“Torturen arduradun guztiek egin dutena onartzea nahi dut, besterik ez”
Joan den ostiralean bete egin zuten Emakumeen Etxeko aretoa Nik sinisten dizut: emakume torturatuen egia hitzaldia entzutera joan ziren ikusleek.
Foro Sozial Iraunkorrak eta Antxeta irratiak antolatutako mahai inguruan, torturatuak izan diren hiru emakumek jasandako torturen testigantzak egin zituzten: Miren Azkarate Badiolak, Kristina Gete Etxeberriak eta Leire Gallastegi Ormazabalek.
Laura Pego abokatua eta Kriminologiaren Euskal Institutuko ikertzailea izan zen testigantzak testuinguru teorikoan kokatzeko arduraduna, eta erakutsi zuen nola patroi bera jasan duten torturatuak izan diren emakume gehienek. Euskadin gertatutako tortura eta tratu txarrak ikertzeko proiektua (1960-2014) txostenaren egileetako bat da Pego, eta dokumentuaren ondorioetan oinarrituz, tortura kasuen genero interpretazioa egin zuen. Ikerketak generoaren arabera tortura motak desberdinak direla erakutsi duela azaldu zuen Pegok, eta Azkarate, Gete eta Gallastegiren testigantzek ere agerian utzi zuten hori.
Abokatuaren hitzetan emakumeek “bultzakada gehiago, iletik tira egite gehiago, indarkeria sexual gehiago eta umiliazio gehiago” jasaten dituzte. Era berean, tortura mota komunen artean “paroa” dago, eta ordu askotan horma baten aurrean zutik egotean datza. Ohikoa da baita ere, torturatuei senideei gauza txarren bat pasako zaielako mehatxua egitea. Pegok nabarmendu zuen giza eskubideen urraketan genero ikuspegia izatea ezinbestekoa dela; hala ez izanez gero, “biktimen parte bat alde batera uzteko arriskua” dagoelako.
Nekane Altzelai izan zen, Foro Sozialaren izenean, mahai inguruari amaiera emateko arduraduna. Baieztatu zuen Pegok aurkeztutako torturaren txostena “mugarri behar dela izan, biktimek merezi duten aitortza instituzionala gauzatu dadin”. Era berean, Eusko Jaurlaritzari eta Nafarroako Gobernuari eskatu zien torturaren aitortzarako lagungarri diren egitasmoak aurrera eramateko beharrezko baliabideak jartzen jarraitzeko. Gatazka politikoaren testuinguruan gertatu den emakumeen kontrako indarkeria “bereziki krudela” izan dela aitortu zuen, eta horren arrazoia jendartea gurutzatzen duen egiturazko indarkeria matxista dela gaineratu zuen. Gainera, biktimen testigantzak entzutea «aitortzarako potentzial izugarria duen tresna» dela esan zuen, eta beharrezkoa dela “torturaren drama sozializatzea”, bermatzeko horrelako beste ezer ez dela errepikatuko etorkizunean.
Hona hemen Miren Azkarateren hitzak jasotzen dituen bideoa:
Albiste hau Irutxuloko Hitzak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.
Ia mende batez, Euskal Herrian ez da belaunaldirik tortura ezagutu ez duenik. 1960tik 5.379 lagun dira ofizialki, baina askoz gehiago dira, publikoki torturatu gisa agertzeak min egiten duelako oraindik ere. Eta seguruenik, oinarri-oinarrian ez delako ezer aldatu. Polizia... [+]
Torturak jasan dituzten 900 lagun bildu dira Donostian Euskal Herriko Torturatuen Sarea aurkezteko, otsailaren 15ean. Ekimenak torturatuen bozgorailu izan nahi du, eta oraindik torturen berri eman ez duten herritarrak sarera batzera animatu dituzte. Eusko Jaurlaritzari eta... [+]
Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]
Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.
“Ahots propioa duen sare bezala” gorpuztuta, eta torturatuen aitortza eta erreparazio publiko, sozial eta ofiziala helburu, otsailaren 15ean eratu eta aurkeztuko du bere burua Euskal Herriko Torturatuen Sareak. Tortura jasan duten 700 pertsona baino gehiagorekin... [+]
Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.
Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela... [+]
Nazio Batuek abenduaren 10ean Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna aldarrikatu zutenetik 51. urteurrena bete da aurten. Data horrek garrantzia hartu du Euskal Herrian eta Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokitik gogoetarako zenbait elementu eskaini nahi ditugu.
Nazioarteko... [+]
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]
2006. urtean, Baltasar Garzonek, orduko epaile izarrak, errebelazio moduko bat izan zuen, eta jardunbide bat idatzi zuen, terrorismoagatik inkomunikatutako atxilotuen eskubideak bermatzeko. Epaile berak ehunka atxilotu inkomunikatu pasatzen ikusi zituen bere aretotik, horietako... [+]
Nafarroan torturatutako ia mila pertsonaren errealitatea eraldatzen hasi berri dela azaldu du antolakuntzak. Nafarroako torturaren biktimen lehen aitortza ofiziala aurtengo apirilean egin zen, eta oraingoa antzeko prozesuetatik igaro diren beste torturatuekin eta gaian aditu... [+]
“Gaur eguerdiko albistegian, zuen hiriburuko alkatea ikusiko duzue, torturatu gintuen gorputz militarrari hiriko plaza nagusia eskaintzen. Gaur eguerdiko albistegian, gure lagun eta senideak hil zituen egitura ikusiko duzue gure kaleetan desfilatzen. Eta guk, beste egun... [+]
“Gaur eguerdiko albistegian, zuen hiriburuko alkatea ikusiko duzue, torturatu gintuen gorputz militarrari hiriko plaza nagusia eskaintzen. Gaur eguerdiko albistegian, gure lagun eta senideak hil zituen egitura ikusiko duzue gure kaleetan desfilatzen. Eta guk, beste egun... [+]
Orain 180 urte sortu zenetik lehen aldiz, kuarteletik kanpo eta Gasteizko erdigunean ospatu du Guardia Zibilak bere patroiaren eta hispanitatearen eguna. Bertan izan dira Gasteizko alkate Maider Etxebarria, Espainiako Gobernuko ordezkari Marisol Garmendia, Gasteizko gotzaina eta... [+]
Felix Bolaños Espainiako Justizia ministroak esan du gardentasuna dagoela segurtasun nazionalaren menpe, eta behin eta berriz hala nabarmendu du, Mikel Zabalzaren heriotzaren inguruko auzia ez desklasifikatzeko. Auziaren eta segurtasun nazionalaren arteko lotura, baina,... [+]
Xabier Kalparsoro eta Gurutze Iantzi Espainiako polizien eta guardia zibilen eskuetan hil zituztela 31 urte igaro direnean, Egiari Zor fundazioak ekitaldia egin du Urnietan. Eusko Jaurlaritzari eskatu dio berriz ere ireki dezala epe bat estatuaren biktimak aitortzeko eskaerak... [+]