Klimaren alde, mundu mailako greba orokorra irailaren 27an
Irailaren 27an aldaketa klimatikoaren aurkako greba orokorra antolatu dute mundu mailan. Bi aldarrikapen nagusi jaso ditu: berotegi efektua eragiten duten gasen emisioa etetea eta klima larrialdi egoera adieraztea.
Espainiako Estatuko ehun antolakunde inguruk deialdiarekin bat egiten dutela jakinarazi dute agiri baten bidez. Tartean dira Hego Euskal Herriko zenbait elkarte ere, besteak beste Ekologistak Martxan, Euskal Gune Ekosozialista edo Butroi Bizirik en Transición.
Agirian, nazioarteko erakundeen hainbat ikerketek emandako datuak nabarmendu dituzte lehenik. Horien arabera, biodibertsitate galera dela eta itsasoko eta lurreko ekosistema asko galtzeko arriskuan dago, eta milioi bat bizidunen espezie desagertzeko arriskuan. Klima aldaketari dagokionez, atzerabueltarik gabeko egoeraren mugan geundeke.
Erantzukizuna
Hori dela eta, deitzaileek instituzio guztiei arduraz jokatzeko deia egin diete. Europa mailakoei, Espainiako Gobernuari, autonomia erkidegoei zein udalei. Zehazki, klima larrialdi egoera adieraztea eta berotegi efektua eragiten duten gasen isurketa etetea exijitzen dute, “zientziak ezartzen duenaren ildotik eta justizia klimatiko irizpideei jarraiki”.
Egoeraren larritasuna onartu eta horren araberako konpromiso errealak hartu behar dira, eragileen ustetan. Erregai fosilak alboratu beharra azpimarratu dute esaterako, energia berriztagarrien alde egiteko. Ingurumenaren kalteak ezberdin eragiten dutela ohartarazi dute, “klase sozialaren, sexuaren, jatorriaren edo gaitasunen” arabera. Eredu berrirako trantsizioan, ezberdintasun horiek kontuan hartu beharko lirateke, baita aberastutako eta pobretutako herrialdeen ardurak ere: “Herrialde pobretuak planetaren hondamenean erantzukizun txikiena dutenak dira. Alde berean, baina, mugen apurketa horien ondorioekiko zaurgarrienak dira. Aberastutako herrialdeak dira ingurune-zor handiena pilatu dutenak”. Ondorioz, Europako herrialdeek konpromiso handiagoak hartu beharko lituzkete.
Mobilizazioa
“Etorkizunaren, planeta bizi baten eta mundu justu baten alde” antolatu dute greba eragileek. Herritarrak eta eragileak deialdiarekin bat egitera gonbidatu dituzte. “Ikasle greba, kontsumo greba, kaleetan eta lantokietan mobilizazioak” eta bestelako ekimenak aurreikusten dituzte irailaren 27ko greba orokorrerako.
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
Akainak edo kaparrak batetik, eltxo tigreak bestetik, Euskal Herrian duten presentziaz eta gurean dauden espezieez mintzatu zaigu Aitor Cevidanes ikertzailea. Osasuna eta ingurumena hizpide, dituzten arriskuez, herritarron uste faltsuez eta klima aldaketaren nahiz gizakion... [+]
Klimari buruzko datuak jasotzen dituen Copernicusen arabera, hamahirugarren hilabetez jarraian errekorra hautsi da aurtengo ekainean. Parisko Akordioan hitzartutako 1,5ºC-en helburua ez da bete eta egoera aldatzen ez bada, errekor negatibo berriak izango direla aurreikus... [+]
Ingurumena, bioaniztasuna, uraren gestioa eta haurren beharrak oinarri hartuta, ikastetxeetako patioak aldatzeko proiektu kolektiboa jarri dute martxan Pirinio Atlantikoetan; Euskal Herriko lau herrik hartuko dute parte. Iruñean ere, itzal eta landare gehiago izango... [+]
Zeintzuk dira gure benetako beharrizanak ondo bizitzeko? Zer da ondo bizitzea? Galdera hauei erantzutea funtsezkoa da gehiegikeriaren gizartean, are gehiago larrialdi klimatiko, ekologiko eta zibilizazio krisiaren garaiotan.
Azken urteotan nabaritu den beroketa globalaren emendatzea neurri batean kutsadura murriztearen ondorioa da, hain zuzen, murriztuz doazen aerosol sufredunen isurketek, berez, berotegi efektuaren zati bat konpentsatzen dutelako. Paradoxa horrek egoera berri batean sartzen gaitu,... [+]
Ostegunean hasi da uda. Hartara, udaberriko eguraldiaren balorazioa eta udakoaren iragarpena egin du gaur AEMETek. Apirila 1961az geroztik hilabeterik lehorrena izan den arren, udaberri “arrunta” izan da eta uda ohi baino beroagoa izatea aurreikusi dute.
Elba ibaiaren arroa, 1417. Lehorteak eraginda ibaiaren mailak nabarmen egin zuen behera, eta norbaitek ur maila markatu zuen harri batean, idazkun bat zizelkatuta: “Harri hau berriro ikusten baduzu, negar egingo duzu. Ura maila honetan zegoen 1417... [+]
Ozeano Barean, atoloi apalez osatuak, Marshall uharteak dira klima aldaketaren aurrean herrialde hauskorrenetakoak, itsas mailaren gorakadak zuzenki mehatxatzen dituelako. Bertako gobernuak egokitze plan sakon eta zehatz bat martxan jarri du, biztanleekin elkarlanean, behetik... [+]
Teofanes Aitorlea kronikalariak jaso zuenez, 763-764ko negua inoizko hotzenetakoa izan zen Konstantinoplan. Elurrak eta izotza hartu omen zuten bizantziar hiriburua eta Bosforon iceberg bat ere ikusi omen zuten.
Orain arte klima hoztea, besteak beste, jarduera... [+]
Frantziako Estatuaren menpe segitzen duen Indiako Ozeanoko Mayotte irlan biderkatuz doaz kolera kasuak. Uraren kudeaketa kaskarra izan ohi da eritasun horren zabalpenaren arrazoietan eta, hain justu, uraren krisi gogorrari aurre egin nahian dabiltza bertako herritarrak. Bigarren... [+]
Etiopia, Somalia eta Kenyako hainbat eskualdetan ia hiru urtez euririk gabe egon ondoren, azkenaldian urpetuak izan dira. Sasoi kontrasteak ohikoak izanik ere eskualde hartan, klima aldaketarekin larritzen dira, eta euriak hobeki baliatzeko hainbat tokiko ekimen garatzen ari... [+]