Klima aldaketaren munduko 100 arduradun nagusien artean, Josu Jon Imaz euskalduna
Jordan Engel mapagileak klima aldaketaren erantzukizunik handiena duten 100 enpresa eta hauen arduradun nagusiak mapa batean kokatu ditu. Bertan da Josu Jon Imaz euskalduna, EAJko Euzkadi Buru Batzarreko lehendakari ohia, egungo Repsoleko presidentea.
Decolonial Maps proiektuaren bultzatzaile nagusiak, klima aldaketaren eragile nagusiak mapa batean kokatu nahi izan ditu izen-abizenekin. “Lurra ez da hiltzen ari, hiltzen ari dira, eta hiltzen ari diren horiek izenak eta helbideak dituzte". Utah Phillipsen aipu horrekin hasten du artikulua.
"100 enpresa munduko berotegi gasen %70 baino gehiagoren arduradun dira, 1988tik. Konpainia hauek gidatzen dituzten tipoak (sic) –gehienak tipoak dira– aberastu egin dira munduko bizitzari literalki bizkar emanez. Beren negozio ereduaren oinarria da gizakiak sekula ezagutu duen etxe bakarraren suntsipena. Bitartean, gure haserrea gaizki bideratzen dugu gure auzokide, lagun eta senideen aurka, plastikoa erabiltzeagatik edo ez birziklatzeagatik. Norbaitek merezi badu 7.500 milioi lagunen haserrea, mapako 100 pertsona horiek dira. Denak batuta, munduko mineral gehienen eskubideak kontrolatzen dituzte –oraindik lurpetik atera gabeko petroleo, gas eta ikatza esplotatzeko "eskudidea"–. Jakin behar dute ez ditugula bakean utziko erabakitzen duten arte Lurrean Utziko Dituztela [azken urteetako desobedientzia ekimen ekologistek usu darabilten Keep It In The Grownd leloa erabitzen du ingelesez]. Ez soilik beren konpainiek, baizik eta beraiek. Gauza pertsonala bilatu da dagoeneko".
Kartograma honek herrialdeak ordezkatzen ditu, eta herrialdeen tamaina industrializazioaz geroztik jaurtitako karbono dioxido emisioen araberakoa da. Azpian ikus daiteke, adibidez, Europako partea handituta.
"Gure ohiturak aldatuz eta produktu berde gehiago erosiz klima aldaketa gera dezakegula dioen mitoari erantzun bat da mapa hau. Guk gure hondakinak bereizi ala ez, korporazio hauek planeta izorratzen jarraituko dute, guk geratzen ez ditugun bitartean. Konpainia hauetan erabaki nagusiak hartzen dituztenek anonimotasun erlatiboaren pribilegioa daukate, eta mapa honekin hori apurtu nahi dugu eta beraiei oihu egin. Tipo hauek sentitu behar dute planeta salbatzeko ardura, guk denok sentitzen dugun bezala".
Gero eta egoera larriagoan daude munduko oihanak, klima aldaketak ekarritako bero uhin eta lehorteek bultzatzen dituzten suteengatik, bertzeak bertze. Latitude ertain eta borealetan klima jadanik aldatu arren, oihanak orain arte oso guti prestatu ditugu aldaketari, batez ere... [+]
Valentzian denboraleak eragindako hildakoen eta kalteen atzean faktore meteorologiko hutsak daudela pentsatzea inozoegia litzateke. Generalitateak larrialdia nola kudeatu duen salatu du askok, baita multinazionalen negozio egarria lehenetsi dela ere. Eta gune pobreenak kaltetu... [+]
Denborale batek hondamendia eragin du Mediterraneo mendebaldean, eta gutxienez 92 dira hildakoak eta dozenaka desagertu daude. Halako ekaitz bortitzen arrazoiak kostaldearen txikizioan bilatu behar direla ohartarazi zuen Millán Millán meteorologoak. Eta soluzioa... [+]
Txorien migrazioen mapak argi uzten digu hegazti migratzaileentzat pasabide interesgarri eta aberatsa dela Euskal Herria. 350 bat hegazti espezie zenbatzen ditugu negurako kanpora doazenen zein bertara datozenen eta migrazio-bidean atseden hartzeko pausagune dutenen artean. Bizi... [+]
Pertsona batzuek kapitalismoa "besarkatzen" dute, konturatu gabe arazoa sistema berean dagoela; planeta mugatu batean hazkundea etengabe bilatzean. Energia intentsiboak ekoizteko modu guztiak mundua irensten ari dira.
Karibea eta Ipar Amerika jo dituen Helene urakanak erakutsi bezala, klima aldaketak indarturiko muturreko eguraldien kostua kolosala da. Hainbertze, non eta aseguruak horren arabera garestituko diren, arrisku berriei aurre egiteko asmoz. Klimaren bilakaera hori gelditu ezean,... [+]
Artikoari begira jarri eta XXI. mendeko erronka eta arazo handienez hitz egiten bukatzen dugu aski fite: geopolitika, edo hobeki erran gerlak eta klima larrialdia. Horretaz kontziente, Artikoko Batzarraren baitan egin ahala eraikitzaile eta bakezale izateko jarrera izan dute... [+]
Hemen gatoz, atzera ere, hausnarra berritzera. Edo behintzat saiatzera. Edo horrekin amestera. Ez dakit, ordea, berritik zer izango dugun; izan ere, antza, munduak lehengo lepotik burua jarraitzen du. Barkatu okerra: gizakiok jarraitzen dugu lehengo lepotik.
Euskal Herriaren zatirik handiena klima zonalde epelean kokatuta egon arren, Arabako eta Nafarroako hegoaldean ez ezik, edonora hedatzen dira udako bero bolada latzak. Eta, dirudienez, klima aldaketarekin okerrera eginen du egoerak –edo egiten ari da, honezkero?–... [+]
Metano isurketak murriztearen beharra berresten du klima aztertzen dabilen The Global Carbon Project proiektuko 69 ikerlarik plazaraturiko txostenak. Horrez gain, biharamunean atera du bere txostena Lurraren Aldeko Batzarrak, eta argiki dio: aldaketa sistemikoak bideratzeko... [+]
Espainiako Estatuan 1.386 pertsona hil dira gehiegizko beroagatik abuztuan –iazko abuztuan baino %3 gehiago–, Osasun Ministerioaren Carlos III. Institutuak emandako datuen arabera. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan 44 lagun hil dira, eta Nafarroan 22.
Munduko klima gogorrenetakoa du Balutxistanek: basamortuko klimaren muturreko bero eta lehorteak, eta Arabiako itsasotik ekarritako montzoiaren eurite irregularrak, urte batzuetan eskasak eta bertzeetan uholdeak eragiteko modukoak. Hala eta guztiz ere, bertan laborantza badago,... [+]