“Marika” aldarrikapen bat ere badelako

  • Intsumisio ezberdinei lotuta, jardunaldiak antolatu zituzten iaz Zizur Nagusian eta LGBT kolektiboak antolatutakoetan “marika” hitza erabiltzen zela-eta, polemika izan zuten, Udalak iraingarritzat jotzen zuelako. Orduan sortutako grinari segida eman diote aurten eta marika hitzaren atzean dagoen esangura abiapuntu, Marikaroa egin berri dute urtarrilean.


2022ko otsailaren 01ean - 12:39
Azken eguneraketa: 14:07

Marika iraina baino ez dela uste duenari erantzun diote jardunaldiek: kapitalismoak eta neoliberalismoak gay hitza asimilatu eta marika estigmatizatzearekin bat, queer mugimenduak bere egin zuen hitza eta esangura, heteroarauaren gustuko ez den bazterreko homosexualitate horren aldarri gisa. “Azken finean, estrategia politikoak dira, karga jakin bat duten hitzak desaktibatzeko estrategiak”, azaldu digu Marikaroaren antolakuntzan aritu den Xabi Sanchezek.

Marikaroa ez du kolektibo jakin batek antolatu, herri mugimendu zabal batek baizik, asanblea autonomo eta herrikoiak, “eta hori da politena”, nabarmendu digu Xabi Sanchezek. Besteak beste, LGBT borrokak historian eta baita gaur egun ere egiten dituen ekarpenez aritu dira, gizarte osoarentzat baliagarri diren ekarpenez, sexualitatea bizitzeko moduen eta bestelakoen inguruan gogoeta eta begirada berriak ekartzen dituelako sexu askapenak.

Saioak oso arrakastatsuak izan direla dio Sanchezek, jendez bete direla eta belaunaldi ezberdinen arteko topaketa interesgarria izan dela, lotura horren eta transmisioaren garrantzia agerian geratu delako.

Erasoei nola erantzun?

Kaleko erasoei nola erantzun eztabaidatzeko tailerra izan dute baita ere. Itziar Zigak gidatu du eta ahalduntzeaz eta autodefentsaz hitz egin dute. Vogue tailerra ere antolatu dute. 1970eko hamarkadan, New Yorkeko auzo marjinaletan bizi ziren komunitateetan, Vogue aldizkariko luxua parodiatuz pasarelak egiten zituzten, eta mugimendu hori berpiztu da orain: “Bazterretik lumari egindako omenaldia da, oso marika”. Iruñean bertan, Vogue eskola bat dago.

Nafarroan LGBT mugimendua indartsu dagoela dio Sanchezek, “antolatzen bagara, boterea dugula erakutsi dugu”, eta batez ere, “aukeraz betetako esparrua dugula aurretik, potentzialitate handia dugula, aliantzak garatzeko bide oso bat”. Aliantzetan eraikitako herrigintzan sinesten baitu Sanchezek.

Ondorengo argazkietan, pertsona transexualen borrokari buruz antolatutako saioaren argazkia eta Vogue tailerreko hainbat irudi:

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: LGBTI
2025-04-10 | Euskal Irratiak
Maider Hoki eta Ilora Capot
“Libertatearen beharra denek dugu, eta Bekat'uros bestak hori eskaintzen du”

Bekat’uros LGBTQIA+ euskal besta hirugarren urtekoz iraganen da Atharratzen. Apirilaren 12an egun osoko egitaraua antolatu du Prefosta elkarteak, usaiako karrika inguruarekin, kontzertuekin eta ikusgarriekin.


Hasier Larretxea
“Beharrik gauzak garbi nituela, eta ttiki-ttikitatik garbi jakin nuela zer nahi nuen, zerk erakartzen ninduen”

Larretxeatarren oinordea da, aizkolari, harri-jasotzaile, txinga-eramale eta, oro har, herri-kirolari handien ondokoa. Patxi du aita; Donato, berriz, osaba. Hasier Larretxea, aldiz, da gizarte langile, da idazle, da homosexual. Harro beharko genuke denok.

 


2025-04-09 | June Fernández
Meloi saltzailea
Antifa

Ikaslez lepo zegoen Leioako Hezkuntza Fakultatea pasa den asteazkenean, Samantha Hudson zetorrelako. 1999an jaiotako Mallorcako artista, abeslari eta influencer transgeneroa da. Kantatzen Duen Herria topaketetako izarrak ilara amaigabea zuen selfie eta autografoak emateko, eta... [+]


Itxaro Borda
“Gure norabide sexualen, ezinegonen eta beldurren erraiteko hiztegi bat sortu dugu”

1984an ‘Bizitza Nola Badoan’ lehen poema liburua (Maiatz) argitaratu zuenetik hainbat poema-liburu, narrazio eta eleberri argitaratu ditu Itxaro Borda idazleak. 2024an argitaratu zuen azken lana, ‘Itzalen tektonika’ (SUSA), eta egunero zutabea idazten du... [+]


LGBTIQ+ komunitateak Argentinako kaleak bete ditu Mileiren aurka

Manifestazio jendetsuak egin dituztean larunbatean Argentinako hainbat hiritan. Javier Milei presidenteak "pedofilo" deitu ditu LGBTIQ+ pertsonak Davoseko Munduko Ekonomia Foroan.


