Moda azkarraren benetako kostua
Honako erronka hau proposatzen dizugu: zure armairua parez pare ireki, eta erne begiratu goitik behera eta ezkerretik eskuinera. Ez ezazu ahaztu barrenean pilatuta dagoena. Arretaz behatu gordetzen duzun guztia, eta (zintzotasunez) galdera honi erantzun: zenbat arropa ez duzu erabili urtebetean?
Ellen McArthur Fundazioaren arabera, herritarren kontsumoa %60 hazi da azken hamabost urteetan, eta Europako armairuetan dagoenaren %30 ez da erabili azken hamabi hilabeteetan. Portzentaje horren parte zaren ala ez alde batera utzita, datu horrek erakusten du gure beharretatik haratago kontsumitzen dugula, salbuespenak salbuespen, jakina. Horren erakusle honako beste datu hau: zenbait arropa markak, oro har merkeak eta kalitate baxukoak, 52 denboraldi edo arropa bilduma aurkezten dituzte urtero (astero bat, gutxi gorabehera).
Moda azkarraren industria jantzien produkzio masiboan oinarritzen da, azken joeretan inspiratuta dago eta iraupen mugatua du; hori dela eta, erabat jasanezina da. Batetik, bigarren industria kutsagarriena delako, energia fosilen atzetik: Arropa Garbiaren kanpainaren arabera, modaren industriak urtean 92 milioi tona hondakin eta 1,5 bilioi litro ur erabilezin sortzen ditu, beraz, munduko hondakin-uren %20. Bestetik, arropak ekoizteko egundoko baliabideak behar ditu, baina planetaren baliabide horiek mugatuak dira. Hori gutxi balitz bezala, jasanezina da ezkutatzen dituelako 70 orduko lanaldiak (sektoreko langileen %80 emakumeak dira), soldata iraingarriak, osasunerako kaltegarriak diren tekniken eta produktu kimikoen erabilera, eta segurtasun- eta osasun-baldintzak betetzetik urrun dauden lantegiak.
Arretaz behatu gordetzen duzun guztia, eta (zintzotasunez) galdera honi erantzun: zenbat arropa ez duzu erabili urtebetean?
Donostiako Zero Pobrezia Plataforma hiriko hamasei erakunde eta gizarte mugimenduz osatuta dago, eta uste dugu errealitate horrek hausnartzera bultzatu behar gaituela kontsumitzen dugun moduaren inguruan. Gutxiago, eta modu arduratsuago, jasangarriago eta kontzienteagoan kontsumitzen badugu, ondorio positiboak eragingo ditugu gure ingurunean eta urruneko beste leku batzuetan. Kontsumoa mundua eraldatzeko arma boteretsua da.
Hala ere, pentsatzen dugu erakunde publikoek erantzun ausartak, premiazkoak, solidarioak eta bidezkoak eman behar dituztela irtenbidearen parte izateko. Proposatzen diegu lege lotesleen alde lan egitea pertsonak eta ingurugiroa babesteko eta enpresak beren jardueraren eragin negatiboaren erantzule egiteko. Exijitzen diegu kalitatezko tokiko merkataritza sustatzea, eta ez gure hirietan modu esponentzialean hazten ari diren saltoki handiak, neurrigabeko kontsumo mota hori sustatzen baitute. Eskatzen diegu garapen lankidetzarako politikak indartzea, bizi dugun krisi globalaren irtenbidearen zati dira-eta.
Jakitun gara arazo honen kausak ugariak eta desberdinak direla, eta erabaki politiko eta ekonomikoen ondorio direla. Beraz, ziur gaude konponbideek globalak izan behar dutela, eta sektore askotan landu behar direla. Gure munduak dituen erronka eta mehatxuen aurrean, ezin gara geldi egon. Beraz, urriaren 17a Pobreziaren eta Bazterkeriaren aurkako Nazioarteko Eguna dela-eta antolatu ditugun ekimenetan parte hartzera eta mobilizatzera gonbidatzen ditugu herritarrak. Zehazki, igande honetan (hilak 22an) prestatu dugun aldarrikapen-bizi martxan. 12:00etan abiatuko da Haizearen Orrazitik Donostiako Alderdi Ederreraino, Moda azkarraren benetako kostua lelopean.
Donostiako Zero Pobrezia Plataforma
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]
Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak Datu Zentroen instalazioei ateak irekitzen dizkiete horiek arautzeko legedia sortu aurretik. Bilbao-Arasur Dantu Zentroarekin, bere lehen fasea gauzatuta, eta instalatzea amesten duen Solariaren Datu Zentroarekin, 110.000 m2... [+]
Otero jauna, garai honetan artzain honek ez du tarte handirik izaten ezertarako, justuan ibiltzen naiz, baina gaurkoan ezin utzi erantzun gabe zure azken kolaborazioa. Izan ere, sortu didan egonezinak pisua du. Haserrea ere astuna egiten zait. Ez pentsatu, ordea, dela zenbait... [+]
Duela gutxi, asteburu berean, Ertzaintzak bi salaketa jaso ditu: lehenengoa, emakume kolonbiar batena; lekukoen arabera, ertzainak kolpeka jarraitu zuen lurrera bota ondoren eta konorterik gabe zegoela; ospitalean garuneko edema eta paralisi partziala diagnostikatu zizkioten... [+]
Frantziskok "Franciscomanía" zeinuarekin hasi zuen bere Aitasantutza. Fenomeno soziologiko horri esker, Vatikanoko boterearen zirrikituak aldez aurretik ezagutzen ez zituen gaztetasunaren ikono eta Elizako aldaketa-haizeen intsuflatzaile bihurtu zen.
Era berean,... [+]