Merkatuan saltzen diren tomateen %34 Monsanto eta Heinzen propietate dira
Egun erabiltzen diren hazi hibridoak multinazional espezializatuek soilik egin ditzakete, eta horien liderra Monsanto da. Merkatura zabaltzen dituena, berriz, Heinz multinazional boteretsua da. Bide beretik jarraituz gero, elikadura merkatu pribatuen eskuetan bukatuko duela ohartarazi dute.
Nekazariek eta elikadura enpresek urteak daramatzate tomate gorriak, borobilak, gogorrak eta politak lortzeko formularen bila. Horretarako, hibridazioaren metodoa erabiltzen dute: haziak genetikoki manipulatzen dituzte ezaugarri batzuk txertatzeko eta emankorragoak izateko. Arazoa da informazio genetikoa okerrera egiten duela eta hurrengo hazien fruituak kalitate eskasagokoak direla.
Hazi hibridoak ezin dira erreproduzitu, modu artifizialean sortu behar dira, manipulazioa egin dezaketen bakarrak ingeniaritza genetikoan espezializatutako multinazionalak dira eta patentatuak daude. Multinazional horien liderra Monsanto da. Nekazariek urtero erosi behar dizkiote haziak eta manipulatzen saiatuz gero isunei eta kartzela zigorrei aurre egiteko arriskua dute.
Monsantok manipulatutako haziak tomatearen multinazional nagusiak merkaturatzen ditu: Heinz-ek. Haziak saltzen dizkie nekazariei eta ondoren Ketchup-a egiteko erabiltzen dituen tomateak erosten dizkie hauei. Hazi guztiak hibridoak direnez, emankorrak izaten jarraitzeko nekazariek urtero erosi behar dizkiote Heinz-i. Tomateak nekazaritza industrial intentsiboaren bitartez hazten dituzte, eskulan minimoarekin, pestizidekin eta ongarritzeko gai kimikoekin. Ikerketa baten arabera, 2013an mundu osoan saldu ziren tomateen %34k Heinzek saldutako haziak zituzten, multinazionalak 6.000 hazi saldu zituen.
Heinz mundu osoko supermerkatuetan dagoen elikagai prozesatuen marka bat da eta elikadura kaltegarria bultzatu, bertako ekonomia suntsitu eta ingurugiroa kaltetzen duena, adituek diotenez. Kraft Heinz Companyren barruan dago, AEBetako hirugarren elikadura taldea eta munduko bosgarrena. Heinzen akzioak Warren Buffett Coca-colaren akziodun nagusiarenak dira.
Bide beretik jarraituz gero gizakiaren elikadura merkatu pribatuaren eskutan bukatuko duela ohartarazi dute laborantza organikoaren bultzatzaileek. Hibridazioak hazien aniztasun naturala arriskuan jartzen duela azaldu dute, hazia-landarea-fruitua-hazia zirkulua apurtzen ari delako eta horrek kalte egiten dielako hazi naturalei.
Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]
Euskal Herriko bi muturretatik datoz Itziar (Bilbo, 1982) eta Ekaitz (Erriberri, 2002), sortzen ari den Burujabetzaren Aldeko Mugimenduaren berri ematera. Euskal Herrian diren burujabetza prozesu ugariak arloz arlo bultzatu eta indartu nahi ditu BAMek. Lan horretan hasteko,... [+]
Ur kontaminatua ur mineral eta ur natural gisa saltzen aritu dira urte luzeetan Nestlé eta Sources Alma multinazional frantsesak. Legez kanpoko filtrazioak, iturburuko ura txorrotakoarekin nahasi izana... kontsumitzaileen osagarria bigarren mailan jarri eta bere interes... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Zuhaitza esnatzear dago, kimuak ageri dira adarretan. Gutxi falta da loraldirako, laster aro berria hasiko du, indarberrituta.
Estatu Batuen muga-zergak nahiko buruhauste ez balira, pasa den asteko albiste xalo samar batek dardara-uhinak helarazi ditu mundu-parte handi bateko otordu-mahaietaraino: Japoniako gobernuak bere arroz-gordekin estrategikoetako 210 mila tona merkaturatzeko agindua eman du,... [+]
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Gaur egun, Gazan su-etena dago, eta ez dakigu noiz arte iraungo duen; bitartean, sarraskiak, anexioek, kolonizazioak eta era guztietako giza eskubideen urraketek bere horretan diraute gainerako lurralde okupatuetan. Jarraian irakurriko dituzunak ez dira kasu isolatuak,... [+]
Otsailean, neguaren erdigunean gauden honetan, lehentasuna gorputza ondo ureztatua edukitzea da. Intxaurrondoa egiten ari den bezala: sustraiak neguan biltegi gisa erabiltzen ditu, sustrai motz eta lodiak behar ditu, ura eta lurreko mantenugaiak biltzeko.
Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]
Kolore morez margotu dut urteko lehen hilabetea, sormena, irudimena, jakintza eta espiritualitatearen kolorez.
Via Campesinako ordezkaritza bat Palestinan izan da abenduaren 8tik 18ra, bere kide den Palestinako Lan Komiteen Batasuna-k (UAWC) gonbidatuta. Bidaia horrekin herri palestinarrari elkartasuna adierazi nahi izan diote, "Gazan egiten ari diren genozidioaren erdian eta... [+]
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.