Merkurioa murrizteko nazioarteko hitzarmena, ahulegia ote?
Merkurioaren erabilera murrizteko akordioa sinatu dute 140 herrialdek joan den asteburuan Genevan: Minamatako Hitzarmena, izen bereko japoniar hiriaren omenez. XX. mendeko 50eko hamarkadan, Minamatako biztanle asko ordura arte inork ezagutzen ez zuen gaixotasun baten sintomak agertzen hasi ziren: ikusmenean eta entzumenean galerak, ataxia (deskoordinazioa mugimenduan), ahuldadea eta, kasurik larrienetan, paralisia eta heriotza.
Ehundik gora hildako egon zen guztira, 1953 eta 1965 bitartean. Hala ere, Japoniako Gobernuak ez zuen 1968ra arte ofizialki esan zein zen gaitzaren jatorria: merkurioz pozoitutako arraina eta mariskoa jatea. Gaur egun, Minamatako gaixotasuna esaten zaio gaitz larri horri.
Merkurioa, metal toxikoa ez ezik, biometagarria da: ez da ingurumenetik desagertzen. Eta zuk jaten duzuna zure barruan geratuko da. Elikadurari dagokionez, arrainetan egoten da batez ere, eta bereziki arrain handietan, kate trofikoaren muturrean daudenetan. Urarekin erreakzionatu ostean, merkurioa metilmerkurio bihurtzen da, eta konposatu hori da hain justu arrainetan atzeman daitekeena. Metilmerkurioa merkurioaren forma toxikoenetako bat da.
EBren Elikagai eta Pentzuen Alerta Azkar Sistemak (RASFF) 68 ohartarazpen jaso zituen 2012an, europar arrantzaleek harrapatutako arrainetan legeak baimendutakoa baino merkurio egoteagatik; aurreko urtean, era horretako 76 abisu jaso zituen RASFFek. Zenbat elkarte ekologistak diote errealitatea okerragoa dela kopuruok erakusten dutena baino, EBk onargarritzat duen merkurio kantitatea FAO eta OMEren batzorde mistoak ezarritakoa baino handiagoa da eta.
Nonbaitetik iristen da merkurioa itsasora, zer esanik ez. Minamatako Hitzarmenak merkurioaren erabilera debekatuko du zenbait kasutan, eta mugak ezarriko ditu beste zenbaitzuetan. Ohi denez, akordioa ez da berehalakoan gauzatzen hasiko. Estatu bakoitzak berretsi behar du hitzarmena, eta prozesu hori 2015 eta 2018 urteen artean emango da. Zero Mercury taldeak aurrerapausotzat jo du akordioa, baina kexu da ez delako behar bezain ausarta. "Norabide egokian doa, eta izatez, merkurioari buruzko nazioarteko hitzarmena sinatzea lorpen handia da", adierazi du elkarteko bozeramaile Michael Benderrek, "baina haren garapenak hainbat oztopo izango ditu". Oztopo horien artean, Benderrek merkurio iturri nagusien -esaterako, ikatza darabilten zentral elektrikoen- kontrol zorrotzik eza aipatu du".
Besteak beste, Minamatako Hitzarmenak merkurio salerosketa murriztuko du, haren meatzaritza debekatuko du, eta gaur egun metal hori eduki ohi duten gailu askotan erabiltzea galaraziko du. Odontologian ere baztertzea aurreikusi da (gaur egun hortz betegarrietan erabiltzen da).
Ekitaldian 1969ko gertaera tragikoak gogoratzeaz gain, memoria historikoaren defendatzaileak ere omenduko dituzte.
