Monzonen ideiak, bere artikuluen, elkarrizketen eta kantuen bilduman
Martxoan bete ziren 40 urte Telesforo Monzon (Bergara 1904-Baiona 1981) Ipar Euskal Herrian hil zela. 1933an eta 1936an EAJko diputatua izan zen Madrilgo Legebiltzarrean. 36ko Gerra garaiko Eusko Jaurlaritzan ministro jeltzalea ere izan zen.
Trantsizioaren ondoren, ezker abertzaleko mugimenduarekin bat egin zuen, HBko Mahai Nazionaleko kide izan zen eta 1979an Madrilen diputatu, koalizioaren izenean. Hil eta urtebetera argitaratu zuten Telesforo Monzon, herri baten oihua liburua, orain Txalapartak eta Olaso Dorrea Fundazioak berrargitaratu dutena.
Funtsean, 1976tik aurrera politikari bergararrak argitaratutako hainbat artikuluren edo berari egindako zenbait elkarrizketen bilduma da, eta gehitzen ditu baita ere berak sortutako abesti eta olerki ezagunak. Monzon buruzagi karismatikoa izan zen ezker abertzalearen baitan eta bere ideiak, idatzien bidez baino kantuen bidez barreiatu izan dira kolore guztietako abertzaleen artean: Pantxoa eta Pellok abestutako Aupa gizona, Lepoan hartu, Itziarren Semea, Plazara edo Bai Euskari dira horietakoak, hamarkadatan abestutakoak eta oraindik ere otordu askoren bueltan entzun daitezkeenak. Azpimarratzekoak dira 1979an Madrilen Nazioarteko Prentsa Klubak gonbidatuta kazetari ugariri emandako elkarrizketa edota 1980an Der Spiegel aldizkari alemaniarrari emandakoa, inoiz argitaratuko ez zena.
Argitarapenen jatorrizko hizkuntzak errespetatu direla ohartarazi du argitaletxeak eta, horren arabera, elkarrizketa eta artikulu gehienak gaztelaniaz dira. GALek hil zuen Santi Brouard HBko buruzagiaren eta Itziar Aizpurua ezker abertzaleko buruzagi historikoaren hitzaurreak ditu. Honakoa dio azken honek berean: “Egun, errelatoaren bataila honetan gertatutakoaren iritzi bat bitarteko guztien bide inposatu nahian dabiltzanean, eta jende asko modu otzanean erantzun gabe gelditzen denean, Monzonen hitz eta idatziek gure herrian gertatutakoa ulertzeko balio izugarria dute”.
EAEko udal legearen euskararen arloko zenbait artikuluren aurkako epaia eman zuen Justizia Auzitegi Nagusiak 2023an, eta orain Gorenak berretsi du. Eusko Jaurlaritzak ez du garaiz aurkeztu epaiaren aurka egin zezakeen helegitea.
Ospitaletik irten eta berehala prentsaurrekoa eman du Iker Aranak, Errekaldeko gaztetxearen aurrean. Gaztetxearen desalojoan ertzainek "neurrigabeko indarkeria" erabili zutela salatu du, eta salaketa hurrengo egunetan aurkeztuko du.
Nafarroako funtzio publikoan 30.000 langile zeuden grebara deituta asteazken honetan. Deialdiak jarraipen desberdina izan du sektorearen arabera, eta sindikatuek salatu dute foru gobernuak "abusuzko" gutxieneko zerbitzuak ezarri dituela nahita.
Iazko abuztuan, Irundik gertu, ertzainek atxilotzean izan zuen bihotzekoa gizon batek. Eneko Valdésen heriotzaren ikerketan, Polizia errugabetu zuten.
UPNk jarritako salaketa bati erantzunez hartu du erabakia auzitegiak. Apirilaren 17an gazte topagunearen baitan Berriozarren antolatutako "Kurdistan eta Euskal Herriko preso politikoen" aldeko ekitaldia da UPNk bertan behera utzi nahi izan duena "terrorismoaren... [+]
Bere burua 2027ko Frantziako Estatuko presidentzialetako garaile gisa irudikatzen duena –Marine Le Pen– gogorki zigortu du Parisko Auzitegi Korrekzionalak, lau urteko kartzela-zigorra, 100.000 euroko isuna eta batez ere, bost urtez aurkezteko debekua bideratuta. Tonu... [+]
Alemanian zentral nuklearren itxierak izan duen “eragin negatiboa” kontuan izateko eskatu dio erakunde horretako buru Fatih Birolek Pedro Sánchezen exekutiboari. Iberdrola, Naturgy eta Endesa multinazional elektrikoak ere presio egiten ari dira itxiera egutegia... [+]
EAEn, energia berriztagarriko instalazioak non jarri daitezkeen biltzen du Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialak (LPS). Plana osatuta dago, eta laster onartuko dute. Alabaina, zenbait adituk hutsuneak dituela ohartarazi dute, tartean, Gorbeialdeko Herri... [+]
Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkariaren bidez ezagutarazi da Cañaveras Solar enpresak egingo duela zentrala. Cañaveras Solar enpresaren zuzendaria Rafael Benjumea da, oligarkiako Benjumea familiako kidea. 15 milioi eurotik gorako kostua izango du proiektuak... [+]
“Etapa berri baten hasiera” eta “historikoa” moduko hitzekin aurkeztu du Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailak Euskal Eskola Publikoa Eraldatzeko I. Plan Estrategikoa, Eusko Legebiltzarrean. Edukiak oraindik ontzeko eta zehazteko daudela, plana hamar... [+]
ELA, LAB, ESK, STEILAS, CGT-LKN, CNT, HIRU, EHNE eta ETXALDE sindikatuak, Sarek abiatutako Gotzon SOS kanpainara batu dira. 2019an antzeman zioten gaixotasun genetiko sendaezina 68 urteko preso politiko bilbotarrari. Sindikatuek gaixotasun larriak dituzten presoak kartzelatik... [+]
Aberri Eguna elkarrekin ospatzeko xedez sortu zen Euskal Herria Batera plataforma. Aurten, ikusgarri bat eskainiko dute apirilaren 11n, Manex Fuchs antzerkilariaren, Lorea Agirre idazlearen eta Martxel Rodriguez dantzariaren eskutik.
1999an sortu zuten Udalbiltzaren sortzaileetako bat izan zen, eta erakundeko lehen presidente izendatu zuten urte berean. Ondarroako alkate izan zen hiru agintalditan, eta hango udalak eman du albistearen berri.
Dozenaka auzokidek babesa agertu diote proiektuari igandean. Alde Zaharreko lokala udalaren jabetza da, eta hiru urte dira hainbat eragilek elkarlanean okupatu zutela.
Bilboko Etxarri II gaztetxearen hustuketan gertatutakoaz hitz egin du Ertzaintzaren jaurtigai baten ondorioz barrabila galdu duen 33 urteko bizilagun batek. Beste zenbait bizilagunekin zegoen han, gaztetxeko kideen elkartasunean, "modu baketsuan".