Eusko Jaurlaritzak Euskadiko Memoria Historiko eta Demokratikoaren Lege-proiektua onartu du, eta Legebiltzarrera igorriko dute eztabaidatzeko. Lege-proiektuarekin, 1936tik 1978ra EAEn urratu diren eskubideen txostena lantzea da asmoa.
1936ko Gerra Zibilean eta lehen frankismoan hildako biktimak izango dira ardatz, eta Gogora Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuak jada landu dituen ildoak bilduko dituzte. Bestalde, jadanik martxan dagoen Gerra Zibilean izandako hildakoen erroldan –jada martxan dagoena– aldaketak egingo dituzte.
Erreparazioa eta aitortza
Biktimen gorpuzkinak aurkitu eta haietan dauden delitu-zantzuak ikertzeko neurri berriak ere ezarriko dituzte. Ertzaintzarekin, Fiskaltzarekin eta organo judizialekin lankidetza garatu nahi dute, “justiziarako eskubidea” bermatzeko. Era berean, senideei “erreparazioa eta aitortza” jasotzeko hainbat neurri aurreikusi dituzte: hildakoak banan-banan aitortzea, kalte-ordainen egokitasuna eta bideragarritasuna bermatzea,eta kolpe militarraren eta diktaduraren biktimak gogoratu eta omentzeko eguna ezartzea.
Hezkuntzarako materiala
Memoria historikoa sustatzeko, Gogora Institutuaren Dokumentazio Zentroa sendotzeko proiektua jarriko dute martxan, Institutuan erakusketa-gunea eta beste dibulgazio-jarduera batzuk antolatuz. Hezkuntza Sailarekin ere lankidetzan jardun nahi dute, ikasketa gidan memoria historikoa gehitzeko baliabide didaktikoak garatzeko.
Memoria historikoaren aurkako sinbologiaren aztarnak ezabatzeko bideak ezarri nahi dituzte, eta isun sistema ezarriko dute haren aurkako arau-hausteak zigortzeko. Biktimen hobiak suntsitzea zein dokumentuak ezkutatzea bezalako delitu larriek 10.000 eurotik 150.000 eurora arteko isunak jaso ditzakete.
Beatriz Artolazabal Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak eman ditu zehaztapen horiek.
Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
1936an fusilatu zuten frankistek, une horietan Arabako diputatua zela, eta herriko beste 42 fusilatuen hilobian bertan sartu zituzten Manuelen gorpuzkinak.
Antonia Manot hil da 95 urte bete berritan, bere seme Diego Paredesek sare sozialetan jakinarazi duenez.
Gurasoak hilik, etxeko ganbara husteari ekin zioten
seme-alabek. Hainbat gauzaren artean, koaderno eta paper sorta, argazkiak eta nahi beste agiri. Bego Ariznabarreta Orbeak aita aspaldi zenduaren gerrako memoria harrigarriak zurian beltz irakurri, eta jabetu zen altxorraz,... [+]
Aurten ere, uztailaren 8an, astelehenean gogoratuko dute German Rodrigez haren omenezko oroitarriaren alboan. 13:00etan izanen da: aurreskua lehenbizi, Mikel Lasarteren bertsoak gero eta La Furia eta Fermin Balentziaren emanaldiak bukatzeko. Iluntzean, Peñak, isilik eta... [+]
Naiz.eus-ek aurreratutakoaren arabera, 2004ko martxoan Espainiako polizia batek eta bere semeak erail zuten Angel Berrueta eta bere alargun zein seme alabek, Nafarroako Gobernuaren aitortza ofiziala jasoko dute, indar polizialen indarkeriaren biktima moduan.
1939 eta 1941 bitartean Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraikitzera behartu zituzten frankismoaren 2.400 esklaboak omendu zituzten larunbatean, Igariko gainean. Errepresaliatu antifaxista haien memoriak gure bidea izan behar duela aldarrikatu zuten omenaldia antolatu zuen... [+]
Nafarroako Torturatuen Sareak jakinarazi du hemeretzi biktima berri onartu dituela Nafarroako Gobernuko Aitortza eta Erreparaziorako Batzordeak, horietariko bost 2005-2011 urte artean torturatu zituzten Mikeldi Diez, Iker Aristu, Oihan Ataun, Garbiñe Urra eta Mikel... [+]
Alesbesekoa jaiotzez, Saratxon bizi zen Unión Republicana alderdiko kidea, bere emaztea hango maistra baitzen. 1936ko irailean erail zuten frankistek eta ostiralean lortu zuten bere gorpuzkinak identifikatzea.
Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]