Egun erabiltzen diren hazi hibridoak multinazional espezializatuek soilik egin ditzakete, eta horien liderra Monsanto da. Merkatura zabaltzen dituena, berriz, Heinz multinazional boteretsua da. Bide beretik jarraituz gero, elikadura merkatu pribatuen eskuetan bukatuko duela ohartarazi dute.
Nekazariek eta elikadura enpresek urteak daramatzate tomate gorriak, borobilak, gogorrak eta politak lortzeko formularen bila. Horretarako, hibridazioaren metodoa erabiltzen dute: haziak genetikoki manipulatzen dituzte ezaugarri batzuk txertatzeko eta emankorragoak izateko. Arazoa da informazio genetikoa okerrera egiten duela eta hurrengo hazien fruituak kalitate eskasagokoak direla.
Hazi hibridoak ezin dira erreproduzitu, modu artifizialean sortu behar dira, manipulazioa egin dezaketen bakarrak ingeniaritza genetikoan espezializatutako multinazionalak dira eta patentatuak daude. Multinazional horien liderra Monsanto da. Nekazariek urtero erosi behar dizkiote haziak eta manipulatzen saiatuz gero isunei eta kartzela zigorrei aurre egiteko arriskua dute.
Monsantok manipulatutako haziak tomatearen multinazional nagusiak merkaturatzen ditu: Heinz-ek. Haziak saltzen dizkie nekazariei eta ondoren Ketchup-a egiteko erabiltzen dituen tomateak erosten dizkie hauei. Hazi guztiak hibridoak direnez, emankorrak izaten jarraitzeko nekazariek urtero erosi behar dizkiote Heinz-i. Tomateak nekazaritza industrial intentsiboaren bitartez hazten dituzte, eskulan minimoarekin, pestizidekin eta ongarritzeko gai kimikoekin. Ikerketa baten arabera, 2013an mundu osoan saldu ziren tomateen %34k Heinzek saldutako haziak zituzten, multinazionalak 6.000 hazi saldu zituen.
Heinz mundu osoko supermerkatuetan dagoen elikagai prozesatuen marka bat da eta elikadura kaltegarria bultzatu, bertako ekonomia suntsitu eta ingurugiroa kaltetzen duena, adituek diotenez. Kraft Heinz Companyren barruan dago, AEBetako hirugarren elikadura taldea eta munduko bosgarrena. Heinzen akzioak Warren Buffett Coca-colaren akziodun nagusiarenak dira.
Bide beretik jarraituz gero gizakiaren elikadura merkatu pribatuaren eskutan bukatuko duela ohartarazi dute laborantza organikoaren bultzatzaileek. Hibridazioak hazien aniztasun naturala arriskuan jartzen duela azaldu dute, hazia-landarea-fruitua-hazia zirkulua apurtzen ari delako eta horrek kalte egiten dielako hazi naturalei.
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Gaur egun, Gazan su-etena dago, eta ez dakigu noiz arte iraungo duen; bitartean, sarraskiak, anexioek, kolonizazioak eta era guztietako giza eskubideen urraketek bere horretan diraute gainerako lurralde okupatuetan. Jarraian irakurriko dituzunak ez dira kasu isolatuak,... [+]
Otsailean, neguaren erdigunean gauden honetan, lehentasuna gorputza ondo ureztatua edukitzea da. Intxaurrondoa egiten ari den bezala: sustraiak neguan biltegi gisa erabiltzen ditu, sustrai motz eta lodiak behar ditu, ura eta lurreko mantenugaiak biltzeko.
Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]
Kolore morez margotu dut urteko lehen hilabetea, sormena, irudimena, jakintza eta espiritualitatearen kolorez.
Via Campesinako ordezkaritza bat Palestinan izan da abenduaren 8tik 18ra, bere kide den Palestinako Lan Komiteen Batasuna-k (UAWC) gonbidatuta. Bidaia horrekin herri palestinarrari elkartasuna adierazi nahi izan diote, "Gazan egiten ari diren genozidioaren erdian eta... [+]
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Getarian (Gipuzkoa) itsasoratu berri dute Euskal Herriko lehen itsas zabaleko arrain haztegia. 50 metroko diametroa eta 40 metroko sakonera duten bi kaiola jarri dituzte, eta itsasoko baldintzetara ongi egokitzen badira, aurtengo udan 50 hegalabur (atun gorri gisa ere ezaguna,... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Atun latatan aurkitu diren merkurio kopuruekin asaldatuta dabiltza herritarrak. Bloom erakundeak Europan egindako ikerketa baten arabera, Carrefour, Intermarché, Mercadona, Aldi... supermerkatu guztiek merkaturatzen dute atuna kutsaturik. Arrantza industrialak berehala... [+]
Abenduak hostoen kolore marroia dauka: lurrean, intxaurrondo biluziaren azpian, geratu diren hostoena. Intxaurrondoak bukatu du bere zikloa. Atseden hartzera doa: zuztarrak indartuz, elikatuz, nutritzea du helburu. Barrura begira, barrenak osatzeko garaian dago, orain arte egin... [+]
Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.
Bi ordu edo bi ordu eta erdiz haur eta gazte andana hartzen ditu jantokiaren tarteak eskoletan. Jateko, jolasteko eta elkarbizitzeko espazio horretan jantokiko arduradunak esku hartzeko dituen mugez, jarraitzen diren irizpideez, begiraleen rolaz eta duten formazioaz arituko... [+]