Marmota
Orain hilabete batzuk, Hertzainak musika taldearen azken kontzertuan egoteko parada izan nuen. Aukera aparta, bestela. Ostiral hartan, milaka lagun bildu ginen BECen gasteiztarren akorde errebeldeei gorazarre egiteko asmoz, gure bizitzetako oroitzapen desberdinak berrelikatzeko, edota, besterik gabe, asteko errutina soiletik irteteko. Esan liteke, vox populi, taldearen abestirik ezagunenetarikoa Aitormena dugula, eta hala, gau hartan, Gari eta konpainiari betiko fideltasuna aitortu genien entzuleok.
“Rutinaren” morroiak bihurtu gara […] zioen abestiak, bai. Baina zer jotzen dugu errutinatzat? Noiztik itotzen gaitu, hizki xehez idatzi arren, gure gizartean hain esangura larria duen hitz horrek? Horri buruz hausnartzeko denbora askorik ez dudan arren, gure aitona-amonen “leinu kideak” datozkit burura, halabeharrez. Iratzarri edo esnatu –egunero esnetan joateko–, soloa orraztu, egurretan joan, gaztainak bildu, hamaika eta bat pertsonarentzat bazka prestatu, erratzari adartxoak konpondu, beheko suko galdarak txartatu… Euren bizitzak, gure arbasoenak, ohi bezalakoak ziren, rutinarias; zereginez beteak, llenas de rutinas, alegia. Bada, egunerokotasuna amonak maisuki maneiatzen zuen goruaren jira-biren erritmoari lotuta zegoen, ezinbestean.
Errutinari iskin egiten ahalegintzen gara, baina uste dut hainbeste tematu ondoren, paradoxikoki, “iraultza” horren esklabo bihurtu garela
Bai, bai, Elizak ondotxo ezartzen zuen moduan, igandeetan eginbeharreko guztiak baztertu eta atseden hartu beharra zegoen, gaurdaino, behintzat; gaur egun, ez dakit hain serioski betetzen dugun arau hori, ordea. Emakumeek mezatik irten eta etxera bidean, zorte apur batekin, auzokoekin hitz egiteko parada izango zuten, edota bazkal ostean ontza bat txokolate jateko lizentzia; errutina dei ziezaioketen horretatik pitin bat aldentzeko, akaso. Emakumeen kasuan, peccata minuta, baina bekatua, halere. Gizonezkoak, ordea, sofistikatuagoak ziren: tabernara joan, eta txikito eta pattar artean errutinak ezarritako zamak apaldu edo ahantzarazi.
Eskerrak garaiak aldatu diren. Gaur egun, gure bizitzak ardazten dituen beharretik irten orduko, “zorionekook” hamaika aukera maneiatzeko kapazak gara, betiere errutinaren morroi ez izateko; Gariren esaldiari aurre egiteko. Crossfit, body-pump, macrame, pilates, eskalada, yoga, txinera ikasi, umeak parkera eraman eta haiekin aisialdiaz gozatu (ahal duenak, behintzat), etxean patxadaz irakurri edo Netflix ikusi…
Errutinari iskin egiten ahalegintzen gara, baina uste dut hainbeste tematu ondoren, paradoxikoki, “iraultza” horren esklabo bihurtu garela. Gaur bertan, lanetik irten eta jarraian (bazkaldu gabe joan naiz eta) eskalatzera nindoala, Galdakaoko zubi baten azpitik pasatu naiz, eta hara! Grafiti arrunt xelebrea ikusi dut: marmota bat horman margotua kartel bat esku artean duelarik. Ba al dakizue zer zioen kartelak? Marmota esnatu.
Karlos Aretxabaleta Txapel
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Aurreko egunetan Larraitz Ugarte abokatuak idatzitako La motosierra puede ser tentadora artikuluak zeresan handia eman du sektore zabal batean. Administrazio publikoaren barruan ohikoak diren egoera batzuk mahai gainean jartzen ditu, tartean efizientzia falta, ardura eta kontrol... [+]
Garrantzitsua al da hizkuntza bat zuzen erabiltzea? Zer puntutaraino da hain beharrezkoa gramatika menderatzea edo hiztegi zabal bat edukitzea? Betidanik entzun izan ohi dut hizkuntzaren garrantzia, baina pentsatzen jarri ostean, ondorio batera iritsi naiz. Pentsatzeak askotan... [+]
Aspaldian bisitatzen ez nuen eta hainbertze gustatzen zitzaidan leku batera joan nintzen aurrekoan. Bertan nengoela, gustura sentitu nintzen eta zera pentsatu nuen: hau da nire leku kuttuna. Kuttuna, kuttuna, kuttuna; hitza jira eta biraka etxerako bidean. Kuriositateak jota... [+]
Nerabeek eta gazteek, ibilbide akademikoan zehar, behin baino gehiagotan jasoko dute lagungarria izango zaien ikasketetarako edo-eta lanbiderako orientabidea. Gidaritza eskaini behar zaie, zalantzez beterik egon ohi baitira erabaki garrantzitsuak hartu behar dituzten bakoitzean,... [+]
Gure hizkuntzaren aurkako beste eraso bat jasan behar izan dugu Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuaren eskutik; PAI programan euskararen aurkako aldaketa bat egitera behartu gaituzte. Azken urteotan, legeak hala aginduta, D ereduko ikastetxe berriek PAI programa sartu... [+]
Hezkuntza publikoko irakasleok hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]