Eusko Jaurlaritzak Euskadiko Memoria Historiko eta Demokratikoaren Lege-proiektua onartu du, eta Legebiltzarrera igorriko dute eztabaidatzeko. Lege-proiektuarekin, 1936tik 1978ra EAEn urratu diren eskubideen txostena lantzea da asmoa.
1936ko Gerra Zibilean eta lehen frankismoan hildako biktimak izango dira ardatz, eta Gogora Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutuak jada landu dituen ildoak bilduko dituzte. Bestalde, jadanik martxan dagoen Gerra Zibilean izandako hildakoen erroldan –jada martxan dagoena– aldaketak egingo dituzte.
Erreparazioa eta aitortza
Biktimen gorpuzkinak aurkitu eta haietan dauden delitu-zantzuak ikertzeko neurri berriak ere ezarriko dituzte. Ertzaintzarekin, Fiskaltzarekin eta organo judizialekin lankidetza garatu nahi dute, “justiziarako eskubidea” bermatzeko. Era berean, senideei “erreparazioa eta aitortza” jasotzeko hainbat neurri aurreikusi dituzte: hildakoak banan-banan aitortzea, kalte-ordainen egokitasuna eta bideragarritasuna bermatzea,eta kolpe militarraren eta diktaduraren biktimak gogoratu eta omentzeko eguna ezartzea.
Hezkuntzarako materiala
Memoria historikoa sustatzeko, Gogora Institutuaren Dokumentazio Zentroa sendotzeko proiektua jarriko dute martxan, Institutuan erakusketa-gunea eta beste dibulgazio-jarduera batzuk antolatuz. Hezkuntza Sailarekin ere lankidetzan jardun nahi dute, ikasketa gidan memoria historikoa gehitzeko baliabide didaktikoak garatzeko.
Memoria historikoaren aurkako sinbologiaren aztarnak ezabatzeko bideak ezarri nahi dituzte, eta isun sistema ezarriko dute haren aurkako arau-hausteak zigortzeko. Biktimen hobiak suntsitzea zein dokumentuak ezkutatzea bezalako delitu larriek 10.000 eurotik 150.000 eurora arteko isunak jaso ditzakete.
Beatriz Artolazabal Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako sailburuak eman ditu zehaztapen horiek.
Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]
Astelehenean abiatu zituzten lanak eta frankismo garaiko 20 biktima berriren gorpuak topatu dituzte honezkero. Asteburura arte luzatuko dute gorpuzkiak lurpetik ateratzeko hirugarren kanpaina.
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Egun hartan Espainiako Poliziak bost langile hil zituen eta dozenaka zauritu. Orain, identifikatu gabeko beste zazpi zauritu aurkitu dituela iragarri du Martxoak 3 elkarteak. Oraindik, alabaina, ez dute lortu zauritutako beste 20 pertsona identifikatzea.