Maria Mies soziologoa hil da, ekofeminismoaren aitzindaria
Maiatzaren 15ean hil da Maria Mies (1931-2023) soziologo alemana 92 urterekin, azken hamarkadotan ekofeminismoak eduki duen erreferentzia teoriko nagusietakoa. Silvia Federici eta beste batzuekin batera, Miesek landu zuen feminismo antikapitalistaren ildo teorikoa, nagusiki emakumeek egiten duten erreprodukzio sozialerako doako lanari izaera produktibo bat aitortuz.
Baserritarren alaba, hamabi haurreko familia batean zazpigarrena, lortu zuen ikasketak egin eta lehen mailako irakasle hastea. 1960ko hamarkadan Indiara joan zen Goethe Institutuak han zeukan zentro batean lan egitera, eta –hurbiletik ezagutu zuen Jorge Riechmannek kontatu duenez– handik itzuli zen politizatuta. Han ezagutu zuen Saral Sarkar, ezkonduta berarekin Alemaniara eraman zuena; Sarkar ere ezkerreko ekologismoan aritu da geroztik eta bere ideiak bilduta dauzka Saral Sarkar's writings blogean.
Alemanian berriro, Miesek doktoregoko tesia idatzi zuen Indian emakume ikasiek, klase ertainekoek, beren rol femeninoetan bizi dituzten gatazkez. Hortik aurrera, beste hainbat liburu idatzi zuen feminismoaz, garapen politikez eta ekologiaz. “Miesek bere burua ikertzaile aktibistatzat zeukan”, Riechmannek dioenez. 1976an, jada Koloniako unibertsitatean soziologia irakasle ari zela, ikasle talde batekin batera sortu zuen emakumeentzako Alemaniako lehenengoetako babes-etxe autonomoa.
Maria Miesek 1993an hartu zuen erretreta, baina beti jarraitu du mugimendu feminista, altermundialista eta ekologisten artean militantziazko lanean. Globalizazio neoliberalarekin oso kritiko eta horrek berekin zekartzan gerrekin kezkatuta, ATTAC erakundea sortzeko lanetan ere parte hartu zuen. 2008an sustatu zuen “Bortizkeria informatikoaren kontrako Koloniako Deia”, ‘bideojoko hiltzaileak” debekatzea eskatzeko.
Miesek 2010ean plazaratu zuen bere autobiografia: “The Village and the World: My Life, Our Times”. Bestalde, hark mundua ekofeminismoaren begietatik nola ikusten zuen jabetzeko irakurleari balio diezaiokete gaztelaniazko eta frantsesezko bi testuk. Gaztelaniaz dago Jorge Riechmannek 1992an egin eta Mientras Tanto aldizkarian plazaratutako “Liberacion del consumo o politización de la vida cotidiana” (Kontsumoa askatu edo eguneroko bizimodua politizatu). Bestetik, frantsesez Maria Miesek Veronika Bennholdt-Thomsenekin batera 1997an plazaratutako “La Subsistance. Une perspective écoféministe” (Bizirautea. Ikuspegi feminista bat) liburuari 2022ko ediziorako idatzitako hitzaurrea, ‘Et vous n’avez encore rien vu…’ aldizkariak plazaratua.
Honela diote bi egileok sarrera berriaren pasarte batean: "Belaunaldi bat sortu da testu honen lehen argitaraldiaren eta gaurkoaren artean. Zenbat gauza aldatzen diren mende laurden batean! Eta hala ere, bada gauza bat aldatu ez dena: hazkunde ekonomikoa lortzeko irrika obsesionatua, nazio bakoitzean bezala kontinenteetan. Mundu osoan areagotu baizik ez da egin merkatuaren ekonomia globalizatuak biziaren kontra daraman gerra, bere uberan gizakien bizimoduak irauliz. Gure analisi ekofeminista, ondorioz, sekula baino premiazkoagoa bilakatu da. Ikuspegi horretatik espero eta sinesten genuen zerbait lortu genezakeela ekosistemak suntsitu eta gizakion arteko loturak hondatzen dituen merkatuaren mundialiazio inperialista eta patriarkalaren kontra. Gaur egun, ia mundu guztia dago ados esateko gure zibilizazioa errotik berpentsatu beharra daukagula, hil ala biziko beharra dela. 'Bizirautea' liburuarekin eskaintzen diogu gure alea eztabaida horri".
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Euskal Herriko Bilgune Feministak deituta elkarretaratzea egin dute Hernanin Iratxe Sorzabali elkartasuna adierazi eta "babes osoa" emateko. Inkomunikatuta egon zen uneak berriz ere epailearen aurrean kontatu behar izatea, "bizi izandakoak utzitako ondorioen... [+]
Lantzeko inauteri txikien kalejira ikusle guztien begietara urtero modukoa izan zen. Txatxoak, Zaldiko, Ziripot eta Miel Otxin herriko ostatuko ganbaratik jaitsi eta herritik barna bira egin zuten txistularien laguntzarekin. Askok, ordea, ez zekiten une historiko bat bizitzen... [+]
Martxoaren 6an 11:00etan Bilbon eta Iruñean mobilizazioak egingo dituzte sindikatuek, patronalak eta Eusko Jaurlaritza zein Nafarroako Gobernua interpelatzeko, zaintza eskubide kolektiboari dagokionez.
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Gazteagotan baino lotsa handiagoa dauka, baina horrek ez dio saltsa askotan ibiltzeko gogoa kentzen Leire Zabalza Santestebani (Iruñea, 1990). Beste gauza askoren artean, Motxila 21 musika taldeko kidea da. Nabarmendu du musika gauza asko aldarrikatzeko bide izan... [+]
Martxoak 8aren izaera iraultzailea berreskuratzeko deia egin du Itaia emakumeen antolakunde sozialistak. Irene Ruiz Itaiako kideak azaldu digunez, “oldarraldi erreakzionarioaren eta matxismoaren aurrean proposamen iraultzailea hauspotu eta kontzientzia sozialista... [+]
Martxoak 8a heltzear da beste urtebetez, eta nahiz eta zenbaitek erabiltzen duten urtean behin beren irudia morez margotzeko soilik, feministek kaleak aldarriz betetzeko baliatzen dute egun seinalatu hau. 2020an, duela bost urte, milaka emakumek elkarrekin oihukatu zuten euren... [+]
Miopia gero eta gehiago eta gero eta lehenago ari da garatzen, eta horren arriskua da dioptriak gehitzen joatea eta helduaroan begiari lotutako hainbat gaitz izateko aukerak dezente handitzea. “Eguzki-argia jasotzea inportantea da, eta denbora asko ez igarotzea oso gertu... [+]
Martxoaren 8an kalera ateratzera deitu ditu herritarrak mugimendu feministak, "desberdinkeriek bere horretan" dirautelako. Zapalkuntza mekanismo berriak agertu direla salatu dute, eta feminismoa "ezkerreko borroken erdigunera" eramateko beharra aldarrikatu.
Istorioetan murgildu eta munduak eraikitzea gustuko du Iosune de Goñi García argazkilari, idazle eta itzultzaileak (Burlata, Nafarroa, 1993). Zaurietatik, gorputzetik eta minetik sortzen du askotan. Desgaitua eta gaixo kronikoa da, eta artea erabiltzen du... [+]
Amurrioko Emakume Sareak elkarretaratzera deitu du eraso matxistari erantzuteko, asteartean 19:00etarako. Bilbon, adin txikiko neska bati egindako sexu erasoa salatzeko mobilizazioa egin du Itaiak astelehenean.