Ekainik beroena izan da aurtengoa mundu mailan, erregistroak daudenetik
Klimari buruzko datuak jasotzen dituen Copernicusen arabera, hamahirugarren hilabetez jarraian errekorra hautsi da aurtengo ekainean. Parisko Akordioan hitzartutako 1,5ºC-en helburua ez da bete eta egoera aldatzen ez bada, errekor negatibo berriak izango direla aurreikus daitekeela adierazi dute.
Copernicus Klima Aldaketaren Zerbitzuak hilabetero argitaratzen du mundu mailako klimari buruzko buletina. Erregistroak jasotzen hasi zirenetik, ekainik beroena izan dela aurtengoa ondorioztatu dute. Hamahirugarren hilabetez jarraian, erregistratu den tenperatura altuena dela aipatu dute, eta aurreko urteko ekainean baino 0,14ºC altuagoa. Buletinean azaldu dute datu horiek lortzeko ERA5 tresna erabili dutela, “mundu osoko satelite, ontzi, aireontzi eta estazio meteorologikoetatik datozen milaka milioi neurketa erabiltzen dituena”.
Jasotako datuen arabera, 2015. urteko Parisko Akordioan hitzartutako helburuetako bat ez da betetzen. Akordio horretan estatuek hitzartu zuten munduko gainazalaren bataz besteko tenperaturak epe luzera industriaurreko mailekiko 2ºC-tik behera egon behar zuela eta 1,5ºC inguruan mugatzeko ahaleginak egin behar zituztela, United Nations Climate Change-k jaso duenez.
Azken hamabi hilabeteetako mundu mailako gainazalaren bataz besteko tenperatura, industriaurreko mailekiko 1,64ºC beroagoa da, eta 1991-2020 epearekiko 0,76ºC beroagoa. Inoiz erregistratutako zifrarik altuenak dira, eta hamabigarren hilabetez jarraian, 1,5ºCko tenperatura gainditu da aurtengo ekainean ere.
Munduko Meteorologia Erakundeko idazkari nagusi Andrea Celeste Saulok ez du esperantza galtzen helburu hori betetzeko. “Aldi baterako ez-betetzeek ez dute esan nahi 1,5ºC-ko helburua etengabe galtzen denik, helburu hori epe luzerako berotze bati baitagokio”, adierazi du, UN News-en irakur daitekeenez.
ERA5 tresnak jasotako datuek adierazi dute bataz besteko tenperatura baino handiagoak izan diren gune nagusiak Europako hego-ekialdea, Turkia, Kanadako ekialdea, AEBetako mendebaldea, Mexiko, Brasil, Siberiako iparraldea, Afrikako iparraldea eta Antartikako mendebaldea izan direla.
Uholdeak, suteak eta urakan bat
Copernicusek argitaratutako buletinak, 2024ko ekainean jazotako ezohiko fenomeno meteorologikoak jaso ditu. Europa mailan, Alemanian, Italian, Frantzian eta Suitzan uholdeak eragin zituzten prezipitazio handiak izan dira. Hegoamerikan eta Errusiako ipar-ekialdean izandako sute larriak eta Iparamerikan izandako Beryl hurakana ere aipatu dituzte.
Copernicusek nabarmendu du etorkizunean errekor negatibo berriak izango direla aurreikus daitekeela, eta tenperaturen igotzea “saihestezina” izango dela, “atmosferara eta ozeanora berotegi-efektuko gasak isurtzeari uzten ez badiogu”.
Munduan gutien aipaturiko krisi humanitarioa da Angola hego-mendebaldean 2019az geroztik irauten duena. Klima aldaketak indarturiko lehorte luze baten ondorioz milioika pertsona janari eskasean edo desegokitasunean bizi dira eta ura bilatzeko ahalegin handiak egin beharrean... [+]
Lurrak guri zuhaitzak eman, eta guk lurrari egurra. Egungo bizimoldea bideraezina dela ikusita, Suitzako Alderdi Berdearen gazte adarrak galdeketara deitu ditu herritarrak, “garapen” ekonomikoa planetaren mugen gainetik jarri ala ez erabakitzeko. Izan ere, mundu... [+]
Eskola inguruko natur guneak aztertu dituzte Hernaniko Lehen Hezkuntzako bost ikastetxeetako ikasleek. Helburua, bikoitza: klima larrialdiari aurre egiteko eremu horiek identifikatu eta kontserbatzea batetik, eta hezkuntzarako erabiltzea, bestetik. Eskola bakoitzak natur eremu... [+]
Agintari gutxik aitortzen dute publikoki, disimulurik eta konplexurik gabe, multinazional kutsatzaileen alde daudela. Nahiago izaten dute enpresa horien aurpegi berdea babestu, “planetaren alde” lan egiten ari direla harro azpimarratu, eta kutsadura eta marroiz... [+]
Biologian doktorea, CESIC Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusiko ikerlaria eta Madrilgo Rey Juan Carlos unibertsitateko irakaslea, Fernando Valladares (Mar del Plata, 1965) klima aldaketa eta ingurumen gaietan Espainiako Estatuko ahots kritiko ezagunenetako bat da. Urteak... [+]
Nola azaldu 10-12 urteko ikasleei bioaniztasunaren galerak eta klima aldaketaren ondorioek duten larritasuna, “ez dago ezer egiterik” ideia alboratu eta planetaren alde elkarrekin zer egin dezakegun gogoetatzeko? Fernando Valladares biologoak hainbat gako eman dizkie... [+]
Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko ikertzaileek.. Horrek, era berean, klima-larrialdiari aurre egiteko balioko lukeela baieztatu dute, basoek atmosferako karbono-dioxidoa xurgatuko... [+]
_Glaciar.png)
Desagertzeko arriskuan dauden izotz-masak dokumentatzen dituen nazioarteko erregistro batek Pirinioetako Monte Perdido sartu du zerrendan.
Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen.
Nature Medicine aldizkarian publikatutako artikuluaren arabera, berotegi efektuaren ondorioz handiagoa izango da beroak eragindako heriotzen igoera hotzak eragiten duen heriotza jaitsiera baino. Gainera, beroarekiko egokitze onenak ere ez luke arazoa guztiz konponduko.
Igande arratsaldean Greenpeace-ko 30 kide inguruk Urdaibaiko proiektuaren kontrako ekintza burutu dute Bilboko Guggenheim museoan. Hamar landare eta animalia-espezie errepresentatu dituzte.
Munduko landa eremu periferikoetan 4 milioi kilometro koadro laborantza lur abandonatu dira azken 75 urteotan. Orain arte arrazoi ekonomikoengatik uzten baldin baziren nagusiki, gerora, klima aldaketak ere horretara bideratuko ditu geroz eta gehiago. Bioaniztasuna babesteko xede... [+]
AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.
-(1).jpg)
Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.