Martxoaren 3ko Memoria Zentroa: murrizketak, atzerapenak eta “bete gabeko promesak”
Memoria Gara elkarteak kezka adierazi du, 1976ko Martxoaren 3ko biktimak gogoratu eta memoria zentro bat sortzeko egitasmoa "izoztuta" duelako Eusko Jaurlaritzaren Gogora institutuak, bere esanetan.
"Etengabeko atzerapenak, bete gabeko promesak eta aurrekontu murrizketak" dira nagusi, Memoria Gara elkarteak salatu duenez, Gasteizko Zaramaga auzoko San Frantzisko elizan 1976ko martxoaren 3an poliziak egindako sarraskia oroitzeko memoria zentro bat eraikitzeko proiektuan.
Duela bi urte egin zuten publiko akordioa hainbat erakundek: Eusko Jaurlaritzak, Arabako Aldundiak, Gasteizko Udalak eta Gasteizko Gotzaindegiak. Baina geroztik proiektua "izoztuta" dagoela azaldu du Memoria Gara elkarteak. Eusko Jaurlaritzak hartu zuen erakunde publikoen gidaritza, eta Memoria Garak lankidetza-hitzarmen baterako proposamena ere bidali zion Gogora Institutuari, baina denen oniritzia jaso arren, ez dute oraingoz halakorik sinatu.
Proiektua anbizio handikoa da, gertakari haiek gasteiztarren trantsizioko memorian ez ezik, Euskal Herri osoko herritarrengan utzi duen arrastoa handia baita oso. Gogorak 485.000 euro bideratu zituen 2022 urterako, hainbat partidatan banatuta, Arabako Aleak xeheki azaldu duenez, baina "zero euro gastatu dira 2022 osoan zehar", azaldu du hedabideak. 2023ko diru partida, aldiz, 290.000 eurokoa da: "Bi urte alferrik galdu dira, ezin dugu beste bat hutsean pasatzen utzi", diote Memoria Garakoek.
Memoria Garako hainbat kide agertu dira prentsaurrean egoeraren berri emateko eta "borondate politikorik eza" salatzeko. Horrez gain, exijitu dute prozesu horretan biktimen parte hartzea bermatzeko neurriak hartzea.
Eraikin fantasman, patronaturik ez
Azaldu dutenez, memoria zentroaren fundazioa eta patronatua osatu gabe daude oraindik, erakundeek "zailtasun juridikoak" argudiatu dituztelako, nahiz eta Eusko Jaurlaritzak baduen hori posible egiteko txosten juridiko bat joan den uztailetik, Memoria Garako kideen esanetan. Zentzu horretan, ohartarazi dute patronatu hori ezin dela sortu Martxoak 3 eta Memoria Gara elkarteen oniritzi gabe: "Ez gara loreontzi hutsak izango proiektu honetan".
Bi elkarteok jarraitzen dute San Frantzisko elizara sartu ezinik. Eraikina momentu honetan utzita, itxita eta jarduerarik gabe dago: "Eraikin fantasma bat da".
Egun hartan Espainiako Poliziak bost langile hil zituen eta dozenaka zauritu. Orain, identifikatu gabeko beste zazpi zauritu aurkitu dituela iragarri du Martxoak 3 elkarteak. Oraindik, alabaina, ez dute lortu zauritutako beste 20 pertsona identifikatzea.
Segurtasun sailburuak adierazpenak egin ditu astearteko gobernu bilera ostean. Xuhar 16 urteko gaztea bera egin du inauteritan jasotako lesio larrien erantzule, eta Ertzaintzak Martxoak 3ko manifestazioan poliziak infiltratu zituela onartu du, “polizia demokratiko”... [+]
Asteazkenerako agerraldi masiboa deitu dute Gasteizko Martxoak 3 plazan, “errepresiorik gabeko Martxoak 3 herrikoiaren alde”. Aske antolakundeak astelehenean egin du protesta, eta atxilotuei elkartasuna adierazi die. EH Bilduk eta Elkarrekin Podemosek azalpenak... [+]
Ertzaintzak bere agente bat infiltratu zuen Gasteizko Martxoaren 3ko manifestazioetan, Segurtasun Saileko iturri batek eldiario.es hedabideari baieztatu dionez. Lankideek beraiek jipoitu zuten manifestazioan izan ziren karga eta istiluetan.
