Mineralen erauzketa laukoiztu egin beharko litzateke auto elektrikoen eta eolikoen eskaria asetzeko
Energiaren Nazioarteko Agentziak egindako txosten baten arabera energia berriztagarrien bidez planetaren berotze globala 1,5 gradura mugatzeko helburua lortzeko, kobrea, nikela, litioa eta kobaltoaren ekoizpena 2030 urtean ia lau aldiz handitu beharko litzateke.
Mineralen erauzketa bizkortu beharko litzatekeela, hori da Energiaren Nazioarteko Agentziak (IEA) mineral kritikoen merkatuaren inguruko bere azken azterketatik atera duen ondorioetako bat.
Baina erakundeak aitortu du gaur egun dauden eta abiatuko diren meatzeak esplotatzen badira, gehienez ere erauzketa bikoiztu egin daitekeela, eta "trantsizio energetiko" deitu dioten hori gauzatzeko –batez ere auto elektrikoei eta eolikoei bultzada emanda egin nahi dena– beharrezkoa litzatekeela produkzioa laukoiztea (3,5 aldiz baino gehiago). Gaur gaurkoz munduan ez dago beraz nahikoa mineralik "berriztagarrientzako" baterien ekoizpena asetzeko.
Azkeneko bost urteetan litioaren eskaria hirukoiztu egin da, kobaltoarenak %70 egin du gora eta nikelarenak %40, eta hori batez ere auto elektrikoen, eolikoen eta fotovoltaikoen gorakadarengatik izan dela dio IEAk. Ondorioz, mineral horien prezioak ere asko igo dira.
Mineral horien tona bakoitza tratatzeak sorturiko negutegi-efektuko gasak ez dira gutxitu, eta hortaz biderkatu egin dira erauzketaren gas isuriak
Fatih Birol IEAko zuzendari exekutiboak, gainera, kezka azaldu du erauzketa horrek sor ditzakeen ingurumen kalteengatik. Mineral horien tona bakoitza tratatzeak sorturiko negutegi-efektuko gasak ez dira gutxitu, eta hortaz biderkatu egin dira erauzketaren gas isuriak. Horrek hare urrunago jartzen du berotze globala 1,5 gradutara mugatzeko helburua.
Bestetik, mineralak herrialde gutxi batzuen "monopolio" direla ere gogorarazi du Birolek, eta batez ere Txina jarri du jo puntuan. Kobrearen %40, litioaren %60 eta kobaltoaren %75 errialde horretan prozesatzen da.
Disprosioa falta da turbinak eta bateriak egiteko
IEA ez da erakunde bakarra izan mineralen gabeziaz ohartarazten azkenaldian. Mundu mailan ezaguna den McKinsey aholkularitza multinazional estatubatuarrak ere alarma jo du.
Azaldu duenez, botila-lepoak sortzen ari dira, mineralen ekoizpena agortzen ari delako. Besteak beste, nikelaren erauzketa 2030eko eskaria baino %20 gutxiago izango dela aurreikusi du McKinseyk, litiozko bateriak egiteko funtsezkoa dena.
Baina batez ere disprosioa deituriko lur arraroen faltan jarri du arreta multinazionalak. Material magnetiko hori auto elektrikoen bateriak eta turbinak egiteko erabiltzen da, eta bere hornidura %70 murrizteko "arriskua" dagoela adierazi du. "Honek erakusten du material gutxi batzuetan sorturiko botila-lepoek atzeratu dezaketela karbono baxuagoko industria ugariren garapena, eta emisio gutxiagoko trantsizioa atzeratu", azaldu du.
