Martxoaren 8ko, emazte langileak lehen lerrora!
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea irekita.
Gaur egun kapitalismoak eta gobernariek arrunt haienganatu eta desitxuratu dute Martxoaren 8ko borroka eguna, eta eduki politikoa hustu diote. Alta, jatorrian, XX. mende hastapeneko emazte iraultzaileek bultzaturiko borroka eguna zen, Clara Zetkin bezalako figurak buru. Gizon eta emakumeen arteko berdintasuna aldarrikatzetik haratago, bizi dugun errealitate kapitalista bere osotasunean irauli beharra zela azpimarratzen zuten, kapitalismoa bera baita genero zapalkuntzaren sorburu. Hortaz, argi zuten berdintasunik eta emazteentzat hobekuntza iraunkorrik ezin zela lortu klase gizarte baten baitan, eta klase gabeko gizarte baten aldarria lehen lerroan eman zuten: sozialismoarena.
Gaur egun, ez da modan emazte langilea terminoa bera ere, eta ardura gaizki ulertzea ere baliteke. Baina garbi mintza gaitezen: emazte langileez ari garenean, agintean den klase dominanteak zapaldutako langile klasearen baitako edozoin emaztez ari gara. Eta horrek ez du deus ikustekorik lan baten ukaitearekin ala ez. Izan ere, emazte bezala izenda daitekeen talde homogeneorik ez da existitzen kapitalismoaren baitan, non klase gatazkak dena zeharkatzen duen.
Uste dugu instituzio kapitalistek, justiziak barne, ezin dutela berdintasun errealik bermatu. Hobeki errateko, klase dominantearen esku direno, emazteon zapalkuntzari ez zaiola soluziorik ematen ahal
Interes eta errealitate ezberdinak ditugu emazteok ere, eta Martxoaren 8an sekulan baino agerikoagoa da arrakala. Batzuk konformatuko dira goi kargutan berdintasun gehiago egon behar dela aldarrikatzearekin, soldata arrakala gaitzestearekin, hots, kapitalismoaren baitan gizon eta emazteen arteko berdintasunaren alde egitearekin. Beste batzuk, ordea, uste dugu instituzio kapitalistek, justiziak barne, ezin dutela berdintasun errealik bermatu. Hobeki errateko, klase dominantearen esku direno, emazteon zapalkuntzari ez zaiola soluziorik ematen ahal. Eta jakin badakigu boterean diren gobernuak nehoiz baino aurrerakoiagoak direla gai horietan, Me Too uhinaren gainean ontsa surfeatzen jakin dutela. Baina errealitatea bestelakoa da: erasoen zifrek etengabe gora egiten dute, ideia erreakzionarioek espazioa irabazi dute eta eskuin muturreko zenbait sektorek ere haienganatu dute feminismoaren aldarria. Azken urteetako aurrerakuntza feministek zapalkuntza ikusarazi dute, egia, baina zapalkuntzaren oinarria bera sekulan dudan eman gabe.
Emazteen emantzipazio erreala nahi badugu, urgentea da genero zapalkuntza bukatuko duen estrategia iraultzaile bat berriz mahai gaineratzea, eta kapitalismoa eta bizi ditugun zapalkuntzak betikotzen dituzten instituzioen eta politikarien faltsutasuna agerian uztea eta hortik kanpo antolatzea. Horregatik, Martxoaren 8 bezpera honetan, Itaiatik emazte langileei antolatzeko eta Baiona zein Garazin eginen ditugun mobilizazioetan parte hartzeko deia luzatzen dugu.
Elixabet Etchandy, Ipar Euskal Herriko Itaiako kidea
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]
Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak Datu Zentroen instalazioei ateak irekitzen dizkiete horiek arautzeko legedia sortu aurretik. Bilbao-Arasur Dantu Zentroarekin, bere lehen fasea gauzatuta, eta instalatzea amesten duen Solariaren Datu Zentroarekin, 110.000 m2... [+]
Otero jauna, garai honetan artzain honek ez du tarte handirik izaten ezertarako, justuan ibiltzen naiz, baina gaurkoan ezin utzi erantzun gabe zure azken kolaborazioa. Izan ere, sortu didan egonezinak pisua du. Haserrea ere astuna egiten zait. Ez pentsatu, ordea, dela zenbait... [+]
Duela gutxi, asteburu berean, Ertzaintzak bi salaketa jaso ditu: lehenengoa, emakume kolonbiar batena; lekukoen arabera, ertzainak kolpeka jarraitu zuen lurrera bota ondoren eta konorterik gabe zegoela; ospitalean garuneko edema eta paralisi partziala diagnostikatu zizkioten... [+]
Frantziskok "Franciscomanía" zeinuarekin hasi zuen bere Aitasantutza. Fenomeno soziologiko horri esker, Vatikanoko boterearen zirrikituak aldez aurretik ezagutzen ez zituen gaztetasunaren ikono eta Elizako aldaketa-haizeen intsuflatzaile bihurtu zen.
Era berean,... [+]