Mobilizazio historikoa izanik, Frantziako grebak ez du lortu, momentuz, Macroni gailentzea

  • Beste greba egun bat antolatu dute Ipar Euskal Herrian eta Frantziako Estatuan. Bi fenomeno dira azpimarragarri. Batetik, diote azken hamarkadetako greba mugimendu jendetsuena izaten ari dela, baina bestalde, horrek iradoki dezakeenaren kontra, gobernuak ez du imintziorik egin mugimenduari men egiteko. Zer gertatzen ari da?


2023ko martxoaren 16an - 07:50
Azken eguneraketa: 11:28

Greba olatu handi bat zabaldu da Frantziako Estatuan azken bi hilabeteetan, eta astero hainbat egunez ehunka milaka pertsona atera dira manifestatzera kalera. Urtarrilaren 19an hasi zen mugimendua, eta joan den asteko asteartean, martxoaren 7an, mugimenduari indarra emateko, sindikatuek inflexio puntu bat markatu nahi izan zuten: hexagonoa blokeatzeko deialdi handia prestatu zuten. Haiek emandako datuen arabera, 3,5 milioi pertsona manifestatu ziren egun hartan; 1,28 milioi pertsona Poliziaren arabera. Datu hori garrantzitsua da Enric Bonet kazetariak El Salton ederki aztertu duen mugimenduarentzat, 1962an Frantziako Polizia manifestariak kontabilizatzen hasi zenetik inoiz ez baitzen greba egun batean horrenbeste jende atera kalera. Mobilizazio historikoa izan da.

Erretretaren baldintzak gogortzeko prozesuan den legeak eragin du mugimendua: Emmanuel Macronen gobernu neoliberalak erretreta adina 62 urtetik 64ra pasa nahi du, eta gutxienez 43 urtez lan egin beharko dira erretreta osoa jasotzeko, besteren artean. Lege berria aurrera doa, Senatuan eta Asanblea Nazionalean eztabaida ahalik eta gehien mugatuta, legeak igandean igaro zuen Senatuko eztabaida, eta aste honetan Asanblea Nazionalera itzuliko da. Aste garrantzitsua, beraz. Bitartean, Macron zurrutean ikusi dugu Afrikan joan den astean egin duen biran; sindikatuek eginiko bilkura dei formalari muzin egin zien ostiralean.

Nola izan daiteke, baina, azken hamarkadetako greba mobilizazio handienak ez makurraraztea Macronen gobernua?

Lehenik eta behin, gatazka batean beste aldeari inolako kontzesiorik ez egiteko lehenengo baldintza da gatazka bera eta beste aldea ez aitortzea; hau da, ezikusiarena egin eta inolaz ere negoziazio mahaian ez esertzea. Horren adibide argia, Euskal Herriko gatazkan, 2011ko Aieteko Adierazpenak Patxi Lopez AEBetan “harrapatu” zuenean bezalaxe.

Bestalde, egun Frantzian egiten ari diren greba motari erreparatu behar zaio, historikoa bada ere, hamarkadetako hari luze bat jarraitzen baitu. Le SEUM Toulouseko aldizkariaren azken zenbakiak azaltzen duen bezala, Frantziako borroka sozialak hein batean “mugimenduen” bidez azaldu daitezke: 1968ko maiatza, 1995 eta 2006ko grebak, 2016ko Loi Travail eta 2019ko Jaka Horien mugimendua, eta orain martxan dagoen greba, tartean beste hainbat aipatu gabe utzita. Hainbat urtean behin egun, aste edo zenbait hilabetez kaleak hartu eta herrialdea astintzen dituzten masa mugimenduak dira: mobilizazioak, grebak, altxamenduak. Horietako batzuk, egungoaren antzera, unean uneko gobernuak iragarritako neurri batzuei aurre egiteko altxa dira.

Argazkia: CGT

1995eko greba masiboek gobernua makurtu zuten, eta lortu zuen erretreten plana aldatzeko legea atzera botaraztea; 2006ko grebak ere lortu zuen lehenengo lan kontratuak prekarizatzen zituen lege proposamena atzera botatzea. Baina 2010eko mugimenduak ez zuen lortu erretreta adina 60 urtetik 62 urtetara igarotzea; 2016ko mugimenduak ez zuen lortu lan erreforma neoliberala gibelaraztea. Jaka Horiek ere, mugimenduak izan zuen indar handia izan arren, legearen aplikazioa geroratzea lortu zuen soilik. Mugimendu guzti horiek ehunka, milaka zein milioika pertsona mugiarazi zituzten, batzuk egungo zifretatik gertu, beste batzuk bestelako indargune batzuk erabilita.

