Milaka armeniar Nagorno Karabakheko aireportuan babestu dira, garbiketa etnikoaren beldur
Azerbaijanek erasoa jo eta hogeita lau orduren buruan hartu du Nagorno Karabakheko kontrola, hango agintariek "desegitea eta erabateko desarmatzea" onartu ondoren, bere esanetan. Armeniarrek herrialdetik ihes egiteko pasabide seguruak irekitzea eskatzen dute eta ehundaka lagun babestu dira Stepanakert hiriburuko aireportuan.
Asteartean Azerbaijanek artilleria astunarekin eraso zuen Nagorno Karabakh, Armeniarekin duen gatazkaren erdian dagoen lurralde menditsua eta armeniar jendea bizi dena. Hogeitalu orduren ostean hango agintariek su-etena sinatu dute, Errusiaren bitartekaritzarekin, eta ondorioz "desegitea eta erabateko desarmatzea" hitzartu dute.
Erasoan dozenaka lagun hil direla diote zenbait iturrik eta Azerbaijango armadak "kontaktu linea" osoa zeharkatu duela.
Nagorno Karabakh bihurtu da Ukrainako gerrak ekarritako joko taula konplexuan sakrifikatu beharreko pieza bat, Armeniaren eta Errusiaren artean harremana urrundu eta gero.
Erevanen, Armeniako hiriburuan, asteazken arratsaldean berriz sortu dira manifestazio eta istiluak, Armeniako Gobernuko Nikol Pashinyanen dimisioa eskatzeko, Nagorno Karabakheko armeniarrak salduta utzi dituelakoan.
AEBek eta Europako hainbat herrialdek Azerbaijanen erasoa salatu dute, baina aho txikiarekin. Europar Batasunak Bakúrekin 2022ko uztailean hitzartu zuen bere gas erreserba handien inportazioa bikoiztea.
Azerbaijango presidenteak, Ilham Aliyevek telebistako agerraldi batean "garaipena" ospatu eta gogor hitz egin du: "Batzuek jadanik jaso dute merezi zuten zigorra, eta beste batzuek oraindik jasoko dute"
Nagorno Karabakheko presidenteak, Samvel Shahramanyanek gobernuaren erabakia iragarri aurretik esan du euren lehentasuna herritarren segurtasuna bermatzea dela, eta beharrezko neurriak hartuko dituztela, "nazioartearen erantzun eskasa ikusita". Azerbaijango hiriburutik gertu, Yevlakhen eztabaidatzen ari dira orain herrialdearen "integrazioa" Azerbaijanen.
120.000 armeniar inguru bizi dira Nagorno Karabakhen, kristau ortodoxoak gehienean, eta garbiketa etnikoaren beldur dira asko orain.
Duela bederatzi hilabetetik Armeniarekin duten pasabide bakarra, Latxingoa, itxita eduki du Azerbaijanek herritarrak gosez eta eskasiaz estutu nahian –irailaren 12an ireki zuen berriz ere–. Nagorno Karabakheko Gobernuak "giza korridore seguruak" eskatu ditu eta Errusiako "bake-indarrak" herritarren ebakuazioan laguntzen ari dira.
Baina beste milaka lagun Stepanakerteko aireportuan babestu dira, Reuters agentziak zabaldu duenez. Aireportu hori ez dago erabilgarri eta egun errusiar militarren guarnizio bat dago han. Nagorno Karabakheko Informazio Zerbitzuak herritarrei eskatu die aireportura ez jotzeko eta euren babeslekuetan geratzeko.
Azerbaijango presidenteak, Ilham Aliyevek telebistako agerraldi batean "garaipena" ospatu eta gogor hitz egin du, Nagorno Karabakheko "erregimen kriminaleko" kideak jo puntuan jarrita: "Batzuek jadanik jaso dute merezi zuten zigorra, eta beste batzuek oraindik jasoko dute. Armeniar herriak badaki hitza eman dudala".
Centre Tricontinental erakundeak kongoarren erresistentzia historikoa deskribatu du The Congolese Fight for Their Own Wealth (Kongoko herriak bere aberastasunaren alde borrokan dihardu) dosierrean (2024ko uztaila, 77. zk). Kolonialismo garaian, Belgikako Force Publique-k... [+]
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Israel Katz da Defentsa ministro berria, orain arte Atzerri ministro izandakoa. Erabakiak israeldarren kexua eragin du eta milaka dira karriketara atera. Israelgo Gobernuko oposizioko ordezkariek prentsaurreko bateratua eskainiko dute azaroaren 6 honetan. Bizkitartean, Israelen... [+]
“Proposamen ausart, integral eta prestuen tenorea etorri zaigu (…) Euskal Herria munduko altxamenduen artean sar dadin berriro”, bota zuen Hartzea Lopez Arana adiskideak ARGIA aldizkarian 2018ko uztailean argitaratu zuen “Oldartze eraginkor baten... [+]
Japonia, 1945eko abuztuaren 6a eta 9a. AEBek bonba atomiko bana bota zuten Hiroshima eta Nagasaki hirietan milaka eta milaka hildako eraginez; kopuru zehatzik ez dagoen arren, urte horren bukaeran hildakoak gutxienez 210.000 inguru izan zirela diote kalkulu zuhurrenek. Baina... [+]
Kontatu –ezta iradoki ere– ez digutenez, imajinatu egin beharko dugu. Gertatu, halatsu gertatuko zelako, gutxi gora behera.
Domeka euritsu honetan, arduraz bizi dugu munduan dauden gatazka askotarikoak direla ezinegonean bizi diren pertsonen zoria. Urrunetik, badirudi boterera jokatzen duen hainbat agintariren eskuetatik ezin garela askatu. Beti bere burua babestu behar duen susmoarekin bizi da... [+]
2022an, urteko aurrekontuan onartutakoa baino %20 handiagoa izan zen inbertsio militarra; 2023an, %30 handiagoa. Europako herrialdeen gastu militarra Gerra Hotzaren amaierakoa baino handiagoa da une honetan.
Bigarren Intifadaz geroztik ikusi gabeko eraso "antiterroristari" ekin dio Israelek Zisjordanian. Jenin, Tulkarm eta Tubas hiriak izan ditu jomuga drone, helikoptero eta batailoi militarren bidez, eta gutxienez bederatzi lagun hil ditu jadanik. Hainbat iturriren... [+]
Haurra nintzenean, etxean ohitura zen arratsaldeko zortzietan egiten ari ginen hori albo batera utzi, telebista piztu eta ETB1eko albistegia ikustea. Hasieran sekulako amorrazioa sentitzen nuen gaueroko kate aldaketa bidegabe horien aurrean, eta gurasoei galdetzen nien ea nola... [+]
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
1415eko udazkenean Agrincourteko gudua lehertu zen Ingalaterra eta Frantziaren artean, Ehun Urteko Gerraren gudu erabakiorrenetakoa. Horretarako, Henrike V.a Ingalaterrako errege eta Irlandako jaunak uda horretan bere ejertzitoa Frantziara bidaltzea erabaki zuenean, soldaduak... [+]
“Si vis pacem, para bellum” kantatzen genuen laurogeiko hamarkadan orduko gazte euskaldunok. Bakea nahi baduzu, prestatu gerrarako, oihukatzen genuen latinez, ulertu barik oso ondo esaldiaren esanahia.
Sasoi hartan, euskal gatazka gori-gori zegoen, eta munduak... [+]