Gasteizen martxoaren 3an hildakoen omenezko muralak kendu ditu Elizak
1976an poliziak Gasteizen hildako bost langileen omenez jarritako muralak kendu dituela adierazi dio Elizak biktimei. Gertakarien 35. urteurrenean, 2011ko irailean, jarri zituzten muralak hilketak izan ziren toki berean.
Beraiek azaldu dutenez biktimek “sorpresaz eta sumintasunez” jaso dute Elizak bidali dien mezu elektronikoa: “urte berri on, kendutako muralak”. Biktimek esan dutenez hauxe izan da elizak muralak kendu dituela azaltzen bidali dien mezua.
Gertakariak ikusita hil honen 14rako bilera deitu dute Martxoak 3 Elkarteko kideek erantzun bat prestatzeko intentzioarekin. Beraien ustetan "ekintza hauek Gasteizko memoria kolektiboaren aurkako erasoak dira".
Mural hauek, Martxoaren 3a izena duen plazan eta Martxoaren 3a eliza izena hartzen duen Asisko San Frantzisko elizaren aurreko hesian jarrita zeuden. Bertan “Oroimena. Egia. Justizia.” hitzekin omentzen ziren 1976ko martxoaren 3an hildako Romualdo Barroso, Pedro María Matínez Ocio, Francisco Aznar, Jose Castillo eta Bienvenido Pereda. Bertan martxoaren 3an gertatutakoaren aurka protesta egiten zuten eta polizia frankistak hil zituen beste bi gizonezkori ere gorazarre egiten zitzaien: Juan Gabriel Rodrigo eta Vicente Antón Ferrero.
Gasteiztarrarekin bederatzi dira ihesaldian parte hartu zuten identifikatutako pertsonak. Guztira, Nafarroako DNA Bankua sortu zenetik 43 pertsonaren datuak lortu dituzte.
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
German Rodriguez eta Joseba Barandiaran omendu, eta langile mugimenduaren alde egindako lana txalotu dute Iruñean. Palestinari ere elkartasuna adierazi diote, sanferminetan urteroko zitan Iruñean.
Migratzaile familia batek irekitako denda baten aurrean ikur frankistak jarri dituztela salatu du Zurekin Nafarroa ezker koalizioak. Fiskaltzari eraman dizkiote datuak, gorroto delitu bat egon daitekeelako pankarta horren atzean.
1939 eta 1941 bitartean Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraikitzera behartu zituzten frankismoaren 2.400 esklaboak omendu zituzten larunbatean, Igariko gainean. Errepresaliatu antifaxista haien memoriak gure bidea izan behar duela aldarrikatu zuten omenaldia antolatu zuen... [+]
Egin gintuztenen eta geure borondatearen kontra eraiki nahi izan zigutenen oinarria berriro ere indar berritzen ari ote den nago.
Eskolako Kontseiluaren izenean honako baldintza hauek jartzen zitzaizkien, gerraostean, gure herrietara maistra lanera zetozenei, derrigorrean... [+]
Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]
Madrilgo Cuelgamurosen, Erorien Harana deituriko monumentuan arkeologoak egiten ari diren indusketetan etengabe ari dira jasaten eskuin muturreko jendeen presioa, hala adierazi du Pako Etxeberria auzitegi-medikuak. Egunotan, biktima errepublikarren senideek bisitatu ahal izan... [+]
1971n hainbat euskal abadek Zamorako espetxe hartatik ihes egiteko plana bertan behera geratu zen, poliziek tunela deskubritu ondoren. Nicanor Acosta abade-ohi komunistak Apaiz Kartzela dokumentaleko egileei elkarrizketa batean esan zien Santiago Carrillo izan zela salatzailea:... [+]
Hiru urteko lanaren emaitza jaso du Iruñeko Udalak sinatutako dekretuak. Auzotik sortutako ekimenari esker, zazpi kale eta hiru plaza izendatuko dituzte.
Fuerteventura (Kanariar Uharteak), 1954ko otsailaren 11. Tefiako Nekazaritza Kolonia abian jarri zuten uharteko aireportu abandonatuan, basamortuaren erdian. Nekazaritza kolonia eufemismoaren atzean, praktikan, kontzentrazio eremua izan zen Tefia, nagusiki LGBTI komunitateko... [+]
1936ko Gerra amaitzear zela, Franco diktadoreak Pirinioetan milaka bunker eraikitzea agindu zuen. Mendian horiek ikusten aspaldi ohituak gaude, baina ez genekien defentsarako lerro erraldoi bat osatzen zutela, eta azken urteetan berreskuratzeko ekimenak jarri dira abian. Izan... [+]
Francisco de la Cruz Orellanaren gorpuzkiak identifikatu ditu Gogora Institutuak, eta bere senideen eskuetan utzi ditu.
Olentzero poliziaren jomugan ibili zen 1940ko hamarkadaren bukaeran. Haurren bahiketa eta hilketagatik? Ez! Izan zitekeen, Olentzerok umeak zakuan sartu eta itsasora ematen zituela, edo igitaiarekin etortzen zela umeei lepoa moztera esaten baitzen. Baina, ez, polizia atzetik... [+]