Eusko Jaurlaritzak Euskadiko Memoria Historiko eta Demokratikoaren Lege-proiektua onartu du, eta Legebiltzarrera igorriko dute eztabaidatzeko. Lege-proiektuarekin, 1936tik 1978ra EAEn urratu diren eskubideen txostena lantzea da asmoa.
1936ko Gerra Zibilean eta lehen frankismoan hildako biktimak izango dira ardatz, eta Gogora Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuak jada landu dituen ildoak bilduko dituzte. Bestalde, jadanik martxan dagoen Gerra Zibilean izandako hildakoen erroldan –jada martxan dagoena– aldaketak egingo dituzte.
Erreparazioa eta aitortza
Biktimen gorpuzkinak aurkitu eta haietan dauden delitu-zantzuak ikertzeko neurri berriak ere ezarriko dituzte. Ertzaintzarekin, Fiskaltzarekin eta organo judizialekin lankidetza garatu nahi dute, “justiziarako eskubidea” bermatzeko. Era berean, senideei “erreparazioa eta aitortza” jasotzeko hainbat neurri aurreikusi dituzte: hildakoak banan-banan aitortzea, kalte-ordainen egokitasuna eta bideragarritasuna bermatzea,eta kolpe militarraren eta diktaduraren biktimak gogoratu eta omentzeko eguna ezartzea.
Hezkuntzarako materiala
Memoria historikoa sustatzeko, Gogora Institutuaren Dokumentazio Zentroa sendotzeko proiektua jarriko dute martxan, Institutuan erakusketa-gunea eta beste dibulgazio-jarduera batzuk antolatuz. Hezkuntza Sailarekin ere lankidetzan jardun nahi dute, ikasketa gidan memoria historikoa gehitzeko baliabide didaktikoak garatzeko.
Memoria historikoaren aurkako sinbologiaren aztarnak ezabatzeko bideak ezarri nahi dituzte, eta isun sistema ezarriko dute haren aurkako arau-hausteak zigortzeko. Biktimen hobiak suntsitzea zein dokumentuak ezkutatzea bezalako delitu larriek 10.000 eurotik 150.000 eurora arteko isunak jaso ditzakete.
Beatriz Artolazabal Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak eman ditu zehaztapen horiek.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]
Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea bermatzeko... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.
PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.
Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]
Memoria Demokratikoaren Legea bete eta Lasa eta Zabala bahitu eta torturatu zituzten Donostiako La Cumbre eraikina memoria historikorako gune bihur dezaten exijitu dute Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Jauregia 2023an Donostiako Udalari utzi behar zion estatuak, baina prozedura... [+]
Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.