Maritxu eta Katalina: Artxiboetan galdutako sexu eta genero disidenteen istorioak Historiaren parte direlako

XV. mende bukaeran edo XVI. mende hastapenean Belauntzako Katalina atxilotu, preso sartu, torturatu, guziaz desjabetu eta erbesteratu egin zuten, Oiartzungo Maritxurekin “haragizko harremanak” ukateagatik. 500 urtez isilean eta artxiboetan galdurik egondako... [+]


Hamza Abuhamdia (palestinar ekintzaile 'queer'-a)
“Gorputza da botere kolonialak okupaturiko lehen territorioa”

Larunbatean Makean izanen da Hamza Abuhamdia, Parisen bizi den palestinar queer-a, Palestinaren aldeko topaketaren kari. Israelek bideraturiko pinkwashing-ari buruzko tailerra eskainiko du –bat-bateko euskarazko itzulpenarekin– arratsaldeko 15:30ean. LGBT pertsonen... [+]


Bilboko Etxaniz Suhiltzailearen anbulatorioko sexu-transmisiozko infekzioen zentroa “gainezka” dagoela salatu dute

Alfonso Setiey Anitzak elkarteko lehendakariak esan du langile eta informazio falta dagoela, itxaron zerrenda “luzea” dela eta estigmatizazio “handia” dagoela.


2024-07-02 | ARGIA
Lesbianismoaz eta ultraeskuinaz mintzo den ‘Lesvia’ dokumentalak irabazi du Zinegoakeko sari nagusia

Epaimahaiaren esanetan, dokumentala beharrezkoa da "bizikidetzari espazioa emateko", eta era berean, ez ahazteko urte luzez lesbianismoak ez duela ikusgarritasunik izan. Filminen dago ikusgai.


Queertopiak: babeslekuak, inguruan eragiteko moduak

'Queertopia' da aurtengo Zinegoak jaialdiaren izenburua. Queertopiek erakusten dute posible dela errealitate ezberdinak harremanetan jartzeko espazioak sortzea. Alaitz Arenzana jaialdiko zuzendariarekin eta Julen Nafarrate komunikazio arduradunarekin duela 21 urte Bilbon... [+]


Gorputz hotsak
“Herrietan lumek lekua daukate, edo behintzat, nire gorputzak kabitzea lortu du”

Joten erritmora harro erakusten du luma Itxi Guerra aktibista antikapazitistak (Madril, 1998). Gorputz desgaituek bizi dituzten biolentziak balioztatzeko eta sistemari aurre egiteko saretzearen garrantziaz mintzatu da. Gorputzaren bizigarritasuna aldarrikatu du:... [+]


Alemaniako futbolari gay-ak zergatik ez dira azkenean ausartu armairutik ateratzera?

Alemaniako gizonezkoen futbol profesionalean ari diren hainbat futbolari armairutik ateratzekoak ziren maiatzaren 17an. Sekretuan eta kluben bizkar biltzen ari ziren jokalariak, baina espektatiba altuak ezerezean geratu dira, ez da inor armairutik atera. Futbol maskulinoaren... [+]


Transen eskubideen aldeko elkarretaratzea eginen dute Baionan, 800 eragileren deiarekin bat eginik

Maiatzaren 5ean mobilizatzeko deia luzatu dute 800 eragilek Politis komunikabidean plazaraturiko iritzi artikulu baten bitartez. Tartean daude besteak beste, Annie Ernaux idazlea, Hiesaren aurka dabilen Act Up elkartea, Planning Familial talde feminista ezaguna,... [+]


Alejandra Burgos eta Karla Guevara, El Salvadorko trans aktibistak:
“LGTBI komunitatea eta emakumeak beti egon gara salbuespen egoeran”

Pasa den otsailaren 24an Egia, Justizia eta Erreparaziorako ekitaldi bat antolatu zuten Bilbon, Mugarik Gabe erakundeak, Bizitu Elkarteak, Feministaldek, Mujeres del Mundok, Zehar Errefuxiatuekin elkarteak eta Colectiva Feminista Para el Desarrollok. Hiru indarkeriak ardaztu... [+]


Nola landu desirak, aniztasun sexuala edota identitatea 12-18 urteko ikasleekin?

Gorputzak, identitateak, desirak, justizia soziala, ahalduntzea eta memoria: sei arlo horien bueltako unitate didaktikoak kaleratu dituzte, DBH eta Batxilergoko ikasleekin lantzeko. LGBT+ pertsonen testigantzak, diskriminazioa eta aldarrikapenak oinarri, “armairuan... [+]


Eguneraketa berriak daude