Martín Villa Epaitu ekimenak José Luis Cano omenduko du, poliziak tiroz hil zuen iruindarra
1977ko amnistiaren astean, Rodolfo Martín Villa gobernazio ministroa zela, zazpi hildako eragin zituzten poliziek eta indar parapolizialek. Ahaztuak, Egiari Zor, Goldatu, San Fermines 78 gogoan eta Martxoak 3 elkarteek deitu dute ahanzturaren aurkako jardunaldia.
Trantsizioaren muinean murgilduta zeuden Espainia eta Hego Euskal Herria 1977an. Maiatzean Amnistiaren Aldeko Astea deitu zuten hainbat eragilek, preso politikoen askatasuna aldarrikatzeko. Mobilizazio masiboak izan ziren, eta poliziak bortizkeria handiz erantzun zuen. Zazpi herritar hil zituzten maiatzaren 12a eta 17a artean Iruñean, Errenterian, Bilbon eta Ortuellan: Rafael Gómez Jauregui, Clemente del Caño Ibañez, José Luis Cano, Luis Santamaría, Gregorio Marichalar Aiestaran, Manuel Fuentes Mesa eta Francisco Javier Fernández Nuñez.
Martín Villa Ekimenak prentsa ohar baten bitartez salatu du gertakari haietan Martín Villak izan zuen erantzukizuna: “Ministro izan zen urteetan (1975-1979) errepresioa eta Estatuaren bortizkeriaren inpunitatea izan ziren ezaugarri”. Ekimenaren arabera 90 herritar inguru hil zituzten Estatuko segurtasun indarrek epealdi horretan, eta aitortzarik gabe jarraitzen dute. “Errealitate horren adibiderik odoltsuenetako bat da 1977ko Amnistiaren Aldeko Astea”.
Jose Luis Cano eta aste hartan hildako beste guztiak gogoan, bi “memoria ekitaldi” antolatu ditu Martin Villa Epaitu ekimenak Amnistiaren Aldeko Astearen 42. urtemugan, biak Iruñean. Maiatzaren 9an, osteguna, hitzaldia antolatu dute Zabaldi gune internazionalistan. Bertan izango dira hizlari Aingeru Cano − José Luis Canoren senidea−, Gloria Bosque eta Amaia Kowasch Velasco. Maiatzaren 13an, astelehena, omenaldia egingo zaio Canori tiroz hil zuten tokian bertan, Kaldereria kalean.
Egindako bidearen balorazio positiboa
Urte honetako urtarrilean aurkeztu zen publikoki Martín Villa Epaitu ekimena. Euskal Herriko eragileez gain Madrilekoek eta Bartzelonakoek ere osatzen dute ekimena. Euskal Herriko elkarteek emandako urratsen balorazioa egiteko ere baliatu dute prentsa oharra. Baikor ageri dira. Batetik, Gasteiz, Iruñea, Arrasate, Irun, Lizarra, Zizur eta Errenteriako udalek Martín Villa pertsona “non grata” deklaratzea lortu dute. Bestetik, Argentinako Servini epaileak daraman prozeduran gertaera berriak sartzeko lanean dihardu, “ikerketa lanak sendoago oinarritu eta zabaldu” ditzan epaileak. Litekeena da, hain zuzen ere, Martín Villak Serviniren aurrean deklaratu behar izatea auzipetu gisa, irailaren bederatzian.
Euskal Herriko azken 50 hamarkadetako historia soziopolitikoa eta kulturala ezagutzeko erreferente da Lazkaoko Beneditarren dokumentazio funtsa. Funtsak orotariko afixa eta pegatinez gain, euskal mugimendu politikoei edota euskal gaiei buruzko ehunka artxibo gordetzen ditu.
Iragan asteazkenean, Gogora Institutuko Zuzendaritza Kontseiluko bost kide independenteak hautatu zituzten Gasteizko Legebiltzarreko Justizia eta Giza Eskubideen Batzordean. EAJren eta PSE-EEren abstentzioek Pilar Garaialde Salsamendi zuzendaritzatik kanpo utzi zuten. Bera zen,... [+]
Xabier Kalparsoro eta Gurutze Iantzi Espainiako polizien eta guardia zibilen eskuetan hil zituztela 31 urte igaro direnean, Egiari Zor fundazioak ekitaldia egin du Urnietan. Eusko Jaurlaritzari eskatu dio berriz ere ireki dezala epe bat estatuaren biktimak aitortzeko eskaerak... [+]
88 urte eta gero, Intxorta 1937 kultur-elkartearen ekimenarekin, lore eskaintza egingo da aurten ere, monolitoetan. Ostegun honetako ekitaldian, kultur-emanaldiez gain, kalejira eta ‘Orratz-begia’ erakusketara bisita izango dira.
CNT sindikatuak egin duen eskaera ofiziala babestu du udaleko koalizio abertzaleak, eta faxistekin batera lurperatu zituzten biktima guztiak bilatzeko eskatu du.
Gasteiztarrarekin bederatzi dira ihesaldian parte hartu zuten identifikatutako pertsonak. Guztira, Nafarroako DNA Bankua sortu zenetik 43 pertsonaren datuak lortu dituzte.
Badakigu gerra bat noiz hasten den, baina ez noiz amaituko den. Hainbatetan entzun dugu esaldi hori, eta topikoa dirudi, baina arrazoirik ez zaio falta, gaur egun munduan barrena bizirik segitzen duten gatazka ugariei erreparatuz gero. Gauza bera esan liteke 1936ko uztailaren... [+]
Hamaika TBk estreinatutako Esker Onez saioa dedikatu diote Tafallako editore eta Ezker Abertzaleko militante historikoari.
Kalean eginen den antzezlan batek garai bateko Iruñean bizi ziren hamar emakume izanen ditu protagonista. Memoria Eszenikoa izenarekin emakume haien bizipenak, sentimenduak, pairatutako errepresioak eta isilarazitakoak kontatuko dituzte hiru aktorek. Alde Zaharrean barna... [+]
Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
1936an fusilatu zuten frankistek, une horietan Arabako diputatua zela, eta herriko beste 42 fusilatuen hilobian bertan sartu zituzten Manuelen gorpuzkinak.
Antonia Manot hil da 95 urte bete berritan, bere seme Diego Paredesek sare sozialetan jakinarazi duenez.
Gurasoak hilik, etxeko ganbara husteari ekin zioten
seme-alabek. Hainbat gauzaren artean, koaderno eta paper sorta, argazkiak eta nahi beste agiri. Bego Ariznabarreta Orbeak aita aspaldi zenduaren gerrako memoria harrigarriak zurian beltz irakurri, eta jabetu zen altxorraz,... [+]