Milaka herritar batu dira igande eguerdiko manifestazioan. Polizia manifestarien aurka oldartu da Bakea kalean, Corte Inglés parean, eta manifestazioa zatitu du. Bost lagun atxilotu ditu Ertzaintzak eta hainbat zauritu, tartean adineko emakume bat ahoan, foam jaurtigailu... [+]
Igandean egingo da manifestazio nagusia, ESK, LAB, ELA eta Steilas sindikatuek eta Martxoak 3 elkarteak deituta. Palestinari aipamen berezia egin diote lau sindikatuek. Egun berean zein aurrekoetan deialdi eta ekimen gehiago antolatu dituzte hainbat eragilek.
Otsaila hilabete garrantzitsua izan da Gasteizko Martxoak 3aren Memoriaguneari begira. Hiru urteko prozesuaren ondoren, hilaren 14ean sinatu zuen Martxoak 3 elkarteak hitzarmena Gogora institutuarekin. Egun bat beranduago, Martxoak 3 Memoriagunea fundazioaren sorrera argazkia... [+]
Gasteizko Zaramaga auzoko San Frantzisko eliza birmoldatzeko EH Bilduk Espainiako Gobernuarekin hitzartutako diru-partida ez du erabiliko Eusko Jaurlaritzak, ez delako eraikinaren "jabe ezta onuradun ere". Hala, Martxoaren 3ko Memoriaren Gunearen proiektuak aurten ere... [+]
Unai Isasi Azkarraga (Amurrio, 1998) gazte amurrioarra atxilotu zuen Ertzaintzak iragan ostiralean Gasteizen; 1976ko martxoaren 3ko sarraskia gogoratzen zuen manifestazioaren testuinguruan. Atxiloketaren inguruan mintzatu da Aiaraldea Komunikabidearekin.
Urtero legez milaka lagun batu zen ostiralean Gasteizko kaleetan, 1976ko Martxoaren 3an hildako langileak oroitu, bizi-baldintzen okertzea salatu eta langile borroka aldarrikatzeko. Kalez jantzitako polizia ugariek tentsioak sortu zituzten, eta bi gazte atxilotu.
Martxoak 3 Elkarteak Eusko Jaurlaritzaren bermea lortu du, erakunde publikoek biktimekin duela bi urte adostutako hitzarmena betetzeko. “Ustekabeko aldaketak” eta “seriotasun falta” salatu ditu hala ere, eta hemendik aurrera adi egongo dela ohartarazi du... [+]
Erakundeek aurkeztu duten Martxoaren 3ko Memorialaren Fundazioaren estatutu proposamenari lau zuzenketa aurkeztu dizkiote Memoria Gara egitasmoak eta Martxoak 3 Elkarteak.
ERC eta EH Bilduk egindako proposamena atzera bota du Bozeramaileen Batzordeak. PSOE, PP, Vox eta Ciudadanos ikerketa batzorde bat sortzearen aurka agertu dira. Martxoak 3 elkarteak hipokrita izatea leporatu dio PSOEri, sarraskiaren 76. urteurreneko ekitaldietan hildakoen... [+]
EH Bildu eta ERC alderdiek Espainiako Kongresura eraman dute 1976ko martxoaren 3ko gertakariak ikerketuko dituen ikerketa batzordea sortzeko eskakizuna, eta onartu egin da. Bozeramaileen Batzordeari dagokio orain erabakia eztabaidatzea eta bozkatzea.