“Mirandan ere ikusten da euskarak aurrera egin duela”
Euskal zinemagintzan aitzindaria izan da Koldo Larrañaga (Azkoitia, 1923), eta Añanan euskararen aldeko langile nekaezina; orain Caicedo-Yusoko apaizak Lantaronen kultur ekintzak antolatzen laguntzen dihardu.
Oraina biziki bizi du Caicedo-Yusoko apaizak, eta erabat murgilduta dago aspaldi Lantarongo Udalak antolatzen dituen kultur ekintzetan. Igarotakoa iragana dela esan du, baina ezin izan dugu pasatzen utzi zinemagintzan urte luzez egin duen lana. Horra hor 1976ko martxoaren 3an Gasteizen jazotako gertakariei buruz grabatu zituen irudiak eta osatu zuen filma, Olabide ikastolako umeekin egin zituen zine lanak, Ikuska sailean landu zuen dokumental laburra eta Lo vasco en el cine titulupean idatzi zuen liburua. Hirurogei urte eman ditu Larrañagak Lantarongo Caicedo-Yuso herri txikian. Hasiera batean ez zuten ondo hartu "apaiz gorria", baina orain asko estimatzen dute.
Zer aurkitu zenuen Caicedo-Yusora etorri zinenean?
Gaztela topatu nuen. "Hona etorri da apaiz gorri" bat esaten zuten, eta oso ondo ez ninduten hartu, apaizen artean ere ez, baina gauza horiek pasatu dira, hirurogei urte egingo ditut urriaren bukaeran herrian, bada zeozer, eta orain, hemen, jendeak maite nau.
Añanako Kuadrillan euskaldun gutxi zegoen garai haietan?
Angostoko komentuan izan ezik hemen ez zegoen euskaldunik. Euskarazko klaseak emateko Angostoko fraideek lagundu zuten, ikastaro labur batzuk egin genituen eta Gasteiztik ere etorri zen jendea ikastera, eta klaseak ematera.
Beraz, egoera asko aldatu da eskualdean?
Hemen hasieran 'ustedes los vascos' esaten ziguten horiek orain baskoak direla esan beharko dugu, euskaldunak ez baitira. Hemen asko aldatu dira gauzak, batetik hemengoek orain ez dute uste euskaldunak ez direnik, euren burua euskalduntzat daukate nahiz eta euskaraz ez egin. Gainera eskoletan haurrek euskara ikasten dute, denek badakite, nahiz eta etxean ez hitz egin. Nik orain batzuekin euskaraz egiten dut, inoiz pentsatuko ez nuena. Jendeak oso normal hartzen ditu gauza hauek gaur egun, baina egia da asko kostatu dela.
Zergatik uste duzu horren zaila izan dela euskararen egoerari buelta ematea inguru honetan?
Gaztelatik gertuago dagoelako, eta hemen bizitza beti Miranda de Ebrorekin egin dutelako. Baina Miranda ere aldatuta dago, euskarak aurrera egin duela Miranda de Ebron ere ikusten da. Gainera, Mirandan euskara irakasten da eta badago talde bat, Izquierda Mirandesa, euskaltzalea dena eta euskara ikasten dute. Españolista gogorrak ere badaude Mirandan, baina herri hauetan gutxiago, asko baretu da.
Elkarrizketa osorik Alea aldizkariaren 52. alean, harpidetzeko, sakatu hemen.
Oharra: Elkarrizketa hau Arabako Aleatik ekarria da Creative Commons lizentzia libreei esker.
Amurrioko Udalaren aurrekontuak 5 milioi euro gehiago dituen arren, %8ko jaitsiera egon da euskara arlora bideratutako den diru kopuruan, iaz baino 33.945,52 euro gutxiago.
Euskaraz izango direla iragarri baina gaztelaniaz izaten amaitzen duten ekintzak, teorian elebidunak diren eta praktikan gaztelania hutsean egiten diren saioak edota zuzenean euskaraz eskaintzen ez den aisialdia. Gasteizko gurasoen kexak ugariak dira eta mezu garbia dute:... [+]
Euskararen erabilera galtzen ala berreskuratzen ari da? Non begia, han ahoa. Ahobizarrik gabe mintzo da Oihane Perea Perez de Mendiola (1977, Gasteiz) euskalgintzak zein bertsogintzak Arabari emandako bueltaz. 30 urteren ostean bertso txapelketen fokupetik atera berritan, plazen... [+]
Lazarraga Kultur Elkarteak 2014an sustatutako proiektuari bukaera eman, eta Gasteiz Antzokiaren proiektuan zentratuko da elkartea.
Ikasle garaian bere ibilbide profesionala ingeniaritzara bideratzeko asmoa zuen arren, beste aukera batzuk bidean agertu, eta euskarari lotutako ibilbide esanguratsua egin du ordutik Alex Vadillok. AEKn 15 bat urtez, lehenik, eta Gasteizko Udaleko Euskara Zerbitzuan beste 18... [+]
Neurrizko, zentzuzko, zuhur ageri da zaratotsa nagusi den mundu zementuz josian. Mendi eta basoak izan ditu lantegi, eta sen on handiz mintzo da hala naturaz, nola haren girbin hiriaz. Apal eta sotil ari da Arabaz, toponimiaz, euskaraz... Indarraren arrazoirik gabe, arrazoiaren... [+]
GEU Elkarteak Aihotz plazako txosna kudeatu izan du azken urteotan. Euskarari jai-eremu propio bat eskaintzeaz gain, elkarteak urtean zehar antolatzen dituen beste zenbait egitasmo egiteko beharrezkoa den diru-iturria ere eskaintzen du. Jairik ez ospatzeak kalte ekonomikoa... [+]
Batera: kultur proiektuak elkarrekin diru-laguntza deialdiak hiru proiektu saritu ditu: Bizimundua, Tinta eta grafito artean: musak eta Erroak. Crowdfunding kanpainak martxan egongo dira martxoaren 30era arte.
“Izaskun Arrueren urratsen atzetik” liburua idatzi du Miel Anjel Elustondok. Azken hamarkadetan Gasteizen eta Araban euskararen bilakaera eta Ikastolen sorrera nolakoa izan zen aztertu du. Izaskun Arrue Arabako Ikastoletako “lehen andereñoa” izan... [+]
Mendialdean euskarararen zabalpena aztertu du Joseba Abaitua linguistikako doktoreak; muga oso garbia aurkitu du, euskararen eta erromantzearen artean.
Bizitzeko proiektu baten aterpea izan asmo du. Aiaraldea Komunikazio Leihoak hauspotu du ekimena, eta komunikabide izatetik komunitate izateko jauzia ematen ari dira. Hezkuntza, feminismoa, kultura, ekonomia sozial eraldatzailea eta elikadura burujabetza ardatz, eta euskara... [+]