Maskulinitateak: eraldatu, irauli ala baztertu?

  • “Maskulinitate berriez” geroz eta gehiago hitz egiten da, bai mundu akademikoan bai hedabideetan. Baina, ba al dago mamirik kontzeptu horren atzean? Jokin Azpiazu Carballo soziologoak Pikara Magazinen argitaratu duen iritzi artikuluan dio ez dugula oraindik erabaki zer egin maskulinitatearekin. Artikuluko pasarte batzuk hautatu ditugu.


2013ko otsailaren 08an - 00:00
Azken eguneraketa: 2015-02-26 13:37
Patriarkatuak emandako pribilegioak des-konkistatzeari ez zaio behar besteko enfasirik ematen.

Hasteko, oraindik ere maskulinitatea azaltzerako orduan eredu zehatz bati ekiten diogu. Maskulinitatea bizitzeko era ezberdinak aldarrikatzen ditugun aldi berean, berau subjektu zehatzarekin lotzen dugu gehienetan: jaiotzean gizon bezala identifikatuak izan ziren gizon heterosexualak, bikote harremanetan murgilduak gehienetan. Maskulinitate hegemonikoaren karriletan sartzeko arazoak izan ditugun bestelako “gizonak” (trans gizonak, gizon homosexualak, “afeminatuak”…) kategoria horretatik kanpora uzten ditugu. Horrek arrisku bikoitza suposa dezake: alde batetik gizonak ez garela esatea eta bestetik maskulinitate baztertuak izateagatik jarrera hegemonikoak ez ditugula pentsatzea. Bide honetatik, egiten diren proposamen gehienak gizon eta emakumeen artean etxeko zein famili ingurunean kokatzen diren harremanak eraldatzera datoz, gizartearen beste esparru batzuetan gertatzen diren zapalkuntzei horrenbesteko kasurik egin gabe. Gizonok amantalak jantzi behar ditugula aldarrikatzen dugu (eta hala behar du) baina gure enpleguetan gizon izateagatik lortzen ditugun abantailei nola uko egin ez dakigu nola planteatu.

Horrekin lotuta, patriarkatuak gizon bezala dakarzkigun karga eta kalteak aldarrikatzen ditugu. Gizon izateagatik ukatu zaizkigun esparruak seinalatu eta berauek konkistatzeko beharra aipatzen dugu, baina ez diogu horrenbesteko enfasirik jartzen txanpon honen beste aldeari, hau da, patriarkatuak eman dizkigun pribilegioei, nolabait des-konkistatu behar ditugun esparru horiei. Gutxitan adierazten dugu, gainera, txanpon hau ez dela borobila, eta gaur eguneko munduan mugitzeko oso baliagarriak zaizkigula pribilegiook.

Ildo horretatik, jendarte eredu parekidea lortzeko saiakera eta borroketan murgiltzeko izan ditzakegun motibazioak identifikatzea beharrezkoa litzatekeela deritzot. Prest gaude historikoki emakumeek egin dituzten lan batzuk gure gain hartzeko, hala beharko luke behintzat. Zaintza lanak dira honen paradigma. Gure (dauzkatenen) seme-alabak zaintzea ezinbestekoa dela diogu, eta are gehiago, horrek ekarriko dizkigun abantailak aipatzen ditugu. Pertsona gaixo edo nagusien zaintza, aldiz, inoiz gutxitan aipatzen dugu. Berdintasunarekin denok irabaziko dugula esaten dugu, baina patriarkatuak ezartzen diguna botere harreman sarea izanik, berdintasunarekin ezinbestean norbaitek galdu beharko du. Eta hori oso ondo dago, azken finean batzuk jabetu (enpoderatu) behar badira, beste batzuk desjabetu beharko gara. Baina garbi utzi beharko genuke hori ez dela abantaila izango, “jabetuak” izaten ohituak gaudelako, baina egin beharrekoa izango da.

(…)

Teoria feministek azken hamarkada eta erdian sexuaren izaera bitarra zalantzan jarri, eztabaidatu eta kolokan jarri dute. Mugimenduaren baitan iritzi ezberdinak egon arren, eztabaidak ugariak eta oso oparoak izan dira. Guk, ordea, ez dugu oraindik erabaki maskulinitatearekin zer egin nahi dugun: erreformatu? Irauli? Alboratu? Dirudienez, uste duguna baino atxikimendu handiagoa diogu maskulinitateari, ziur aski era kontziente edo inkontzientean badakigulako identitate eta hegemonia mailan pribilegioak dakarzkigula. Baina pribilegiook zalantzan jartzen ditugunean ere, badirudi oraindik ez garela gai gure bizitza maskulinitatetik harantzago irudikatzeko (edo maskulinitatea apurka baztertzeko). Kontutan hartu beharrekoa da, halaber, gizontasuna deseraikitzeak eta emakumetasuna deseraikitzeak ondorio politiko eta material oso ezberdinak dauzkatela.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Feminismoa
Kultur transmisioa feminismotik zikloa izanen dute asteburuan Beran

