Mundu mailako protesta kanpaina abian Mesopotamiako Hasankeyf herria ez urperatzeko eskatuz

  • Turkiaren menpeko Kurdistango Hasankeyf antzinako herria urperatuko du Turkiako Gobernuak proiektu hidroelektriko bat aurrera ateratzeko. Tigris ibaiaren altzoan, Mesopotamiaren bihotzean, milaka pertsona beren etxeetatik bota eta kurduen ondare arkeologiko baliotsua urpean geratuko dela salatzeko kanpaina abiatu zuten. Bestere artean, BBVA bankua proiektuan sartuta dagoela salatu dute.

Hasankeyf herria Mesopotamian kokatuta dago eta mendietako kobazuloetan milaka urte dituzten arrastoak aurkitu izan dituzte.

Hasankeyf herrialdearen aldeko plataformak mundu osoan zehar elkartasun keinuak jaso ditu. Txile, Italia, Irak, Alemania, Katalunia, Euskal Herria… Denek adierazi dute kurduekiko elkartasuna; izan ere, leku arkeologikoki aberats batekin suntsitzeaz gain, proiektuak Turkiako Kurdistanen eta Irakeko hainbat eskualdetan ondorioak izango ditu.

Hasankeyf antzinako herriaz gain, beste hainbat herrixka urperatu nahi dituzte presa hidroelektriko hau dela eta. Kalkulu ezberdinen arabera, 40.000-78.000 artekoa izango da Ilisuko Presak lekualdatzera derrigortuko dituen pertsonen kopurua.

Presak urpean utziko lituzkeen herriak ikus daitezke infografia honetan.

Ilisuko Presaren proiektua Ipar Kurdistango Batman probintzian dago kokatuta. Hau, aldi berean, Tigris ibaiaren iturburua da, eta eragin larria izango du presak ibaiaren ibilbide guztian. Irak etengabeko basamortutze-arriskuan dagoen herrialdea da, eta Tigris ibaia bere biziraupenerako giltzarria da, bai biztanleria zein ekosistemari dagokionez. Presak, adibidez, hegoaldean mila kilometrora dauden zingirak asko erasango ditu.

BBVA tartean

BBVA Garanti banku turkiarraren erdiaren jabe da, Turkiako hirugarren banku nagusia dena. Proiektua Garanti eta Akbank banketxeek finantzatzen dute, erdibana. Hau dela eta, BBVAk proiektuaren laurdena finantzatzen du. Honek haserre handia eragin du Espainiar Estatuko eta Euskal Herriko talde ekologista eta internazionalistetan, eta banketxearen aukako eraso eta protestei ekin diete.

Kontserbazio Naturalerako Eremua

Hasankeyf Kontserbazio Naturalerako Eremu izendatu zuen Turkiak 1981ean, baina ez dira babes hori errespetatzen ari. Hau dela eta, bertako ekintzaile batzuek eremua UNESCOk gizateriaren ondare izendatzeko tramiteei ekin diete; haien esanetan, Hasankeyf eta inguruko Tigris Bailarak gizateriaren ondare izendatzeko hamar baldintzetatik bederatzi betetzen ditu.

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Kurdistan
2024-11-27 | Julene Flamarique
Espetxe zigorra ezarri dio Turkiak Beritan Canözer kazetari kurdu feministari

Urtebete eta hamar hilabeteko zigorra ezarri diote PKK Kurdistango Langileen Alderdiaren aldeko "propaganda2 egitea leporatuta. Canözerrek hamar urte daramatza kazetari lanetan. Tarte horretan sei bider aldiz miatu du bere etxea Turkiako Poliziak, bost aldiz atxilotu... [+]


2024-11-13 | Julene Flamarique
Iranen heriotza-zigorra jaso duen Pakhshan Azizi feminista kurduaren espetxekideek justizia eskatu dute

2023ko abuztuaren 4an atxilotu zuten etxean Teherango Inteligentzia Ministerioko agenteek. Desagerrarazi eta gero, fisikoki nahiz psikologikoki torturatu zuten Evingo espetxean. Orain heriotza-zigorra ezarri diote, eta espetxekideek haren aldeko defentsa eskutitza argitaratu... [+]


2024-10-31 | Justus Johannsen
ANALISIA
Öcalan gabe ez dago konponbiderik Turkiaren eta PKKren artean

Abdullah Öcalanek, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) buruzagi espetxeratuak, bere iloba Ömer Öcalanen lehen bisita izan du. Ia lau urtez ukatu dizkiote bisitak, telefono deiak eta kanpoaldearekiko komunikazio oro. Azken 25 urteetan ia erabateko isolamendu... [+]


2024-10-21 | Justus Johannsen
Beste bi kazetari kurduren hilketa
Turkiaren zapatako harri koxkorra

Bi kazetari, Hêro Bahadîn eta Gulistan Tara, eta haien txofer zihoan Rêbîn Bekir lankidea, Hewraman eskualde kurduan dokumental bat egitera zihoazen. Beren autoa misil batek jo zuen. Bekir zorteduna izan zen, autoa sutan lehertu baino lehen, inpaktuak... [+]


