Maria Josefa Molera Nafarroako kimikariak utzitako ondarea liburu batean argitaratu dute
Izabarrak zientziari egindako ekarpenak ikusarazteko helburuz publikatu du Nafarroako Gobernuak, haren jaiotzaren mendeurrenaren harira. Izabako Alaba Kutun izendatu dute.
María Josefa Molera Mayo, una científica izabar izenburupean kaleratu du Nafarroako Gobernuak Izabako kimikariaren ibilbide profesionala. DENA bildumako lehen liburua da, eta helburua da Molerak zientziari egindako ekarpenak ezagutaraztea eta hark utzitako ondarea jende gehiagorengana zabaltzea. Abenduaren 23tik aurrera egongo da eskuragarri lana.
Zientzialariaren jaioterrian aurkeztu dute obra, Izabako Udalak haren jaiotzaren mendeurrena ospatzeko antolatutako omenaldian. Herriko Alaba Kutuna izendapena ere eman diote ekitaldian. Unibertsitateko, Berrikuntzako eta Transformazio Digitaleko kontseilaria den Juan Cruz Cigudosa honela mintzatu da: “Molera aparteko emakume aitzindaria izan zen, bereziki zinetikaren, fotokimikaren eta kromatografiaren alorretan egin zituen ikerketengatik”. Herrian ez ezik nazioartean ere eredugarri dela azpimarratu du.
Santos Indurain Osasun kontseilariak Maria Josefa Molerarekiko harrotasuna adierazi du: “Sekulako meritua izan zuen, 40ko urteetan ez baitzen erraza izango emakume batentzat zientziaren munduan bide egitea, eta are gutxiago hain urrun iristea”. Molerari zor zioten merezimendua eman diote Izaban, eta Carlos Anaut alkateak jakinarazi du konpromisoa hartu dutela kimikariaren bizitza eta lana hedatzeko, datozen generazioek eredutzat izan dezaten.
Liburuan Moleraren zientzia-ibilbideko mugarri garrantzitsuenak jaso dituzte, eta baita bizitza pertsonaleko eta familiarreko zenbait pasarte ere. Zientzialariaren senideek ahalbidetutako material grafikoa eta bi elkarrizketa ere topatu daitezke lanean.
Pantaila bidez baino, entzungailutik entzungailura konektatu gara. Hasi gara hizketan, eta ohartzerako elkarrizketa egina eman dit Oierrek. Zer den argi hitz egitea. Irakurtzera edo entzutera zoazen hau, izandako elkarrizketaren transkripzio literala da, ia.
“Grina eta ahalegina. Uste dut horiexek direla ezelako jarduera zientifikoren oinarrizko osagaiak. Saiatu beti zure lanak zeure-zeure zigilua izan dezan, edozertarako ere bidea egin behar dela ahaztu gabe, eta bikaintasuna ez dela egun batetik bestera lortzen”... [+]
Lan ildo bikoitza du Kepa Ruiz-Mirazo (Gernika, 1970) EHUko ikertzaileak. Batetik, Leioako Biofisika Unitateko laborategietan bizia sortu aurreko urratsak erreproduzitzen saiatzen da; bestetik, bizia bera zer den hausnartzen du Biologiaren Filosofia ikertaldean. Beraren... [+]
Paris, 1898. Uztailean, Marie eta Pierre Curie senar-emazteek artikulu bat argitaratu zuten ordura arte ezezaguna zen elementu baten berri emanez. Polonio izena jarri zioten, Marieren jaioterria gogoan. Urtea amaitu baino lehen, bikoteak beste elementu kimiko berri bat aurkeztu... [+]
Kataluniako kimika ikerketen institutuan (ICIQen alegia), arlo ezberdinetako hogei bat ikerketa talde inguru daude. Institutuaren helburu nagusia prozesu katalitiko berrien garapena lortzea da.
Zientzia eta guda gizonezkoen alor esklusiboak ziren XX. mendearen hasieran. Espresuki debekatuak zitzaizkien emakumezkoei, neskametzarako edo gizasemeen menpeko lan anonimoetarako ez bazen behintzat.
Goi mailako zientzialaria, Kimika teorikoan doktoratu berria, bertsolaria… Ikusmena galduta eta entzumena urritua izan arren bizitzaren koskak gainditzen doa Oier.