Martxoaren 8ak bizitu egin du borroka feministaren garra

  • Milaka emakumek hartu dituzte kaleak Euskal Herriko Mugimendu Feministak deitutako Martxoaren 8ko mobilizazioetan. Zaintza sistema publikoa, eta antolakuntza eta borroka feministaren beharra izan dira aldarri komunak.


2022ko martxoaren 09an - 08:55
Azken eguneraketa: 10:04
Argazkia: Dani Blanco
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

COVID-19aren agerpenaz geroztik, espazio publikoa hartzea ez da egiteko erraza izan. Horregatik, aurtengo martxoaren 8an, testuinguru laxatuagoan berriz elkarrekin batera kalea hartzeak zirrara eragin du. Hala antzeman zitekeen Bilboko manifestazioan, pankarta zeramaten emakumeak martxan jartzearekin batera txistu, txalo eta "Gora borroka feminista!" oihuen eztanda jazo baitzen. "Feminismoa da gure garra" hartuko zuten aldarritzat Euskal Herriko hainbat txokotan, eta garra indartu izanaren sentipena dakar biharamunak.

Martxoaren 8an kaleak hartzeko azken bi urteetako zailtasunak eta mugak atzean uzten hasita, hutsetik hastetik urruti, orain artean egindako bideari lotu zaio mugimendu feminista. Hainbat tokitan seinalatu dutenez, koronabirusaren agerpena aurretik seinalatutakoa begi bistan geratu da pandemiaren eraginez: zaintza krisia. Hala bada, azken urteetan kalera ateratako salaketari heldu zaio aurten ere. “Zainketen etengabeko krisian bizi gara, eta osasun-krisiak ikusarazi besterik ez du egin mugimendu feminista aurretiaz salatzen ari zena”, zioen Bilboko manifestazio bukaerako irakurketak.

Zaintzen krisiaren salaketarekin batera, zaintza sistema publikoaren aldarrikapena egon da presente Hego Euskal Herriko mobilizazio feminista guztietan. Bilbon aldarri hori hartu dute ardatz nagusitzat, antolakuntzaren eta borrokaren beharrarekin batera. Hortik manifestazioaren goiburua: Antolakuntza feministaz zaintza sistema publikoa borrokatu. Donostian, Iruñean eta Gasteizen, ostera, beste bat izan da lelo nagusia: Zapaltzen gaituen sistemari sua, antolakuntza feminista gure garra. Gasteizko mugimendu feministako kideek Hala Bediko Suelta la olla saioan hala azaldu zuten aurtengo planteamendua: "Zaintza lanekiko begirada galdu gabe, antolakuntzara deitu nahi izan dugu. Gure apustua izan da mahai gainean jartzea antolatuta egongo den mugimendu feminista eraikitzearen beharra". Besteren artean, feminismoa borrokalaria dela eta konfrontazioa bilatzen duela ageriko egin nahi izan dute.

Ipar Euskal Herrian, ostera, Baionan eta Hendaian egin dituzte mobilizazio nagusiak. Patriarkatua sutara irakur zitekeen Hendaiako manifestazioaren pankartan. Baionako merkatu plazan egindako elkarretaratzean, ostera, indarkeria pairatu duten emakumeen babesa eta harrera eskubidea aldarrikatu zituzten Baionako merkatu plazan, Berriak jaso duenez.

 

Aurten ere, azken urteetan egin bezala, borroka feministak antikapitalista eta antiarrazista izan behar duela azpimarratu da. Ildo horretan egin dira hainbat aldarrikapen, eta adibidez, Bilboko amaierako ekitaldian zaintza-beharrak emakume migratzaile eta arrazializatuen prekarietateak eta emakumeek historikoki aitorpen sozial eta ekonomikorik gabe egindako lanak sostengatzen dutela seinalatu dute. "Emakumeok gure bizkarretan daramagu zaintza lanen zama. Lehen lerroan gaude horri guztiari eusten, eta horregatik, antolakuntza feministaz aldaketarako eta borrokarako indarra ere bagara. Gure artean politika egiten eta pentsamendu kritikoa eraikitzen jarraitu behar dugu", egin zuten irakurketa.