Hain zuzen, Jaka Horiek erabilitako beligerantzia handiarekin alderatuta, gaur egungo greba mugimendua guztiz bestelakoa da. Sindikatu handi guztiak batu dira greba babesteko, eta zentzu horretan jende mobilizazio oso handiak antolatu dituzte –biztanleriaren bi heren erreformaren kontra dago–. Baina hori puntu indartsu izan daiteke, ahulgune izan daitekeen antzera. Izan ere, denok batera egitekotan, sindikatu guztien gustuko greba izan behar du, eta hein horretan, oso greba egun gidatuak eta aldi berean mugatuak izan dira.

Sindikatuetatik at, bestelako antolakunde, eragile, alderdi, pertsona, eta abarrek ez dute tokirik aurkitu sindikatu handi guztien alboan. Halaber, greba, berau egiteko ohitura handia duten sektore jakin batzuen gain erori da –energia, hondakinen bilketa, irakaslegoa, errefindegiak, eta garraioa, besteren artean–, baina gizartearen gehiengo zabala ez da egiten ari, manifestazioetan ari da parte hartzen.

Beraz, mugimendua sektore gutxi batzuen greban eta bazkalosteko manifestazio zabal eta baketsuetan oinarritu da. 2010ean izandako greba olatuan ere manifestari kantitatea izan zen sindikatuen arma gobernuaren kontra, eta hala erakutsi zuen gobernuaren eta sindikatuen artean izandako kontaketa borrokak. Bakoitzak besteari egotzi zion haren interesen arabera kalera atera ziren manifestarien kantitateak murriztu edo puztea. Hala, grebaren hedapena mugatua izaten ari da, eta manifestazioen indar erakustaldiekin sindikatuek erakutsi dute zenbakiak dituztela, baina antza, zifretan oinarritutako iritzi publiko baketsuak ez du gobernua makurtu.

Horretaz jakitun, sindikatuek berek martxoaren 7an apustua igotzea erabaki zuten: asteroko greba puntualen ordez greba mugagabeak, eta manifestazioez gain, herrialdea blokeatzea. Baina apustuak aurreko dinamikaren baitan egin du gora, aipatutako sektoreak ari dira greba mugagabean eta, eta han eta hemen zabaldu diren blokeoak —asko gune estrategikoetan, beraz ikusteke dago izango dezaketen eragina— albo batera utzita, ekonomiak martxan jarraitzen du. Horrela uler daiteke egun hartan, oraindaino izandako greba egun handienean, Tolosako komertzio praktikoki guztiak irekita eta funtzionamenduan egotea, ezer pasako ez balitz bezala.

Ondorioz, manifestazioen masibotasuna izan da oraingo grebaren indarra, momentuz dinamika horrek ez du lortu gobernuaren ukazio estrategia hautsi eta eseraraztea. 62 urterekin beharrean, ez badute 64rekin erretiratzen amaitu nahi —ez da broma, lana bi urtez gehiago—, Frantziako Estatuko langileek mobilizazio masiboei bestelako zerbait erantsi beharko diete datozen egunetan.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Langile borroka
Garbitzaile batek gurpil-aulkian ekin behar izan dio lanari Iruñeko Mendigoiti ikastetxean

Maria Elena Escudero 56 urteko emakumea azkenean Mendigoiti ikastetxeko bere garbitzaile lanera itzuli behar izan da ostegun honetan, Iruñeko Mendillorri auzoan. Asteazkenean ez joateko esan zioten Zaintzen enpresakoek eta ostegunean berriro baietz, aurkezteko lantokian.