Sebahat Tuncel
“Ohikoa bihurtu da politikari kurduak espetxeratzea”

Sebahat Tuncel Kurdistango politikaria da, Turkiaren menpeko lurretan. Hainbatetan egon da kartzelan kurduen askapen mugimenduaren parte izateagatik, eta Turkiako Parlamenturako diputatu gisa hautatu zuten lehen presoa izan zen, 2007an. 2016an espetxeratu zuten azkenengoz eta... [+]


2024-07-22 | Justus Johannsen
ANALISIA
Turkia Irakeko Kurdistan konkistatzen ari da, PKKren aurkako borrokan

Helikoptero eta gerra hegazkin turkiarrek betetzen dute zerua Irak iparraldeko kurduen zonaldean. Azken asteetako operazio militar handian 381 kokaleku bonbardatu ditu Turkiako Aire Armadak Kurdistango Eskualde Autonomoan. Turkiako Defentsa Ministerioak adierazi du “talde... [+]


2024-03-20 | Aitor Aspuru Saez
Ibrahim Bilmez
“Öcalanen aurkako sistema garatu du Turkiak Imraliko espetxean eta beste preso politikoen aurka baliatu du”

Ibrahim Bilmez abokatua da eta Abdullah Öcalan buruzagi kurdua da bere bezeroa. Bere isolamendua salatu du Euskal Herrian otsailean, Turkiako errepresio eta inpunitate mekanismoak azalduta.


2024-02-15 | El Salto-Hordago
Ocalan, 25 urte preso eta erabat isolaturik, Espainia eta Europar Batasunaren oniritziarekin

1999ko otsailaren 15ean Abdullah Öcalan atxilotu zuten, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) eta mugimendu independentista kurduko burua. Turkiako zerbitzu sekretuek Kenyan atxilotu zutenetik, Marmara itsasoko uharte batean dagoen Iämralä-ko kartzelan isolatuta... [+]


2024-01-29 | Aitor Aspuru Saez
Lara Vilanova
“Estatu Islamikoko emakumeekin zubiak eraiki genituen elkarrizketarako, baina zintzoak izan behar ginen eta gezurretan ez erori”

Lara Vilanova (1983, Bartzelona) argazkigintza zuzendaria da eta The Return: Life after ISIS, Sinjar, Cuerdas edota Hondarrak filmetan hartu du parte. Abenduan Euskal Herria bisitatu zuen The Purple Meridians topaketetan parte hartzeko Durangon.


Urtzi Urrutikoetxea
“Ohorezko krimenen ondorioz eraildako emakumeen hilkutxak emakumeek eurek eramateak sekulako eragina izan du Kurdistanen”

Urtzi Urrutikoetxea nazioarteko kazetariarekin mintzatu gara Radio Kobanen, iaz idatzitako Kurdistan-Argi bat ekialde hurbilean liburuari buruz. Testuak azken urteetako gertakizunei erreparatzen die, eta atzerago ere begiratzen du herri kurduaren egoera politikoa eta... [+]


2023-05-22 | Aitor Aspuru Saez
“Osasun sistema oso ahula dugu, ahaleginak ISIS, Turkia eta Al Asaden kontrako defentsan bideratu direlako”

Siriako Ipar eta Ekialdeko Autoadministrazioko osasun esparruko ardurak ditu Ciwan Mustafak eta herri kurduak lideratzen duen proiektu politikoaren osasun ministrotzat jo daiteke. Mediku-Ekintza Koordinakundea gobernuz kanpoko erakundearen laguntzarekin Eusko Legebiltzarrean... [+]


Bederatzi kazetari kurdu askatu dituzte, zazpi hilabete preso eduki ostean

Epaiketaren lehen eguna amaituta eta bederatzi kazetari kurduak askatu dituzte. Urte erdia pasatxo preso eduki dituzte "terrorismoa" egotzita. Ankarako espetxean zeuzkaten eta orotara hamaika kazetariri erakunde terroristako kide izatea egozten diete.


Turkiako ezkerrak bat egin du Erdogan boteretik botatzeko

Parlamentuan ordezkaritzarik lortuko ez duten beldur, ezkerreko alderdi gehienek Kemal Kiliçdaroglu zentro-ezkertiarraren aldeko botoa eskatzea erabaki dute, egungo presidentearen aurkari nagusia dena.


2023-03-20 | ARGIA
HerriBiltzak udaberriko festa ospatu du kurduekin batera eta iraultzaren haziak ereiteari ekin dio

Behe Nafarroako Behorlegin asteburu osoko egitaraua eraman du aurrera herriBiltzak. Larunbatean Parisko Komunaren iraultzaren urteurrena gogoratu dute eta igandean kurduen eta euskaldunen arteko elkartasuna indartzeko udaberriko festa ospatu dute elkarrekin. Bi egunetan erein... [+]


Eguneraketa berriak daude