Hiriburuetako mobilizazioez gain, herrietan ere egin dituzte deialdiak, eta orotara milaka izan dira martxoaren 8 honetan kalera irtendako euskal herritarrak. Oro har, denetan izan dituzte aldarri komunak, baina tokian tokiko eskakizunei ere egin diete tokia. Bilbon Koloretxe emakumeen etxea eskatu dute "aliantzak ehuntzeko eta komunitate feminista elkartu eta indartzeko", eta Baionan ere behar berdina agertu dute. Ildo berean, Gasteizen etxeko langileentzat gune propio bat eskatu dute, eta Donostian aldiz, daukatena baino espazio handiagoa izatea.

Mobilizazioetan une gogoangarriak egon ziren, Bilboko hau kasu. Mobilizazioa ixteko Amuge Euskadiko Emakume Ijitoen Elkarteko kideek osatutako Gure Golé koruak hiru abesti kantatu zituzten, horietan artean "Zutik emakumeak":
 

Itaia, bere aldetik

Aipatu deialdiez gain, Itaia Emakume Sozialisten Sareak ere deitu ditu mobilizazio propioak. Emakume langileok askatzeko, sozialismoa eraiki! aldarriaz, 32 herrietan atera dira kalera, Gedar kazetak jaso duenez. Bertan irakur daitekeenez, "milaka lagunek egin dute bat deialdi horiekin".

Emakume langileek pairatzen dituzten eraso eta zapalkuntzak salatu zituzten, baita horien egoerak okerrera egin duela ere. Beren hitzetan, "emakume langileok bigarren mailako subjektu izatearen ondorioz, krisi kapitalistak gogor kolpatu gaitu". Beren arabera, horri gehitu behar zaizkio, besteren artean, gizartearen sexualizazioa dakarren burgesiaren "ofentsiba kulturala", edota zaintza zerbitzuetan egindako murrizketak eta pribatizazioak. Horren guztiaren aurrean aterabidea argi dutela adierazi dute: "Emakume langileok gure zapalkuntza egoeratik askatzeko modu bakarra Estatu Sozialista eraikitzea da, eta horretarako ezinbestekoa da komunismoaren eraikuntza helburu duen antolakuntza politikoa gorpuztea".

Mobilizazioen laburpenak, bideoan

Zenbait hedabidek bideoan jaso dute atzoko mobilizazioen laburpena. Nafarroakoa, Ahotsa.info bidez:
 

 

Donostiakoa, Irutxuloko Hitzaren eskutik:
 

 

Aiaraldekoa, Aiaraldea bidez:
 

 

Itaiarenak, sarearen beraren eskutik:  

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Martxoak 8
Zapi morea

Andre zahar dotorea senarraren besotik zihoan gurutzatu ginenean. Bistaz ezaguna, oker samar zegoela ikusi nuen, adinaren ajeak. Benetako señora eibartarra: perlazko lepokoa; ilea kardatuta harro-harro, ostirala izanda, ile-apaindegian goizean egon zela ezagun zuen. Gure... [+]


Jone Gil Landaburu, Euskal Herriko Mugimendu feministako kidea
“Gure indarra instituzioen hipokrisiaren eta diskurtsoez jabetzeko ahaleginen gainetik dago”

Azaroaren 30eko Greba Orokorretik "indartuta" eta "saretuta" atera dira feministak. Jone Gil Landaburu, Euskal Herriko Mugimendu Feministako kideak nabarmendu du horri esker mugimendu feministak zaintzaren auzia erdigunean jarri duela. Horrez... [+]


2024-03-06 | Leire Artola Arin
Emakumeak borrokan, instituzioak entzungor

Martxoaren 8a egun garrantzitsua da mugimendu feministarentzat, eta azken urteetako olatuari jarraiki, aurten ere ehunka herri eta hiritako kaleak beteko dituzte emakume langileen eskubideen aldeko aldarriz. Azaroaren 30eko greba orokorraren ildotik, zaintza eskubide publiko eta... [+]


2024-03-04 | Leire Artola Arin
Martxoaren 8an “bizitzekin negoziorik ez” egiteko aldarrikatzera kalera aterako da EH Mugimendu Feminista

Martxoak 8a “borroka eta salaketa eguna” dela gogorarazi du Euskal Herriko Mugimendu Feministak, eta mobilizazioetara batzeko deia zabaldu du. Aldaketa kultural eta instituzional sakonak eskatu ditu, emakumeen aurkako indarkeriei aurre egiteko.