2024-10-03 | Leire Ibar
UGTk Euskotreneko hizkuntza eskakizunen aurka jarritako eskaera atzera bota du EAEko Justizia Auzitegiak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak atzera bota du UGT sindikatuak Euskotreneko egonkortze prozesuko euskara eskakizunen aurka egindako eskaera. UGT sindikatuak horren aurka eskaria egin zuen eta epaileak azpimarratu du eskakizunak UGTk berak sinatutako lan-hitzarmenean onetsita... [+]


Nafarroako Hezkuntza Publikoan beste greba egun bat deitu dute sindikatuek urriaren 29rako

Hezkuntza Departamentuan jarrera aldaketarik ikusten ez dutela-eta, irakaskuntza publikoko langileak grebara deitu dituzte berriz ere sindikatuek urriaren 29an, "negoziazioaren alde". Nafarroako Parlamentuko indar politikoak ere interpelatu dituzte, "gure... [+]


Gurpildun aulkian lan egitera behartuak

Garbiketa lanetan diharduten bi emakumeren egoera larria salatu du LAB sindikatuak. Gurpildun aulki eta taka-taka baten laguntzaz mugitzen diren arren, lanera bidali ditu Gizarte Segurantzak.


2024-10-01 | ARGIA
Lansarien, pentsioen eta zerbitzu publikoen alde, greba eguna da gaur Ipar Euskal Herrian

Sindikatuen arabera eragina izaten ari da, bereziki garraio publikoan, Baionatik iparralderat.


Greba arrakastatsua Nafarroako Hezkuntza Publikoan

Nafarroan hezkuntza publikoko milaka irakasle greba egitera daude deituta ostegun honetan eta mobilizazio ugari iragarri dituzte sindikatuek. Ratioen jaitsiera, plantillak egonkortu eta gainzama arintzea eskatzen dute, besteak beste: "Gobernuari dagokio hezkuntza publikoa... [+]


2024-09-26 | Euskal Irratiak
Baionako Ospitaleko ehunka langile mobilizatu dira lan-ordutegien berrantolaketaren kontra

Euskal Kostaldeko ospitaleko zuzendaritzak aurkeztu duen lan denboraren berrantolaketa proiektuaren salatzeko, intersindikalak mobilizaziorako deia egin zuen asteartean. Berrantolaketa proiektu horrek 2002an sortutako hitzarmena hausten duela diote sindikatuek, besteak beste RTT... [+]


Amiantoaren biktimentzako funtsa “behingoz” martxan jartzeko eskatu diote Espainiako Gobernuari

Bi urte igaro dira Espainiako Estatuan funtsa sortzeko legea onartu zutela, baina Pedro Sánchezen gobernuak oraindik ez du araudirik garatu eta ez du aurrekonturik funtsa diruz hornitzeko. Espainiako Kongresuan talde politiko guztiek aho batez eskatu diote, berriz ere,... [+]


2024-09-19 | ARGIA
Euskal preso politiko bati langabezia jasotzeko eskubidea aitortu dio EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ebatzi du hirugarren graduan dagoen presoak eskubidea duela langabezia jasotzeko. LAB sindikatuak aurrekari gisa ikusi du epaia eta urrats bat dela dio "presoen oinarrizko eskubideak aitortzera bidean".


Beste langile bat hilik aldamiotik erorita: “Lan-segurtasun araudia ez da betetzen”

Irunberriko etxe partikular batean lanean ari zela erorita hil da 42 urteko iruindarra. Sindikatuen esanetan, lan-segurtasun araudia "ez da betetzen" eta erantzukizunak argitzeko eskatu dute. LABen arabera, jadanik 42 dira Euskal Herrian lanean ari zirela hildakoak.


Garbiñe Aranburu, LAB-eko koordinatzaile orokorra
“Elkarlanari uko egiteko, ELAk errelato bat eraiki du, CCOO eta UGTrekin aliantzak egin ditugula”

2017an izendatu zuten LABeko idazkari nagusi eta gaur egun Igor Arroyorekin partekatzen du koordinatzaile orokorraren kargua. Eredu sindikalak, aliantzak, helburu orokorrak eta etorkizuneko erronka handiak landu ditugu ondoko lerroetan. Eskuin muturraren mamua ere agertu da.


LAB-ek 50 urte bete ditu
Ezker abertzaleko baso hartatik, arbola bakarra zutik

1970eko hamarkadaren erdialdean sigla dantza itzela zegoen euskal panorama soziopolitikoan, eta horien artean mordoxka bat ezker abertzalekoak. Mende erdi geroago, denboraren higaduraren edo errepresioaren ondorioz, horietako gehien-gehienak desagertuta daude, arbola bakarra... [+]


Eguneraketa berriak daude