Monzonen ideiak, bere artikuluen, elkarrizketen eta kantuen bilduman
Martxoan bete ziren 40 urte Telesforo Monzon (Bergara 1904-Baiona 1981) Ipar Euskal Herrian hil zela. 1933an eta 1936an EAJko diputatua izan zen Madrilgo Legebiltzarrean. 36ko Gerra garaiko Eusko Jaurlaritzan ministro jeltzalea ere izan zen.
Trantsizioaren ondoren, ezker abertzaleko mugimenduarekin bat egin zuen, HBko Mahai Nazionaleko kide izan zen eta 1979an Madrilen diputatu, koalizioaren izenean. Hil eta urtebetera argitaratu zuten Telesforo Monzon, herri baten oihua liburua, orain Txalapartak eta Olaso Dorrea Fundazioak berrargitaratu dutena.
Funtsean, 1976tik aurrera politikari bergararrak argitaratutako hainbat artikuluren edo berari egindako zenbait elkarrizketen bilduma da, eta gehitzen ditu baita ere berak sortutako abesti eta olerki ezagunak. Monzon buruzagi karismatikoa izan zen ezker abertzalearen baitan eta bere ideiak, idatzien bidez baino kantuen bidez barreiatu izan dira kolore guztietako abertzaleen artean: Pantxoa eta Pellok abestutako Aupa gizona, Lepoan hartu, Itziarren Semea, Plazara edo Bai Euskari dira horietakoak, hamarkadatan abestutakoak eta oraindik ere otordu askoren bueltan entzun daitezkeenak. Azpimarratzekoak dira 1979an Madrilen Nazioarteko Prentsa Klubak gonbidatuta kazetari ugariri emandako elkarrizketa edota 1980an Der Spiegel aldizkari alemaniarrari emandakoa, inoiz argitaratuko ez zena.
Argitarapenen jatorrizko hizkuntzak errespetatu direla ohartarazi du argitaletxeak eta, horren arabera, elkarrizketa eta artikulu gehienak gaztelaniaz dira. GALek hil zuen Santi Brouard HBko buruzagiaren eta Itziar Aizpurua ezker abertzaleko buruzagi historikoaren hitzaurreak ditu. Honakoa dio azken honek berean: “Egun, errelatoaren bataila honetan gertatutakoaren iritzi bat bitarteko guztien bide inposatu nahian dabiltzanean, eta jende asko modu otzanean erantzun gabe gelditzen denean, Monzonen hitz eta idatziek gure herrian gertatutakoa ulertzeko balio izugarria dute”.
Hiru funtzionariok jipoitu zuten Robert Brooks, eskuak bizkarrera lotuta zituela. Hurrengo egunean hil zen, eta autopsiak dio asfixia izan zela heriotzaren kausa.
Donostian 2024ko martxoan jokatutako futbol partiduaren aurretik Ertzaintzak egindako kargetan, Amaya Zabarte zaleaz gain bigarren pertsona bat zauritu zuten, ustez foam pilota batekin begian jota. Orain, kasu hori ere ikertzeko agindu du Gipuzkoako Lurralde Auzitegiak.
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
"Erorien Monumentuaz sozialistekin akordioa lortu izan ez balitz, eraikinak bere horretan jarraituko luke aurrerantzean ere eta hori zen guk onartzen ez genuen aukera bakarra”. Hala dio Joseba Asironek. Entzun elkarrizketa osorik hemen sakatuta.
2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).
Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.
Antolatzaileek iragarri dutenez, ohiko jaialdia eginen dute abenduaren 28an eta 2025eko uztailean lau eguneko jaialdi berezi baten bidez agurtuko dute behin betiko jendea, "erreminta berriei bide emateko". Orotara, hamazazpi taldek eskainiko dute kontzertua larunbatean.
Berangoko euskal preso politikoa Zaballako espetxean dago gaur egun eta bertatik helarazitako idazkian Euskal Preso Politikoen Kolektiboa utzi duela iragarri du.
Garraio publikoak erdi prezioan jarraituko du datorren urtean ere, Espainiako Gobernuak bere hobarien parteari eutsiko diola iragarri ostean.
Realaren eta PSGren arteko futbol partidu batean larri zauritu zuten zalearen kasuan, epaileak onartu du familiaren abokatuek egun hartako bideo irudi guztietara sarbidea izatea. Oldarraldian parte hartu zuten ertzain taldeetako arduradunak identifikatzeko ikerketa ere eskatu du.
Aurrekontuak eta urteko kontuen itxiera, ez da besterik urteko garaiotan; etxeko ekonomiatik hasita, partekatzen ditugun espazio sozioekonomiko gehienetara. Enpresa handiak hasi dira kalkulagailuak ateratzen eta 2025ari begira asmo handiak martxan jartzen. Erakunde eta eragile... [+]
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]