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
Centre Tricontinental erakundeak kongoarren erresistentzia historikoa deskribatu du The Congolese Fight for Their Own Wealth (Kongoko herriak bere aberastasunaren alde borrokan dihardu) dosierrean (2024ko uztaila, 77. zk). Kolonialismo garaian, Belgikako Force Publique-k... [+]
Balio digu ilunabarrarekin azken erretratu hori ateratzeko. Edo istant batean ordaintzeko barrako zerbitzariari eskatu berri diogun marianitoa. Eta ze arraio, Levi’sak imitatu nahi dituzten praken atzealdeko poltsikoan ezin hobeto datoz. Horretarako ere balio du... [+]
Azaroaren 25ean hasi eta abenduaren 1era arte iraunen du Hego Koreako Busan hirian aitzina doan gailurrak. Petrolio ekoizle diren estatuak eta beraien lobbyak oztopoak jartzen dabiltza, ekoizpenaren mugatzerik ez dutelako nahi.
Sustrai Erakuntza fundazioak desazkundeari buruzko jardunaldiak egin zituen Iruñean urriaren amaieran. Han eman zuen hitzaldia Luis González Reyesek (Madril, 1974). Adrián Almazánekin batera 2023an argitaratutako liburua izan zuen oinarri:... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Arano eta Hernani inguruetan Repsol eta Endesa enpresek eraiki nahi dituzten makro-zentral eolikoen aurkako txosten kritiko mardula egin du Mikel Alvarez ekintzaile ekologista donostiarrak. Bere esanetan, "Euskal Herrian planteatzen den era horretako azpiegitura... [+]
Erramun Galparsoro eta Joxe Manuel Muñoz aranoarrak dira. 22 eta 30 urte daramatzate, hurrenez hurren, 440 metroko garaieratik itsasoari begira dagoen eta 114 biztanle dituen Nafarroako herri txiki hartan bizitzen. Inguruetan Repsolek eraiki nahi duen zentral eoliko... [+]
Code Rouge mugimenduko ekintzaileek hainbatetan salatu dutenez, irabazi geroz eta handiagoak lortzearren Total Energies enpresak ingurumena kutsatu eta lekuko komunitateak kaltetzen ditu. Horregatik blokeatu dute Belgikako Feluy hirian duen fabrika, eta protestak egin dituzte... [+]
Azkenaldian bestelako argumentuak landu dizkigute, Euskal Herriko inguruetan makroproiektuak beharrezkoak direla konbentzitu gaitezen. Erakusgarria iruditu zitzaidan honekiko, Bizkaiko EHNEren webgunean Jauzi Ekosoziala ekimeneko partaide bati argitaraturiko artikulua: "Por... [+]
Joan den irailaren 3an, Nafarroako Aldizkari Ofizialean argitaratu zen Nafarroako Gobernuak Nafarroako Energia Planaren eguneraketa publiko jarri duela. Urrats garrantzitsua izan beharko luke horrek gure komunitatearen etorkizunerako, energiak zein beronen erabilerak gure... [+]
Nafarroako Energia Eraldatzen poligono berriztagarri handien aurkako koordinadorak trantsizio energetikoa birpentsatzeko hirugarren jardunaldien deialdia da. Topaketa horietan, energiaren arazoa eta gizarte egituraren desazkundearen beharrari buruz hausnartuko dute.
Dagoeneko ez dakit bero olatuek burmuina kolpatuta gauden, betiko hipokrisia den edo logika sistemiko hutsa den, baina dakigunaren, esaten dugunaren eta egiten dugunaren arteko arrakalak, kezkaz haratago, harridura ere sortzen dit, batez ere uda giroan. Albisteak, ikerketak,... [+]
Espainiako Sare Elektrikoak jakinarazi berri du ekaineko elektrizitate kontsumoa zein izan zen Espainiako Estatuan: 19.422 gigawat orduko. Hau da, 2004ko datuaren oso antzekoa: orduan 19.384 gigawat izan ziren.
Zigoitian 100 hektareako parke fotovoltaikoa eraiki nahi du Solariak, eta eskualdea gurutzatuko luke oso goi tentsioko linea batek ere. Urkabustaiz, Zigoitia eta Zuiako bizilagunek herritarren 5.540 helegite aurkeztu dituzte ingurua “mehatxatzen duten proiektuak gelditzeko... [+]