima aztertzen dabilen The Global Carbon Project proiektuko 69 ikerlarik plazaraturiko txostenak. Horrez gain, biharamunean atera du bere txostena Lurraren Aldeko Batzarrak, eta argiki dio: aldaketa sistemikoak bideratzeko... [+]
Espainiako Estatuan 1.386 pertsona hil dira gehiegizko beroagatik abuztuan –iazko abuztuan baino %3 gehiago–, Osasun Ministerioaren Carlos III. Institutuak emandako datuen arabera. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan 44 lagun hil dira, eta Nafarroan 22.
Munduko klima gogorrenetakoa du Balutxistanek: basamortuko klimaren muturreko bero eta lehorteak, eta Arabiako itsasotik ekarritako montzoiaren eurite irregularrak, urte batzuetan eskasak eta bertzeetan uholdeak eragiteko modukoak. Hala eta guztiz ere, bertan laborantza badago,... [+]
Itsasoaren heina 9,4 zentimetroz igo da azken 30 urteetan, baina guneka anitzez handiagoa da igoera –besteak beste, Pazifikoko eremu batzuetan 15 eta 30 zentimetro artekoa da–. Beroketa efektuko gasen isurketak ttipitzeko eta klima larrialdiari aurre egiten... [+]
Hori da ikerketa berri batek ondorioztatu duena, baldin eta betetzen badira gaur egun berotzearen handitzeari buruz dauden aurreikuspenak. Eta NBEren arabera, mende amaierarako tenperaturak 3 graduko igoera izango du XX. mende hasierarekin konparatuta.
Mundu mailan erregistratutako urterik beroena izan zen, eta Europako bigarren beroena, ISGlobalek egindako azterlanaren arabera. Europa hegoaldeko estatuak dira heriotza-tasa handienak dituztenak. Parisko Akordioan zehaztutako helburuak ez dira betetzen ari.
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
Akainak edo kaparrak batetik, eltxo tigreak bestetik, Euskal Herrian duten presentziaz eta gurean dauden espezieez mintzatu zaigu Aitor Cevidanes ikertzailea. Osasuna eta ingurumena hizpide, dituzten arriskuez, herritarron uste faltsuez eta klima aldaketaren nahiz gizakion... [+]