Mixel Labeguerie kantari eta politikari euskaltzalearen mendeurrena ospatzen da aurten
Uztaritzen 1921eko martxoaren 4an sortu zen Mixel Labeguerie, euskal politika eta kulturgintzan marka sakona utzi zuen mediku lapurtarra, eta mendeurrena ospatzeko hainbat ekintza ari dira antolatzen, hitzaldiak bezala bere kantez osatutako argitalpenak.
Mixel Labeguerie, mediku ikasketak Bordelen egin ostean, Kanbon kokatu zen. Ordurako harremanetan zen mugimendu abertzale eta euskaltzalearekin eta urratsak emanak zituen Hegoaldetik 1936tik ihesi zihoazenei laguntzen bezala hainbat kultur ekimenetan. Txistularia, dantzaria, bertsozalea… eta gainera garai hartan mediku batek zeukan ‘notable’ posizioa edukiz, Iparraldeko kultur mugimenduaren erdian ageri da Labeguerie 1940ko eta 1950eko urteetan: Euskaldun Gazteen Batasunaren sortzaile, bertsolari txapelketen antzolatzaile eta Euskaltzaleen Biltzarreko kargudun, esaterako.
1960ko hamarkadan bihurtu zen erreferente Labeguerie. Alde batetik politikan. Laster Enbata mugimendua sortuko zuen taldean zebilela, De Gaulle jeneralaren mugimendu politikotik jaso zuen gonbita Parisko legebiltzarrera joateko, Jean Errecarten eskutik eta 1963an bilakatu zen diputatu. 1974an ez zuen lortu bere diputatu karguari eustea, baina senatuan sartzea bai. Bitartean, Kanboko auzapeza ere bazen.
Jean Louis Davantek Berria-n lehen eskuko testigantzatik azaldu ditu Labegueriek mugimendu abertzalearekin izandako gora-beherak, orduko testuinguruan kokatuta. Hil aurretik, 1980an, Labegueriek izan zuen Euskal Autonomia Elkartearen Autonomia Estatutua ezagutzeko aukera eta honi babesa eman zion espreski, Gasteiza joanik.
Iparraldeko politikagintzan adinako arrastoa edo handiagoa utzi zuen Labegueriek euskal kantagintzan eta bera aitortzen da ‘euskal kanta berria’ren aitatzat… nahiz eta haren kantak herritar gehienentzako ezezagun suertatu eta batik bat gazteentzako, ziurrenik hedabideen faltaz.
1960ko hamarkadan, abertzaletasuna katakunbetan bizi zen garaian, ezkutuka entzuten zen disko mitiko bat argitaratu zuen Labegueriek, Ximun Haranek modu artisanalean lau kanta grabatuta: Eskualdun gudariaren kanta, Gaztedi berria, Aurtxo-Aurtxoa eta Bakearen urtxoa.
Michel Labeguerie’ren Lagunak elkarteak plazaratu ditu Mixelen 20 kantu moldaketa berriekin haren seme Peyok kantatua eta zenbait hitzaldi eta bilkura ere badauzka programatuak urtean zehar burutzeko.
25 bat eragilek adierazi diete elkartasuna apirilaren 11n Baionako auzitegian epaituko dituzten Intza Gurrutxaga eta Gorka Torre Euskal Herrian Euskaraz taldeko kideei. Egun batzuk lehenago, apirilaren 6an Baionan eginen den manifestazioan parte hartzeko deia ere luzatu dute.
Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]
Otsailaren 28an Hendaian eman dio hasiera kanpainari Herri Urratsek. Euskararen transmisioa bermatzen duen Seaska babestea da helburua.
Gukak “Bilbo erdalduntzen duen makina” ikusaraziko du kanpainaren bidez. 24 orduz martxan dagoen makina salatuko dute, eta berori “elikatu eta olioztatzen dutenek” ardurak hartzea eskatuko dute. Euskararen aldeko mekanismoak aktibatzea aldarrikatuko dute.
Hamahiru ZirHika kide batu dira hitanoaren erabilera aldarrikatzeko eta antolakundearen ekintzen berri emateko. Azalpenak Badihardugu elkarteko Idoia Etxeberria eta Galtzaundiko Uxoa Elustondok egin dituzte. Horiei, Andoni Egaña eta Amaia Agirre bertsolariak eta... [+]
Gabonetako argiak pizteko ekitaldia espainolez egin izanak, Irungo euskaldunak haserretzeaz harago, Aski Da! mugimendua abiatu zuen: herriko 40 elkarteren indarrak batuta, Irungo udal gobernuarekin bildu dira orain, alkatea eta Euskara zinegotzia tarteko, herriko eragileak... [+]
Donostiako Udalak 2024ko irailean helegitea jarri zuen, urte bereko urtarrilean epaileek bi udaltzainen B2 hizkuntza eskakizuna baliogabetu zutelako. EAEko Auzitegi Nagusiak helegitea ez du tramitera ere bideratuko, “kasaziorako interes objektiborik” ez dagoelako... [+]
"Etorkizuneko zubiak" eraikiz, azpimarratu dute "garai nahasi hauetan" euskararen aldeko aldarriak ozen entzun behar direla aurrerantzean: "Bada garaia euskarari dagokion tratamendua, lekua, emateko".
Antolatzaileek Biltzar Nagusian harturiko erabakia da: aurten ez dute Lapurtarren Biltzarrik antolatuko Uztaritzen. Motibazio eskasa da erabakiaren oinarrian dagoen arrazoia.
Tipi-tapa mugitzen ditugu euskaltzaleok gure oinak Korrikaren lekukoaren atzetik, gure hizkuntzaren alde, desio dugun Euskal Herri euskalduna helburu, herri euskaldun gisa biziraun nahi dugula aldarrikatzeko.
Tipi-tapa ematen ditu lehen urratsak Afrikako, Hego Amerikako edo... [+]
Urtarrilaren 4an hil zen Robert Hirigoien euskaltzalea (Larresoro, Lapurdi, 1944). Ostegunean eskainiko diote azken agurra, jaioterrian (10:00etan). Herri Urrats festaren sortzaileetako bat izan zen, baita Lapurtarren Biltzarrarena, Kanboko ikastolarena eta euskara eta euskal... [+]
Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Euskaltzaleen Topaguneak hasiera berri bat irudikatu du. Hemendik aurrera Taupa, euskaltzaleen mugimendua izena hartuko du. Euskara elkarteen topagunea izatetik, Euskal Herri osoko euskaltzaleak aktibatzea eta saretzea izango du helburu. Topaguneko kideek adierazi dutenez,... [+]