Marten ur likidoa detektatu dute, izotz-azpiko aintzira handi bat
Marten izotz-azpiko aintzira handi bat detektatu dutela iragarri du Italiako ikertzaile-talde batek. Hego poloan aurkitu dute, izotz-azpian 1,5 km-ko sakoneran, eta 20 km inguruko zabalera du aintzirak. Science aldizkarian eman dute aurkikuntzaren berri.
Poloetako izotz-kaskoen azpian ur likidoa egon zitekeen susmoak bazeuden ere, orain arte ez da halakorik behatu. Orain, Mars Express zundan dagoen MARSIS radarrarekin egin dute aurkikuntza. 2012 eta 2015 bitartean, radarrak Planum Australe izeneko eremuan egindako hainbat neurketa aztertuta, ikusi dute kilometro eta erdiko izotz-geruzaren azpian bat-batean aldatzen dela radarraren seinalea. Eta eremu horretan radarrak ematen dituen profilak Antartikan eta Groenlandian dauden izotz-azpiko aintzirenen oso antzekoak dira. Hala, ondorioztatu dute Marten ere aintzira bat dagoela izotz-azpian.
Aintzira horretako uraren tenperatura uraren izozte-tenperatura baino txikiagoa dela uste dute ikertzaileek. Marteren gainazalean magnesioa, kaltzioa eta sodioa ohikoak direnez, horien gatzak uretan disolbatuta egotea ez litzateke arraroa, eta horrek, batetik, eta izotz-geruzaren presioak, bestetik, jaitsi egingo lukete uraren izozte-puntua.
“Marten aintzira handi bat egotea albiste garrantzitsua da; eta aukera irekitzen du, planetako beste leku batzuetan ere, gainazalaren azpian, beste aintzira batzuk egoteko, agian, sakonera txikiagoan”, dio Agustín Sánchez Lavega EHUko Zientzia Planetarioen Taldeko zuzendariak. “Eta ur likidoa badago, biziaren osagai funtsezkoetako bat izanik, nabarmen handitzen dira Marten bizia aurkitzeko aukerak”.
Albiste hau Elhuyar Aldizkariak argitaratu du eta CC-By-SA lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.
Jakina da Ilargia dela gure planetaren inguruan orbitatzen duen satelite natural bakarra, baina badaude beste satelite asko ere, gizakiok bidalitakoak, satelite artifizialak alegia. Telekomunikazioak, meteorologia, espioitza… zenbatezinak dira gailu horien erabilerak... [+]
Txinako Chang'e-6 misioak Ilargiaren alde ezkutuko laginak hartu eta Ilargiaren orbitara aireratzea lortu du. Alde ezkututik egin den lehen aireratzea izan da.
Orbita baxuko sateliteentzako baimenak zorrotzago erregulatzeko beharraz ohartarazi dute aditu batzuek, Science aldizkarian argitaratu duten artikulu batean. Izan ere, dagoeneko milaka satelite daude espazioan, eta sekulako igoera aurreikusi dute.
Herrialdea hego polora iritsi den lehena da, eta ilargiratu den laugarrena. Asteazkenean 14:34ean iritsi da.
Eneko Axpe Iza (Barakaldo, 1986) fisikari eta ikerlaria da NASAn, AEBetan, San Frantziskon. Lehen euskaldun fisikaria da NASAn. Musikaria ere bada, hainbat taldetan ibilia. Buru belarri ari da orain lanean; proiektu interesgarria du esku artean: ikertzen ari da nola elikatu... [+]
James Webb teleskopioaren lehen irudiak eta datuak aurkeztu dituzte: unibertsoari inoiz ateratako argazkirik sakonenak eta exoplaneta baten espektroskopia-datu zehatzenak. “Kosmosaren ikuspegi berri eta iraultzaile bat”, Bill Nelson NASAko administratzailearen... [+]
Alboko orrialdean EHUren Ingeniaritza Eskolako teleskopioaren ondoan ageri da Naiara Barrado (Getxo, 1981), astronomoa eta Zientzia Planetarioen Ikerkuntza Taldeko kidea. Eguneroko lanean, ordea, ordenagailuko pantailari beha egon ohi da, Hubble teleskopioak espaziotik... [+]
Elon Musk munduko aberatsenak Marte planeta kolonizatzeaz gain, Starlink deitu makroproiektuarekin mundu guztian internet konexioa bideratzea du helburu. Horretarako, milaka sateliteren arteko “konstelazioa” osatzen dabil. Saint-Senier-de-Beuvron izeneko herrixkak... [+]
Elon Musk munduko aberatsenak Marte planeta kolonizatzeaz gain, Starlink deitu makroproiektuarekin mundu guztian internet konexioa bideratzea du helburu. Horretarako, milaka sateliteren arteko “konstelazioa” osatzen dabil. Saint-Senier-de-Beuvron izeneko herrixkak... [+]
Berlin, 1945eko maiatzaren 8a. Alemaniarren kapitulazioak II. Mundu Gerraren amaiera ekarri zuen eta, berehala, AEBek Overcast operazioa –gerora Paperclip operazioa izango zena– jarri zuten martxan; ahalik eta zientzialari alemaniar gehien eramango zituzten AEBetara,... [+]
Zerura begiratzeak Lurra ezagutzen lagundu gaitzakela uste du Miren Karmele Gomezek, bertan aurkitu daitezkeelako gizakiak historian zehar eraiki duen pentsamendu eta teknologiaren gako asko. Kultura zientifiko hori zabaltzea du xede, eta horretarako ongi komunikatzearen... [+]
Kondairak dionez, duela 2.000 urte baino gehiago, gau batez, Qin Shi Huan Txinako lehen enperadoreak Ilargian zegoela amets egin zuen.
Zulo beltz baten lehen irudia aurkeztu du Event Horizon Telescope proiektuak. Mesier 87 galaxiaren erdigunean dago, 55 milioi argi urtera.
Espazioko lehen bidaia Yuri Gagarinek egin zuen 1961ean; 1969an Neil Armstrong izan zen Ilargia zapaldu zuen lehen gizakia.