Mugikorrek umeak errentagarri bihurtzen dituzte
Oso garrantzitsua da adin txikikoei mugikorrak debekatzea, eta hauxe da horren alde borrokatzeko momentua.
Hamabi urteko ume bati patxaran bat emanen zenioke? Kotxe bat gidatu dezake hamabost urteko neska batek? Zentzuzkoa iruditzen zaizu hamaika urterekin bozkatzea? Zigarro bat emango diozu hamalau urteko gazte bati? Begi onez ikusiko zenuke hamahiru urteko alaba MDMA kontsumitzen topatzea? Galdera horiek guztiak sentsazionalismo hutsa badira ere, ez daude gaur egun adin txikikoek mugikorrekin duten harremanen problematik urrun. Izan ere, erabat normala da ordenagailu baten boterea duen tramankulu bat erostea oso txikiak direnean. Merkatuaren logikan kokatuta, normala bihurtu da bigarren hezkuntzara heltzean, 12 urterekin gutxi gorabehera, umeei mugikor bat ematea. Bi arrazoi nagusik bideratzen dute erabaki hori: taldetik kanpo gelditzeko beldurra eta sozializazioaren beharra. Hala ere, gurasoon erosotasuna ere badago tartean.
Mugikorrek, pantailek oro har, umeengan eta adin txikikoengan dituzten ondorioak aski ezagunak dira: kontzentraziorik eza, gehiegizko estimulazioa, errealitatearen kontzepzio okerra, harreman sozialak garatzeko zailtasunak, arazo psikologikoak. Gainera, eduki ezegokietara heltzeko erraztasunak eskaintzen dizkie; besteak beste, pornografia, bortizkeria gogorra (bortxaketak barne), eredu matxistak, hezkuntza asmorik ez duten ereduak. Hipersexuala den gizarte baten ordena heteronormatiboa, kontsumismo basati eta arduragabearen gailentasuna eta mugarik gabeko bortizkeria. Oro har, hezkuntza sistema batek eta gurasoen lanak zailtasun handiz borrokatu dezaketen balore sistema oso bat, umeen autonomiaren eta ahots kritikoaren aurka doana modu zuzenean.
Kapitalismoaren estruktura ekonomikoarentzat oso errentagarria da gure seme-alabak pantailen menpe egotea
Osasun psikologikoaz gain, badira adin txikikoak mugikorretatik babesteko arrazoi sakonagoak ere, askotan alde batera uzten direnak: kapitalismoaren errentagarritasuna jokoan dago adin txikikoek teknologiarekin sortzen duten harreman horretan. XXI. mendean, interakzio soziala da aberastasuna sortzeko iturri nagusienetakoa, harreman sozialek, sareetan zintzilikatzen diren edukiek, argazkiek, denbora librean sortzen dugun iruditegiak... horrek guztiak sortzen baitu balorea gaur egun. Horregatik, interes ikaragarriak daude adin txikikoek autonomia gutxi izan dezaten mugikorrak kudeatzean.
Azpiegitura ekonomikoa oso gordina da: kapitalismoaren estruktura ekonomikoarentzat oso errentagarria da gure seme-alabak pantailen menpe egotea, beren harremanak, desioak, problemak eta penak publiko egiten, horiek etekin ekonomiko ikaragarriak sortuko dizkietelako enpresei. Mugikorrek umeak errentagarri egiten dituzte, langileria txiroa pantailei itsatsita egoteak gatazka sozial gutxiago ekartzen dituen bezala. Silicon Valley-ko goi mailako langileek dakitenez, haurren garapen kognitiboa pantailarik gabe gertatzen da.
Badira horren guztiaren kontziente direnak. Azken asteetan, Kataluniatik abiatuta, guraso talde aunitz antolatzen ari dira, eta eskatzen dute arautzeko mugikorren erabilera adin txikikoen kasuan. Espainiako hezkuntza ministroak, ordea, oso azkar esan zuen ezinezkoa zela itsasoari mugak jartzea. Hanka-sartze eta pragmatismo liberal horrek erantzun azkarra izan zuen Kongresuaren aurrean, adierazi baitzuten legegintzako herri ekimena bultzatuko dutela. Horri esker, abenduaren hasieran ministerioak proposamen bat luzatu die erkidegoei: lehen eta bigarren hezkuntzari dagokienez, debekatu egingo dute ikastetxean mugikorra erabiltzea. Lehen proposamen hori ez da aski: proposamenaren araudia eta irmotasuna erabakigarriak izanen dira.
Orain hasiko da benetako gatazka, eztabaida politikoan sakontzerakoan eta mugikorren industriaren interesen eta adin txikikoen eskubideen artean erabaki behar denean. Horregatik, oso garrantzitsua da adin txikikoei mugikorrak debekatzea, eta hauxe da horren alde borrokatzeko momentua. Muga gogorrak egonen dira horretarako, industriak ez duelako erraz amore emanen, baina haurtzaroaren eta adin txikikoen defentsa honen atzean helburu handiago bat dago: umeen autonomia ahalik eta urte gehienez bermatzea.
Nerea Fillat
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]
Azken hilabete hauetan hainbat institututan lan egitea egokitu zait eta, uneren batean edo bestean, ikasleekin lan merkatuak eskaintzen dituen aukerez hitz egin behar izan dut. Ikasleen tipologia askotarikoa da eta hiri berean asko aldatzen da auzo batetik aldamenekora,... [+]
Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.
Argazkilariaren lanari soraio,... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]
Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]
Gazteak gero eta lehenago hasten dira pornografia kontsumitzen; izan ere, bere sexu heziketa bakarra da pornoa. Nola demontre heldu gara honaino?
Gaur egun, onartu behar da Interneti esker pornografia ikustea askoz errazagoa dela. Tamalez, klik baten bidez 7-9 urte arteko... [+]
Joan den abenduaren 5ean, PPk lege proposamen bat aurkeztu zuen Nafarroako Parlamentuan, Nafarroako toki entitateetako Idazkaritza eta Kontu-hartzailetza lanpostuetan funtzionarizazioa lortzeko prozesuak bereizteko. Hori gertatuko balitz, 30 pertsona inguruk merezitako... [+]
Nazio Batuek abenduaren 10ean Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna aldarrikatu zutenetik 51. urteurrena bete da aurten. Data horrek garrantzia hartu du Euskal Herrian eta Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokitik gogoetarako zenbait elementu eskaini nahi ditugu.
Nazioarteko... [+]
Bazen behin kulturaren gordailu bilakatu zen herria. Denboraren poderioz, munduko agintariek kultura adierazpide ororen aurka hartutako neurri murriztaileen erruz, herrien garra, sormena eta irudimena amatatuz joan ziren, emeki-emeki kandela bat bailitzan. Hala ere, herrialde... [+]
Elon Musken presentzia hedabideetan gora doa, suziri baten moduan, Etxe Zuriko lorategian lurreratu ostean. Lortzen ari den botereaz eta influentziaz asaldatuta omen daude beste botere batzuk eta, bere eragina gutxitzeko asmoz, X sarearen kontra kargatu dute. Azken asteetan The... [+]