Martxoak 8 ez da jaiegun izango Euskal Autonomia Erkidegoan

Asteartean onartu du Eusko Jaurlaritzak 2024ko lan egutegia. Idoia Mendia Eusko Jaurlaritzako lehendakariordeak martxoaren 8a jaiegun izendatzea proposatu zuen, baina ez egun hori ez beste efemeride feministarik ez da jai izango.


2023-04-17 | Ane Labaka Mayoz
Enpatxua

Zea Maysen kantu ezagunaren bertsio bat doinutu dut neure kolkorako. Martxoa joan da ta jarri diot izena, originaletik gutxi duela badakidan arren. Heldu da apirila, eta zin dagizuet, benetan, nik ez nuela honi buruz hitz egin nahi. Martxo moretuak gainkarga dakarkigu... [+]


2023-03-08 | Estitxu Eizagirre
Soraya Agirre, migratu feminista zaintzailea
“Zure zaharra zaintzeko kontratatu behar bagaituzu ez gaitzazu begiratu gainetik, parez-pare baizik”

Euskal Herriko Emakume Migratu Feminista Zaintzaile Soziosanitarioen Elkarteko kidea da Soraya Agirre. Berak orduka egiten du lan zaharrak zaintzen, baina elkarteko %90 egoiliarrak dira, zaintzen duten zaharraren etxean bizi direnak. Alokairua lortzeko eta lan baldintzak... [+]


Emakumeak gora!

Pandemiak kolektiboki zenbateraino eragin gaituen sakonean aztertu gabe jarraitzen badugu ere, ez da gehiegizkoa “gureak” egin ditugun aldarrikapenak utzi dizkigula esatea. Horietako bat, zaintzak erdigunean jarri behar ditugula behingoz.

Zaintzaren auzia geroz... [+]


Eskola ekofeminista eraikitzeko bide-orria

Genero berdintasunaren aldeko eta biztanleriaren zati handi bat pobretzearen aurkako borrokan, ikasgeletan alternatiba errealista eta bidezkoak lantzeko unitate didaktikoa plazaratu du Steilas sindikatuak: “Eskola ekofeminista eraiki dezagun”. Haur Hezkuntzatik... [+]


Zaintza sistema feminismotik iraultzeko prozesuari hasiera emanen diote martxoak 8 kari

Denon bizitzak erdigunean. Zaintzak irauli dena aldatzeko lelopean abiatu berri du epe luzerako mobilizazioa Euskal Herriko mugimendu feministak. Otsailaren 1ean Gasteizen egindako prentsaurrekoan eman zuten dinamikaren berri. Ainhoa Olaso Sopelarekin hitz egin dugu eta azaldu... [+]


2023-02-01 | ARGIA
Zaintza sistema eraldatzea helburu, epe luzerako prozesua jarri du martxan Euskal Herriko Mugimendu Feministak

Mugimendu feministak epe luzerako prozesu bat jarri du martxan, zaintza sistema iraultzeko helburuarekin. Mobilizazio-prozesu gisa planteatu dute, eta lehen mugarria Martxoaren 8an jarriko dute.


M8an protesta egiteagatik 15 hilabeteko espetxe zigor eskaera Larunberentzat

Ostiral honetan egin dute auzi saioa Nafarroako Auzitegi Nagusian eta bertan Fiskaltzak eskatu du 15 hilabeteko zigorra 2021eko Martxoaren 8an, Nafarroako Legebiltzarraren aurrean Ainhoa Larunbek foruzain bati egindako ustezko erasoagatik.


2022-03-09 | Tamara Clavería
M8. Nola bizi dugu emakume ijitook zaintza?

Emakumeen Nazioarteko Egunean ere, ijito feministok ikusgai izan nahi dugu eta mugimendu feministan arrazakeriaren kontrako borroka txertatzen lagundu nahi dugu. Horretarako, ezinbestekoa dugu emakume arrazializatuen eta, zehazki, ijitoen errealitateak ezagutzera ematea... [+]


2022-03-08 | ARGIA
Unibertsitateko ikasleek manifestazioak egin dituzte M8 goizean

Ikasle taldeek mobilizazioak egin dituzte Hego Euskal Herriko campusetan M8 goizean. Batetik, Unibertsitateko Indar Batasunak eta unibertsitateetako emakume taldeak diren Lorratz, Gasteizko Unibertsitateko Emakume Taldea, Arrakala, Bilboko Unibertsitateko Emakume Taldeen... [+]


Eguneraketa berriak daude