“Mikroplastiko” hitza lehenengoz erabili zenetik 20 urte bete diren honetan, ikertzaile-talde batek urte hauetan ikasitakoa errepasatu dute, Science aldizkarian argitaratu duten lan batean. Eta ondorio garbiak atera dituzte: ingurune natural guztietan oso hedatuta... [+]
Bi urte igaro dira Espainiako Estatuan funtsa sortzeko legea onartu zutela, baina Pedro Sánchezen gobernuak oraindik ez du araudirik garatu eta ez du aurrekonturik funtsa diruz hornitzeko. Espainiako Kongresuan talde politiko guztiek aho batez eskatu diote, berriz ere,... [+]
2016tik 2023ra bitartean, Pastguren paper-fabrika izandakoa erraustegi modura erabili zuen Glefaranek, elektrizitatea ekoizteko. Zazpi urte horietan zehar, errauts-partikulen isurketa-mugak urratu zituen, eta "gizakien eta ingurugiroaren osasuna arriskuan jarri" zuen... [+]
Bilboko Udalak autoak gutxitu nahi ditu erdigunean, aire kutsadurak behera egin dezan. Horretarako, hainbat hiritan abian jartzen ari diren neurri bera hartu du: gehien kutsatzen duten autoei erdigunera sarrera debekatzea. Talde ekologistek neurria kritikatu dute, besteak beste... [+]
Ostiralean herritar batek detektatu zuen ura ez zegoela garbi, baina ezin da jakin noiztik dagoen horrela. ARGIAk jakin duenez, URA agentziako kideak bertaratu dira Arkaitzerrekara. Aspalditik salatzen ari dira erraustegiaren isuriak eta kutsadura.
Adimen artifiziala denen eskueran jartzearekin, multinazional teknologikoek cloud datu zentro erraldoiak eraikitzeko planak ugaritu dituzte. Ekipamendu informatikoz betetako mega-fabrikon aztarna ekologikoa ikaragarria da: elektrizitateaz gain, milioika litro ur behar dute euren... [+]
Erakunde ekologistatik kezkatuta ikusten dute Barakaldo eta Erandio arteko zubia eraikitzeko itsasadarraren hondoko 87.000 metro kubiko; dragatzearen iragarpena. Diru publikoaren xahutzea, arduragabekeria eta agintarien planifikazio falta salatu ditu, baita obrak... [+]
Porlanezko patio txikiegiak batetik, errepidez eta autoz jositako eskola-inguruak bestetik, Bilbon ikastetxe askok jasaten duen panorama salatu eta esku hartzeko eskatuz udalera jo du hiriko guraso elkarte andanak, indarrak batuta: “Gurasoak jo eta su ari gara eskoletan... [+]
Gipuzkoako erraustegiaren emisioen bost urteko jarraipenaren emaitzak aurkeztu ditu ToxicoWatch fundazioak. Emaitza kezkagarriak, bizidunei eta zehazki gizakiei osasun kalte larriak eragin diezazkieketen kutsatzaileez ari garelako. Emaitza nabarmenak, erraustegi berria eta ustez... [+]
Pertsonen eta txakurren testikuluetan mikroplastikoak topatu dituzte maila esanguratsuetan. Eta ikertzaileek ohartarazi dute litekeena dela horrek eragina izatea ugalkortasunaren jaitsieran. Toxicological Sciences aldizkarian argitaratu dute ikerketa.
Bost urtez aritu da laginak hartzen Toxicowatch erakundea erraustegiaren inguruko oiloen arrautzetan, goroldioan, zuhaitzetan, sedimenduetan eta ama esnean, besteak beste. 2019tik dioxina maila asko handitu da, baita metal astunak, PFASak eta beste gai oso kutsagarri batzuk ere... [+]
Maiatzaren 18an, larunbatez, Zubietako Erraustegiaren aurkako martxa antolatu du Erraustegiaren Aurkako Mugimenduak (EAM). Lasarte-Oriatik abiatuko da, Okendo plazatik 11:00etan.
Astelehenean egindako inspekzioaren ostean hartu da erabakia, azken asteetan izan diren istripuen harira.
Aixa Barbarin López urpeko arkeologoa da, eta, aitortu duenez, txiki-txikitatik izan nahi izan zuen arkeologoa. Hortaz, unibertsitatera joateko garaia iritsi zitzaionean, historia ikastea hautatu zuen, EHUn, eta arkeologian murgildu zen. Urpeko arkeologian aritzea, ordea,... [+]