Milioi bat animalia eta landare espezie hamarkada gutxitan desagertzeko arriskuan
IPBES Ekosistemen Zerbitzuei eta Biodibertsitateari Buruzko Gobernu Arteko Plataformak landutako txostenaren arabera, egungo bizi erritmoarekin jarraituz gero milioi bat espezie galdu daitezke datozen urteetan.
Astelehenean aurkeztu zuten txostena Parisen, gaur artean bioaniztasunaren inguruan egin den zabalenetarikoa. NBEk osatutako 145 pertsonako aditu talde batek burutu du ikerketa, hiru urteko epean. Datu lazgarriak mahaigaineratu dituzte: egun existitzen diren zortzi milioi espezieetatik, milioi baten existentzia dago kolokan; gizakiek egungo bizi erritmoa mantenduz gero, galdu egingo dira horietako asko. Adituen hitzetan “aurretik ezagutu gabeko atzerakada” baten aurrean gaude.
Ingurumenaren behaketatik harago so egin dute txostena osatzeko, adieraziz biodibertsitatearen galera ez dagoela soilik ingurumenarekin lotuta. Beren hitzetan, “garapenarekin, ekonomiarekin, segurtasunarekin eta balio sozialekin eta moralekin lotuta dago”.
Hainbeste espezie desagertzeko arriskuan egotearen arrazoi nagusitzat jatorrizko habitaten eta ekosistemen galera jo dute. Ekosistemak erritmo bizian zartatzen ari dira, gizakion jardunagatik hein handi batean, eta ondorioz %20 jaitsi da lurreko espezieen kopurua 1900. urtetik hona. Txostenak dioenez, itsasoko ekosistemak dira kaltetuenak. Lurreko ekosistemen egoera ez da askoz hobea: %75 “modu esanguratsuan eraldatuta” daude.
Naturaren atzerakada gehien bultzatzen duten faktoreak ere seinalatu dituzte, eta inpaktuaren arabera zerrendatu: lurrean eta itsasoan egindako aldaketak lirateke faktore kaltegarriena, eta horien atzetik leudeke klima aldaketa, kutsadura, organismoen ustiapena eta espezie inbaditzaileak. Berotegi efektuko gasei ere erreparatu die txostenak, 1980tik hauen isuria bikoiztu dela eta datozen urteetako naturaren degradazioan kalte handiagoa eragin dezaketela ohartaraziz.
Lurraren norabide lazgarri hau berbideratzea posible dela eta oraindik ez dela berandu nabarmendu dute. Hala ere, gaurdanik esku hartu beharra dagoela adierazi du IPBES erakundeko zuzendari Robert Watsonek: “Orain hasi beharra dago, bai maila lokalean, bai globalean”. Txostena argi mintzo da zentzu horretan: “Nahiz eta azken urteetan natura mantentzeko eta sustatzeko politikak areagotu diren, ikerketak ondorioztatu du ez dela posible natura kontserbatzea eta modu jasangarrian erabiltzea orain arteko bide berari jarraituz gero”.
Jakoba Errekondok Ilargia eta landareak 2025eko agenda eskutan, ilargiaren arabera baratzeko lanak nola antolatu azalduko du eta entzuleen galderak zuzenean erantzungo ditu. Antton Olariagak argitalpen horretarako egin dituen hamabi piztiren ilustrazioak erakutsiko ditu eta... [+]
Beste hainbat intsekturen kasuen modura, hau ere “tigre” hitzaren itzalpean izendatzen dute herrialde batzuetan. Jakina, halako izena jarriz gero espero zitekeen ehizarako trebetasuna ezin falta! Eta halaxe da, bai.
Badira sei urte nire lehen erlezaintzako ikastaroa egin nuela. Gaur gaurkoz erlezaintza da nire ogibidea.
Lehen erleak erosi nituenean ez nekien arraza ezberdineko erleak zeudenik ere, auskalo zer erosiko nuen bakarren batek "erle beltza izango da, ezta?" galdetu zidan... [+]
"Irudia zuritzeko" estrategiak erabiltzen dituzte energia arloko enpresa nagusiek. Ekintza positiboak azpimarratu eta inpaktu negatiboa "estaltzen" dutela ondorioztatu du ikerketan parte hartu duen EHUko doktoregai Goizeder Blancok.
Azken lau hamarkadetan itsasoaren gainazalaren tenperatura-igoerak makroalgen komunitateetan izan duen eragina aztertu du EHUko ikerketa-talde batek. Bizkaiko kostaldeko eremu batean sakonera-puntu desberdinak ikertu dituzte eta ikusi dute egituratzaileak diren afinitate hotzeko... [+]
Gasteizko Haur eta Lehen Hezkuntzako ikastetxeetako baratzeak ikertu ditu Iratz Pou EHUko ikasleak. Zenbat eskolek dute ortua? Nolako erabilera ematen diote, zein helburu eta asmorekin? Probetxu pedagogiko eta didaktikoa ateratzen al diote baratzeari? Pourekin eta Igone Palacios... [+]
Lurraren defentsan mobilizazio eguna deitu du Euskal Herria Bizirik sareak apirilaren 13an Azpeitian, "lurraldeari eta landa-eremuari eraso egiten dioten makroproiektuekiko arbuio sozial zabala erakusteko". Deitzaileekin bildu gara.
Jolastoki eta ikastetxeko sarrera zen asfaltozko 350 metro koadroak berdegune bihurtu dituzte Haur eta Lehen Hezkuntzako Remontival eskola publikoan, Lizarran. Landaturiko zuhaitz, zuhaixka eta landareek helburu dute, besteak beste, beroa eta hotza hobeto kudeatzea,... [+]
Desagertzeko arriskuan dagoen basoilarra ikusi dute azken egunetan Larra eta Aztaparretako naturgunean, Belaguako La Contienda bailarako eski estazioko aparkalekuan. Jokabide arraro horrek kezka sortu du biologoen artean, aurtengo negu beroak eraginda izan baitaiteke. Basoilarra... [+]
Egun osoa airean, buelta eta buelta, haizearekin dantzan kometa balitz bezala… eguzkiari itzal egiteraino! Horra hor, mirua hegan. Hortik dator eguzkia lainoetan atera eta sartu dabilenean “miru-itzala” edo “miru-kerizpea” dagoela esatea, Felipe... [+]
Erreketako tigre-burruntzia Europako burruntzi handienetakoa da. Gure lurretan, gainera, oso zabalduta dago eta erraza da erreka inguruetan ikustea, etengabe hegan, gora eta behera. Arra eta emea oso antzekoak dira, ia berdinak sexu-organoak alde batera utzita.
Horrela izendatu zuen Félix Rodríguez de la Fuente naturalista ezagunak. Izen ezinhobea ehiztari dotore honentzat, sekulako abilidadea baitu bere harrapakinak akabatzeko.
Hori salatu du Sustrai Erakuntza elkarteak. Azaldu duenez, Nafarroako AHTk eta beste hainbat egiturek inguratuta gera daiteke aintzira, batzuk jada eginak daude eta beste batzuk eraikitze bidean dira.