Goldatz talde feministak antolatua, ortziralean, urtarrilaren 3an, Jantzari dokumentala proiektatuko dute Beralandetan (17:30ean) eta biharamunean, urtarrilaren 4an, Berako bestetako tradizioak aztergai izanen dituzte Maggie Bullen antropologoarekin leku berean (10:30).


Eraikiz kolektiboa: “Gizonok matxismoaren aurrean ardurak hartzeko unea iritsi da”

Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.

 


Lore Lujanbio
“Zaintza lanak ez dira jarduera zehatz bat; produkzio-erlazio patriarkalek ekoizten dituzte”

Tesia amaituta, pozik dago Lore Lujanbio. Militantziarako denbora gehiago du, besteak beste. Mugimendu transfeministaren erronkez galdetuta, hauek identifikatzen ditu: neoliberalismoak mugimenduaz egin duen apropiazioari heltzea, faxismoaren eta erreakzio heteropatriarkalen... [+]


2024-12-20 | Nekane Txapartegi
Izartxoak *, arriskutsuak patriarkatuarentzat

Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]


2024-12-20 | June Fernández
Saioa Baleztena eta Nel Santacruz
“Frustrazioa eragin dezake bularra ematearen onurak azpimarratzen dituen diskurtsoak”

Askotariko edoskitze ereduak ikusarazten ditu Todas las lactancias (Txalaparta) liburuak. Erakundeek bularra ematea gomendatzen dute, baina ez dituzte nahikoa baliabide eskaintzen eskubide hori bermatzeko. Ondorioz, edoskitzea nahi dutenek zein biberoia ematea  erabakitzen... [+]


Atzerritartasun legearen erreforma, Regularización Ya taldearen borroka alboratzen duen sasi-konponbidea

Fernanda Callejasek, Tatiana Romerok, Leo Bueriberik eta Vanessa Uyiguosak parte hartu dute Pikara Magazinek antolatutako "Emakume migratuen lana eta egoera ekonomikoa" eztabaida-mahaian.


Bortxaketaren kultura epaitzeko plaza bihurtu dute Mazango auzia

Hiru hilabetez iraun du Mazango auziak, Gisèle Pelicotek irekitakoa, zeineten ikertu duten urte luzez senarrak somniferoz drogatu eta berak zein beste dozenaka gizonek 200 bat aldiz bortxatu izana. 51 gizon epaitu dituzte, eta senar ohi Dominique Pelicotentzat 20 urteko... [+]


Emakume zientzialariek esperientzia okerragoa dute komunikabideetan eta sare sozialetan

Ikertzaileen esperientziak komunikabideekin eta sare sozialekin duten harremanean” izeneko txostena argitaratu du FECYTeko Science Media Centre Españak (SMC), EHUko Gureiker ikerketa-taldearekin lankidetzan egindako inkesta batean oinarrituta. Emaitzen... [+]


2024-12-11 | Julene Flamarique
Lezoko eraso matxista salatu eta ekintza zuzena aldarrikatu du mugimendu feministak

Erasoen aurrean “kikilduko ez direla” eta "nazkaturik" daudela adierazi dute Lezo eta Errenteriako feministek eta autodefentsa feminista eta ekintza zuzena aldarrikatu dituzte.


Madame Birrots
“Emakumeok ez dugu izan beharrik super onak musika sortzeko"

Baztango Madame Birrots taldea emakumez osatuta dago. Landa eremutik eta ikuspegi feministatik mintzo dira.


Ikusezin

Tabernan zaude, barran, eskatu nahian. Mostradorean beste pertsona batzuk ere berdin. Laster izango da zure txanda, baina zuri tokatu arren, zerbitzariak ez dizu galdetu ea zer nahi duzun, salto egin dizu eta zure atzean etorri den gizona atenditu du. Ergel aurpegia geratu... [+]


Teknologia
Mundu digital bortitza

Bilbon bazterkeria arriskuan dauden kolektiboekin lanean aritu nintzen bost urtez, arrakala digitalaren inguruan, batez ere emakumeekin. Bidean, bortizkeria matxistekin eta beste arazo askorekin aurkitu nintzen. Oso modu organikoan, indarkeria matxista pairatzen zuten... [+]


Eguneraketa berriak daude