Marrazki bizidunik gabeko haurrak
Telebista gosaltzeko, telebista bazkaltzeko, askaria hartzeko eta, batzuetan, afaltzeko ere, telebista pixka bat. Horixe izaten da oraingo haur anitzen eguneroko asti-menua. Baina ez natzaizue horretaz ariko, ez eta haurrek ikusten dituzten telesaioen edukien egokitasunaz ere, anitz aldiz zalantzan jartzeko modukoak izaki ere.
Telebista erreferente eta eredu iturri eraginkorra da txikiendako. Haurrek pantailako pertsonaiak gogoko izaten dituzte, haien abenturatxoen zale amorratuak izaten dira eta, sarritan, horien gainean aritzen dira solas-jolasean. Yogi Hartza, Popeye Marinela, Dinosauroak... Zein haurrek ez ditu ezagutzen?
Ezagutu bai, haur guztiek, segur aski, baina batzuendako marrazki bizidun horiek euskaraz egiten dute arrunki, eta bertze batzuendako aldiz, erdaldun hutsak dira. Horrela gertatuko zaie egungo haur nafarrei, joan den irailetik ez baitute marrazki bizidunak euskaraz ikusteko aukerarik. Eta hori, nolatan?
ETB1ean ematen zuten haur programazioa ETB3ra aldatu zutenetik haur nafarrek ezin baitituzte EAEko haurrek egunero ikusten dituzten euskarazko telesaioak ikusi. Nafarroan ETBko kateak ez dugu Lurreko Telebista Digitalaren bidez hartzerik eta lehenagoko molde analogikoan segitzen dugu –noiz artio ez dakigula– ETB1 eta ETB2 jasotzen. Gainera, Nafarroako Gobernuak eta Eusko Jaurlaritzak 2009an sinatutako hitzarmenak Foru Komunitatean ETBren lehen bi kateak jaso ahal izatea aurreikusten du baina ETB3 aipatu ere ez du egiten.
Hitzarmena egon badago, halere, hura betetzeko borondate falta nabarmena da. Ez sinatzaile batak ez bertzeak ez du Nafarroan ETB hartzeak lekarkeen gastua bere gain hartu nahi. Sanzek “nafarrei onurarik ez dakarkien kontua” dela dioen bitartean, milioi bana euro oparitzen die urtero Canal 4, Canal 6 eta Popular TV telebistei, eman beharreko euskarazko emanaldi kuota betetzen ez badute ere.
Gauzak horrela, nafar euskaldunok zenbait gauzetan makurrago gaude orain duela hogei urte baino. Hogei urteotan haurrendako telesaioak (Clan, Canal Disney, ETB3...) berretu diren bitartean, Nafarroan aldiz, genuen aukera bakarra galdu dugu. Honezkero hasi zaigu –beren gurasoek ez bezala– marrazki bizidunek (Bob Esponja, Iggle Piggle, Patito Feo eta halako anitzek) euskaraz egiten ez dutela uste izanen duen lehen belaunaldia. Batzuek interes larria dukete haur nafarrak euskarazko tele-erreferenterik gabe haz daitezela.
Deshumanizazioa barru-barruraino sartu da Mendebaldeko botereetan, eta axolagabekeriaz begiratzen diote Gaza pairatzen ari den holokaustoari; Gazan, bonbek hiltzen ez bazaituzte, goseak hilko zaitu.
Gure itsasontzia bonbardatu duten honetan inpotentzia erabatekoa da, gu ondo... [+]
Ostegunetik ostiralerako gauean dronekin egin diote eraso Gazako blokeoa apurtu eta genozidioa salatu nahi duen nazioarteko ekimenaren itsasontziari, Maltatik hamahiru miliara, nazioarteko uretan. Aktibisten artean Mikel Zuloaga Mikelon euskal herritarra dago. “Hemen hau... [+]
“Gabezia guztiekin ere, sindikatuek gizateriaren alde inoiz egon den beste edozein giza erakundek baino gehiago egin dute. Duintasunari, zintzotasunari, hezkuntzari, ongizate kolektiboari eta giza garapenari beste edozein pertsona-elkartek baino gehiago lagundu... [+]
Harri-jasotzearen gorakada nabaritu da azken urteetan, batez ere emakumeen artean. Gazteek harri eskoletan ikasten dute kirolean esperientzia dutenengandik. Crossfit-a, sare sozialak eta telebista faktore garrantzitsuak izan dira kirolaren piztualdian, harri eskolekin batera... [+]
Maiatzaren 17an bertaratu eta barazkiak landatzeko hitzordua jarri diete herritarrei. Karia horretara egun osoko egitaraua osatu dute, Marieneako lurrak laborantzarako atxikiak izatearen alde.
Pedro Sánchezek hornitzaile pribatuei eta Red Eléctrica de Españari egotzi die itzalaldiaren inguruko informazio gutxi eskaintzea, baina azken honek jakinarazi du "gutxi gorabehera" aurkitu dutela Iberiar penintsula osoko argindarra joatearen arrazoia... [+]
Rudolf Botha hizkuntzalari hegoafrikarrak hipotesi bat bota berri du Homo erectus-i buruz: espezieak ahozko komunikazio moduren bat garatu zuen duela milioi bat urte baino gehiago. Homo sapiens-a da, dakigunez, hitz egiteko gai den espezie bakarra eta, beraz, hortik... [+]
Böblingen, Germaniako Erromatar Inperio Santua, 1525eko maiatzaren 12a. Georg Truchsess von Waldburgek Wurtembergeko nekazari matxinatuak mendean hartu zituen. Handik hiru egunera, maiatzaren 15ean Filipe Hessekoak eta Saxoniako dukeak bat egin zuten errebelde turingiarrak... [+]
Aramu + AimarZ
Noiz: apirilaren 26an.
Non: Zumarragako Zelai-Arizti frontoi irekian.
---------------------------------------------------------
Udalaren webguneak dio: "Bide Bizia marka turistikoa eta izen bereko jaialdia Zumarragaren arima munduari erakusteko,... [+]
Irudimentsua eta umoretsua da, eta marraztea bere pasioa da. Oihan Iriarte Eletxigerrak (Bilbo, 2001) Autismoa eta biok (Txalaparta, 2025) liburu ilustratua sortu du autismoa ikusarazteko. Bere bizipenetatik abiatutako liburua da. Arte figuratiboaz baliatu da batez ere:... [+]
Maiatzaren Lehenaren kari, bere gogoeta partekatu nahi izan du Olatukoop Ekonomia Sozial Eraldatzailea sustatzeko sareak. Langileen egunari lotuta, lanaren izaeraren eta zentzuaren inguruko gogoeta egin dute, lan burujabe eta desiragarriak denontzako garatzeak gure bizitzak eta... [+]