“Mugikorra ez duen haurra baztertuta geratzen da, lagun guztiek smartphonea dutelako Lehen Hezkuntzan”
Smartphonea eta sare sozialak erabiltzen hasten diren haurrak –egoki erabiltzeko nahikoa heldutasunik gabe– gero eta gazteagoak direla, helduentzat diren bideojokoetan eta online apustuetan nerabeak dabiltzala eta heziketa digitala falta dela ohartarazi dute.
"Smartphone bat oparitzeko gomendatutako adina 14 eta 16 urte bitartekoa da, gaztearen heldutasunaren arabera, baina askotan jaunartzeetan oparitzen da, 9 urterekin. Sare sozialekin berdin, horietan aritzeko gutxieneko adina 13 urte da, baina Lehen Hezkuntzako 3. eta 4. mailako haurrek jada TikTok-en kontuak dituzte. Familiak ados jartzea gomendatzen dugu, mugikorra adin berarekin izan dezaten gehienek, bazterketa larria ikusten hasi baikara gomendatutako irizpideak jarraitzen dituzten haurren artean: lagun guztiak smartphonea erabiliz jartzen dira elkarrekin harremanetan Lehen Hezkuntzako 4, 5 eta 6. mailetan".
Julen Linazasoro Macsonrisas-eko kidearen hitzak dira. Heziketa digitala ardatz, Hego Euskal Herriko eta Zaragozako Lehen eta Bigarren Hezkuntzako ikastetxeetan 800 prestakuntza saio baino gehiago eman zituzten iazko ikasturtean, eta ondorio kezkagarriak biltzen dituen txostena atera dute.
Lehen Hezkuntzan, 18 urtetik gorako jolasetan
Itxialdiaren ondoren, Lehen Hezkuntzan smartphone, sare sozial eta online jokoen erabilera asko handitu dela ikusi dute. “Erabileraren adinaren beherakada hori ez da soilik konfinamenduaren ondorioa, aurreko ikasturtean antzeko zerbait nabaritu baikenuen, baina konfinamenduak eragin handia izan du”.
Lehen Hezkuntzan, gehienak euren adinerako oraindik gomendatuta ez dauden jokoetan ibiltzen direla ohartarazi dute, askotan 16 edo 18 urtetik gorakoentzat gomendatutako jolasetan.
Txostenak dio eduki askoren aurrean babesgabe daudela eta oraindik tresna horiek modu kontzientean erabiltzeko heldutasun nahikorik ez dutela, ezta tresna horiek modu seguruan eta pribatuan erabiltzeko behar den prestakuntza ere.
Bigarren hezkuntzan, pantaila aurrean iltzatuta
Bigarren hezkuntzan, joera indartu baino ez da egiten. "Nerabe gehienek ez dute inolako erreparorik esateko pantailak egunero 4 ordu eta asteburuetan 5-7 ordu erabiltzen dituztela". Irakasleak oso kezkatuta daudela nabarmendu du txostenak, mendekotasun koadroak hauteman dituztelako, eta mutilen artean pornografiarekiko obsesioa ere bai.
Sare sozialak, WhatsApp batez ere, inkontzienteki eta sarri modu kaotikoan erabiltzen dituztela diote: "Oso ohikoa da WhatsAppean 20 talde baino gehiago dituzte nerabeak aurkitzea". Eta beste kezka bat: nerabe askok online apustuak egiten dituzte.
Teknologiaren erabileraren inguruko ezjakintasun orokorra antzematen du macsonrisas-ek: "Familiei iruditzen zaien arren nerabeek asko kontrolatzen dutela, errealitatea da oso modu oinarrizkoan erabiltzen dutela eta ez dakitela modu sakonagoan erabiltzen".
Nerabe askok isilean delitu digital asko jasaten dituztela azpimarratu dute, eta komunikazio digitalean jarrera toxikoen gorakada handia dela: iruzkin toxikoen, eraso digitalen eta bikotekidea digitalki kontrolatzearen normalizazioa.
Azkenik, gazteak "ez dira jabetzen sare sozialetan eta interneten argitaratzen duten guztiak etorkizunean izan dezakeen eraginaz, eta askok inolako filtrorik gabe partekatzen dituzte gauzak".
Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]
Gaur, azaroak 21, Mastodon.eus komunitateak sei urte bete ditu. Urteurrena ospatzeko Gure aukera, sare libreak kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Izan ere, azken asteetan “eXodoa” ematen ari da: erabiltzaile asko X-tik ihes egiten ari dira, sare... [+]
ARGIAko lantaldeak bat egin du Mastodon.eus-ek bere seigarren urtemugan abiatutako Gure aukera, sare libreak atxikimendu kanpainarekin.
Mastodon.eus euskal fedibertsoko instantzia agian nagusiak sei urte bete ditu gaur. Urteurrena ospatzeko "Gure aukera, sare libreak" kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Efemeridea une interesgarri batean dator: Elon Musk-ek, X/Twitterren jabeak,... [+]
Alexandru Jerpelea Bukaresteko (Errumania) batxilergoko 17 urteko ikaslea da, eta itzulpen automatikoko lehen sistema neuronala sortu du arrumanorako. Balkanetan 200.000 pertsona inguruk hitz egiten duten hizkuntza erromaniko gutxitua da. Bere tresna berritzaileak, [+]
Adimen artifiziala gizakion eremu asko ordezkatzen ari dela badakigu: erosotasuna, abiadura, efizientzia... Mundu kapitalista honen abiadura beharretan, gizakion ahalegina oztopo dela sinetsarazi digute. Gure, klase xumeen, egiteko eta sortzeko aukerak murrizteko erasoak leku... [+]
Ancient Earth mapa birtualak gure herrialdea, eskualdea, hiria... duela milioika urte non zegoen ikusteko aukera ematen du Dinosaurpictures.org/ancient-earth helbidean.
Toponimoa idatzi eta 750 milioi urte atzera egiten duen kronologian garai bat aukeratuta, emaitza puntu... [+]
Hizkuntzen irabazia kongresua izango da azaroaren 26an eta 27an Donostian. Arlo digitalean inglesaren erabilera aregotzen ari den garaietan, kongresuak euskara bezalako hizkuntza gutxituek tokiko ekonomiari egiten dioten ekarpena agerian utzi nahi du.
The Guardian egunkari britainiarrak lehenbizi eta La Vanguardia katalanak (espainolez argitaratzen du edizio zabalduago bat, baina katalanezko bertsioa ere badu) erabakia jakinarazi zuten atzo X/Twitter sare soziala uzten dutela, desinformazioaren ukuilua bihurtu delakoan.
Guraso elkartean mugikorren inguruan bigarren hezkuntzarako protokoloa lantzen dabiltzala eta, protokoloaz galdetu dit Bilboko guraso batek.
Jaurlaritzaren webgunean irakurri dudanez, EAEn, 2024ko urtarrilean ikastetxeetan mugikorren erregulazioaren inguruan adierazi zena... [+]
16 urtez azpikoek laster ezingo dute sare sozialik erabili Australian, eta antzeko neurriak ezarri nahi dituzte Espainiako eta Frantziako gobernuek ere. Neurriaren eraginkortasunaz, sare sozialetako eduki eta dinamikez, pribatutasunaz eta plataforma handiek honetan guztian duten... [+]
Le Monde egunkaria ikerketa erreportaia argitaratzen hasi da StravaLeaks izenarekin. Zera da koxka: zenbait agintarik erabiltzen dituzten segurtasun agenteek, bizkartzainek alegia, Strava ari dira erabiltzen, eta horrekin bere ibilien bide geokokatuak ari dira... [+]
Joan den astean aipatu genuen StravaLeaks eskandalua, batzuek aplikazio horren "segurtasun zulotzat" aurkeztu arren ez zela hori: erabilera okerra da. Zure korrikaldi eta ibilerak pribatuak izan behar badira, ez partekatu Stravan edo ez erabili Strava, Instagramen... [+]
Jokoteknia Bideojokoen Euskal Jardunaldiaren zazpigarren edizioa azaroaren 9an (larunbata) egingo da Bilbon, Euskararen Etxean, 09:45etik 13:00etara. Jokoteknia jardunaldietan euskal bideojokogintza industriako aditu eta jokalariak batera jarri ohi... [+]