Okupas Motorizados ekimenaren lana aitortu du Nafarroako Parlamentuak
Azkene lau urteetan, desgaitasuna duten pertsonentzako aparkalekuen erabilera desegokia salatzeko, sare sozialetara argazkiak igotzen zituen Juan Larretaren ekimenak egunero. Orain, amaitutzat eman du ekintza hau herritarrek zuzenean egiten dutelako #OkupasMotorizados traola erabiliz.
Twitter, Facebook edo Instagram ireki eta zure kotxearen argazki bat ikusten baduzu #OkupasMotorizados traolarekin, ez kexatu desgaitasuna duten pertsonentzako aparkalekua ez errespetatzeagatik isuna jasoz gero. Merezi duzu eta.
Aldiz, txanponaren beste aldean baldin bazaude, hau da, desgaitasunik baldin baduzu, ikuspuntua bestelakoa izango da: baliteke zuri dagokizun aparkalekua kendu dizun pertsona horrek bere portaera birplanteatzea hurrengorako. Are gehiago, baliteke autoan pertsona anonimo batek utzi dion oharra irakurri eta kontzientzia piztu izana. “Mila esker gure tokian jartzeagatik. Utziko al dizkiguzu zure hankak?”, dio mezuak.
Salatzeko eta kontzientzia sustatzeko Juan Larretak 2019an sortu zuen Okupas Motorizados herri ekimena. Egunero desgaitasuna duten pertsonentzako Nafarroan dauden aparkalekuen erabilera desegokiaren argazki bat sare sozialetara igotzeko asmoarekin, beti ere matrikula estalita.
Gutxinaka, gero eta jende gehiago hasi zitzaion argazkiak pasatzen, baita kartelak ibilgailuetan jartzen ere. Azkenaldian, herritarrek zuzenean igotako irudiak bere kontura pasatzen zizkiotenak baino gehiago dira. Guztira 31.500 argazki baino gehiago publikatu dira orain arte #OkupasMotorizados hastagharekin.
Lau urteren buruan, ekimenak berezko bidea hartu duela ikusi eta pixka bat aldentzea erabaki du Larretak. “Egunero argazki bat igotzeari utziko diot, baina hitzaldiak eta sentsibilizazio kanpainak egiten jarraituko dut, behar izanez gero”, esan du Argiari eskaini dion elkarrizketan.
Pasa den igandean, Larretak mugikortasun murriztua duten pertsonen alde egindako lanagatik aitortza berezia jaso zuen Nafarroako Legebiltzarrean. Unai Hualde Nafarroako Parlamentuko presidenteak aintzatetsi zuen “mugikortasun urria duten pertsonentzat erreserbatutako aparkalekuak errespetatzeak duen garrantziaren kontzientziazio lana, harik eta herritarren mugimendu bat sortu arte, Estatuko beste hiri eta erkidego batzuetara zabaldu dena”.
Hualdek gehitu zuen, askotan “gizarte zibila erakundeen aitzinetik doala”, eta, ondoren, balioetsi zuen Nafarroako Gobernuaren, udalen, CERMIN desgaitasuna duten pertsonen Nafarroako batzordearen eta Okupas Motorizadosen artean sortutako lantaldea. “Horri esker, desgaitasuna duten pertsonentzat aparkatzeko txartelen sistema berri bat jarri da martxan, hau da, administrazioaren lana errazten duen eredu bateratu bat”.
Ildo beretik, Larreta “pozik” dago ekimenaren sorreran planteatu zituen helburuak bete dituelako: “Alde batetik, traola ezaguna egin da eta dagoeneko Nafarroatik kanpo erabiltzen hasia da. Bestetik, Foru Gobernuak desgaitasunaren gida-txartelak bateratu ditu”.
GIDA-TXARTELEN BATERATZEA
2022ko azarora arte, txartelak udalek kudeatzen zituzten, hainbat arazo eraginez, Larretak azaldu duen moduan: “Ez zegoen batasunik banaketa-irizpideetan, ezta txartelen itxuran ere. Batzuk eskuz egiten ziren. Imajinatzen al dugu ohiko gida baimena eskuz idatzita? Honek tranpa egitea asko errazten zuen”.
Izan ere, egoera baliatuta, “gutxiengo batek” askotariko iruzurrak egiten zituen eta hala kolektiboa kaltetu: “Pertsona batzuek beraien txartela lagun edo senideei uzten zieten. Iruñean, esate baterako, egunero bi baimen kentzen zituen Poliziak aparkatu edo desaparkatzeko momentuan irregulartasunen batez ohartzerakoan”. Larretaren ustetan, praktika hauek salatzeak, “zilegitasuna eman dio” Okupas Motorizadosi.
Foru Gobernuak martxoaren 24era arte ezarri du txartela berritzeko epea. “Geroztik, erabilera anitzak izango dituen datu basea jarriko dute martxan, hala nola zonaldeka zenbat txartel dauden jakin, aparkalekuak non behar diren identifikatu eta mugikortasuna errazteko”, argitu du herri ekimenaren sortzaileak.
