Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten duela zentroak.
Gasteizko Andre Maria Zuriaren jaietan, abuztuaren 5ean, Terrorismoaren Biktimen Oroimenerako Zentro Fundazioari hiriaren Urrezko Domina emango dio Gasteizko Udalak, eta erabakiak kritika ugari piztu ditu. Memoria osoa bizikidetzaren alde plataformak –hala nola Martxoak 3 elkarteak, Egiari Zor Fundazioak eta Gernika Batzordeak osatzen dutena– zentroaren izaera kritikatu zuen 2020an sortu zenean. Plataformak arrazoitu zuen osatzen duten taldeek “bizikidetza eraikitzeko erabaki irmoa” dutela eta “erronka kolektiboa” izan behar duela, baina zentroak “planteamendu diskriminatzailea” egiten duela. “Irakurketa partziala” egiten duela salatu du plataformaren bultzatzaile den Martxoak 3 elkarteak.
Gasteizko Urrezko Domina emateko erabakiaren aurrean, plataformak mobilizazioa eta prentsaurrekoa antolatu ditu abuztuaren 2an 12:30etan Gasteizko Plaza Berrian. Martxoak 3 elkarteak sare sozialen bitartez adierazi du "erabat umiliagarria eta lotsagarria” dela “Gasteizko Udala bezalako Erakunde publiko batek biktimen arteko diskriminazioa betikotzen duen Zentro Memorialaren eredua saritzea”.
Gasteizko alkate Maider Etxebarriak zentroari urrezko domina emateko hiru ideia bereizi zituen, "terrorismoaren biktimek gorpuzten dituzten balio demokratiko eta etikoak zaintzea eta zabaltzea, biktimen memoria kolektiboa eraikitzea eta herritar guztiak kontzientziatzeko lana, askatasunaren eta giza eskubideen alde eta terrorismoaren aurka egiteko". Horrez gain, adierazi zuen “turismo-baliabide berri bat” bihurtu dela zentroa, ireki zenetik 85.000 pertsona inguru bertaratu direlako.
Melitón Manzanas bai, martxoak 3ko biktimak ez
EH Bildu ere urrezko domina ematearen kontra azaldu da, eta Memoria osoa plataformaren ekimenaren alde. “EH Bilduk biktima guztiak aintzat hartu eta babestuko dituen memoria inklusiboa eraikitzearen alde egin du, salbuespenik gabe”, adierazi du alderdi politikoak. Martxoak 3 elkarteak eta EH Bilduk gogorarazi dute Gasteizko zentroa 29/2011 Legean oinarritzen dela –Terrorismoaren Biktimen Aitorpenerako eta Babes Integraleko legea– eta horren definizioak jasotzen duela “1960ko urtarrilaren 1etik erregistratutako terrorismo-adierazpen guztien biktimekiko aitorpen, errespetu eta elkartasun-zeinua" izan nahi duela. Salatu dute planteamendu horrek kanpoan uzten dituela “estatuaren aparatuek data horretatik aurrera eragindako giza eskubideen urraketen milaka biktima”, nahiz eta onartu duten biktima batzuk jaso direla Eusko Jaurlaritzak eta Nafarroako Gobernuak onartutako legeetan. Zentroak "abuztuoro Melitón Manzanas torturatzailea eta Gestapoko kolaboratzailea" omentzen duela salatu du EH Bilduk, eta ez, aldiz, 1976ko martxoak 3ko biktimak.
Astelehenean abiatu zituzten lanak eta frankismo garaiko 20 biktima berriren gorpuak topatu dituzte honezkero. Asteburura arte luzatuko dute gorpuzkiak lurpetik ateratzeko hirugarren kanpaina.
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Egun hartan Espainiako Poliziak bost langile hil zituen eta dozenaka zauritu. Orain, identifikatu gabeko beste zazpi zauritu aurkitu dituela iragarri du Martxoak 3 elkarteak. Oraindik, alabaina, ez dute lortu zauritutako beste 20 pertsona identifikatzea.
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]