“Azken finean, ibilgailuen erabilera murriztuta, gero eta atseginagoak izan beharko dira hiriak, baina mugikortasunerako zailtasunak ditugunok erdigunera iritsi nahi dugu aldi berean. Kontzientziak eragindako neurri berriek oreka hori aurkitzen lagundu dezakete”.
Ikusmena galdu arren, partidak irabazten jarraitzen du Aritz Huartek. Eskubaloia utzi eta goalballean jokatzen hasi zen duela hiru urte, Nafarroako Itsuen Kirol Taldean. Espresuki itsuentzat sorturiko kirola da, eta gaur egun, ikusmen desgaitasunen bat dutenek baino ez dute... [+]
Desiraren, genero identitatearen eta erotikaren ikuspegia zabaltzeaz mintzatu da Igor Nabarro sexologoa. Nerabezaroan muineko lesio bat izan zuen, eta hori dela-eta zalantzan jarri zituen maskulinitatea eta sexualitatea. Salatu du istripuaren ostean ez zuela inongo heziketa... [+]
Joten erritmora harro erakusten du luma Itxi Guerra aktibista antikapazitistak (Madril, 1998). Gorputz desgaituek bizi dituzten biolentziak balioztatzeko eta sistemari aurre egiteko saretzearen garrantziaz mintzatu da. Gorputzaren bizigarritasuna aldarrikatu du:... [+]
Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]
Jende askorekin eta elkarrizketaz inguratuta dagoenean isil-isilik edo ohi baino isilago egoten da Irati Erauskin (Hondarribia, Gipuzkoa, 1996). Horregatik, “oso irekia” den arren lotsatia dela uste dute batzuek. Entzumen urritasuna dauka, eta batzuetan “oso... [+]
Izaera berezia duten elkarteak eta behar bereziak dituzten haurren familia-elkarteak biltzen ditu Bizipozak, 38 denera. Familia horien errealitatea ikusarazi eta bertatik bertara ezagutzeko asmoz, jaia egingo dute apirilean. Unitate didaktikoak eta material pedagogiko ugari ere... [+]
Behar ez den lekuan autoa aparkatzen duten gidariak salatzen hasi zen Juan Larreta (Iruñea, 1968) duela bost urte. Esklerosi anizkoitza duenez, desgaituak diren pertsonentzako aparkalekuetan autoa uzteko txartela dagokio. Urteak daramatza Nafarroako txartelen erregistro... [+]
Enplegu publikoko plazen %2 adimen desgaitasuna duten pertsonentzat gorde behar den arren, sarri ez da betetzen, eta oposizioak deitzerakoan aintzat har ditzatela eskatu dute: "Funtsezkoa da, konturatu gaitezen gizarte hau denona dela, ez gutxi batzuena".
Kolorea eta argia ez ditu bereizten, ez du itsu ez garenok bezala ikusten, bestela baizik. Ez gaitu ikusten, ez dugu bera ikusten. Itsu gara bata bestearentzat. Hizketan hasi orduko ikusi dugu elkar, haren euskara segiduari gozo segitu diogu, hikarik naturalenean. Berak ekarri... [+]
Duela bi urte komunikabide askotan agertu bazen ere, ni neu lagun batek jarri ninduen Lexuri Badiolaren arrastoan. “Badakit zeini egin behar diozun elkarrizketa bat”, esan zidan. Ez zebilen batere oker. Badiolarekin parez pare topatzen denak berehala jasotzen ditu... [+]
"Borroka luze eta gogor baten ostean", garun-paralisia eta %87ko desgaitasun motorra duen Usurbilgo ikasleak jardunaldi osoko laguntzailea lortu du ikasturte honetarako eta familia guztia "oso pozik" dagoela jakinarazi dio ARGIAri ikaslearen amak. Joan den... [+]
Premia bereziak izan arren, behar izan duten laguntzarik ez dute jaso artikulu honetako bi protagonistek. Biek garun-paralisia dute eta borrokan eman dute pasa den ikasturtea, euren eskubideen alde borrokan. ARGIAn kontatu ditugu bi kasuak.
Zer dira erotikak? Zein leku dute bazterretako erotikek iruditegian? Nola landu erotika eskola eta institutuetan? Galdera horiei eta beste askori erantzun diete Eider Goiburu, Mentxu Arrieta eta Elena Urkok. Sexualitatean adituak dira hirurak, eta bazterretako erotikez mintzatu... [+]
Orain arteko ikas-ibilbidean izan duen laguntza erdira murriztu diotenetik, ikas-prozesua egoki eramatea ezinezkoa zaio garun-paralisia duen Usurbilgo ikasleari. Baina ikasleak eskatzen duen laguntza jartzea “oso salbuespenezkoa” dela adierazi du Jaurlaritzako... [+]
%87ko desgaitasun motorrarekin, Lanbide Heziketa ikasten ari den Usurbilgo gazte batek laguntzailea behar du ikastordu guztietan, baina ukatu egin dio Hezkuntza Sailak, eta hautsak harrotu ditu kasuak: Eusko Legebiltzarrera eraman du gaia EH Bilduk, Steilas sindikatuak egoera... [+]