Sexu-abusuak egin zituen Manuel Estomba apaizaren izena darama Irungo parke batek
Testigantzen eta Bilboko Goitzategiaren arabera Derioko seminarioan sexu-gehiegikeriak egin zituen apaizak parke bat dauka bere jaioterrian, Irunen. Manuel Estombak hainbat liburu argitaratu zituen euskaraz eta misiolari ibili zen Hego Amerikan.
Irun erdialdean, haurrentzako ikastetxe erlijioso baten ondoan, Jose Manuel Estomba parkea dago. Jadanik hilda dagoen apaizak, sexu-gehiegikeriak egin zituen Derioko seminarioan zuzendari espiritual zela. Bere ikasleei bulegoan zakila aterarazi eta ukituak egiten zizkien. ARGIAk, lekuko zuzen baten bidez azaleratu du bere izena eta Bilboko Gotzaindegiak onartu egin du hala dela.
Gotzaindegiak bazuen abusu horien berri, baina hedabide honek kasua argitara eman arte isilik egon da. 2011ko liburu batean agertu ziren lehen testigantzak –erreportajean ere halaxe azaldu genuen–, baina abusatzailearen izenik gabe. Elizbarrutiko agintariek barne ikerketa abiatu zuten 2017an eta Derioko seminarioko ikasleei “ukituak” egiten zizkieten hiru apaiz identifikatu zituen, guztiak hilda daude, “horietako bat da albistean aipatzen dena”, aitortzen du Gotzaindegiak orain kaleratutako oharrean.
Manuel Estomba Irunen jaio zen 1916an eta teologia ikasketak egin ondoren Arteaga, Derio eta Bergarako apaiztegietan ibili zen irakasle. Hainbat liburu idatzi zituen euskaraz, tartean Izartxo eleberria (1949). Euskal literatur aldizkarietan ere maiz kolaboratu zuen. Ekuadorren misiolari aritu zen El Oro eskualdean, eta hain zuzen, hango hiri nagusiena den Machalan (245.000 bizt.) kale batek ere bere izena darama: Manuel Estomba.
“Derion gehiegikeriak egin bazituen, Venezuelan edo Ekuadorren gauza bera egin zezakeen”, dio bere eskutatik igaro zen Juan Mari Arregi seminarista ohi eta ARGIAren kolaboratzaileak. Estombak “sexu higienea” erabiltzen zuen aitzakia gisa nerabeez abusatzeko. Kasua argitaratu denetik bere gehiegikeriak jasan zituen biktima gehiago jarri da harremanetan ARGIArekin; bere kargu gutxienez berrehun ikasle izan zituela uste da.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
Gipuzkoako Batzar Nagusietako Kultura Batzordeak, EAJ, PSE eta PPren aldeko botoekin, azaroaren 22ko bilkuran erabaki du Eusko Jaurlaritzari eskatzea azter ditzala “euskal kulturan hain esanguratsuak diren” gurutzeak eta haien inguruko “ohiturak”... [+]
Biarnoko Lestelle-Betharramgo ikastetxe katolikoan ikasleek urtetan sufrituriko indarkeria fisikoa eta sexu-abusuak argitara eman ostean, biktimen eta Betharramgo kongregazioko ordezkarien lehen topaketa lotu dute, biktimei entzutea helburu. "Betharram ez da libratuko... [+]
Bermeon jaioa, frantziskotar eginik Hego Korean egin zuen bizimodurik gehiena, 40 urte. Sasoi batean mutil-koskorretan askok egin zuena egin zuen, komentura bidea hartu. Gero, handik mundura jauzi egin zuen Uriagerekak, bestelako hizkuntza eta kultura arrotzetara.
"Ez dut ezer musulmanen kontra"... baina mezetara gero eta fededun gutxiago joatea immigrazioarekin lotu du Cascanteko apaiz Jesús Planillo Bartosek, herriko festetan emandako sermoian. Esandakoek eliztarren artean marmarra eragin du, eta abadeak barkamena... [+]
Hil arte bizirik sentitzearen beharraz ari da Olatz Mercader. Gaixorik egon izan delako bere bertsio gutxitua hurbilegi ikusi duenak badaki zein garrantzitsuak diren konpromisoa, grina eta desioa.
Indarkeria fisikoa eta sexuala jasan izana salatua duten Betharramgo Notre Dame ikastetxeko kasik ehun ikasleei beste 26 salaketa batu berri zaizkie. Horien artean, oraindik ikastetxean lanean ari den begirale baten kontrakoa dago: 12 urteko mutikoa bortxatu zuela frogatu... [+]
Espainiako Gotzainen Batzarrak asteartean egindako bilkuran onartu du abusuak jasan dituzten biktimei kalte-ordain ekonomikoak ordaintzea, baina elizbarruti eta kongregazioek ez dute nahitaez bete behar izango. Espainiako Gobernuak gogor kritikatu du plana,... [+]
Paris, 1845. Frédéric Bastiat (1801-1850) ekonomialari eta politikari lapurtarrak Pétition des fabricants de chandelles (Kandelagileen eskaera) satira idatzi zuen. Protekzionismoaren aurkari sutsua, kandelagileek "bere argia salneurri baxuegitan... [+]
70 urteko apaizari urtebeteko espetxe zigorra jarri diote, baita bost urteko debekua adin txikikoekin lan egiteko ere. Bere ordenagailuan pedofiliazko edukia aurkitu zuten ikertzaileek. Itaiak elkarretaratzea egin du Baionan, epaiketa hasi aurretik.
El Paísek 24 testigantza jaso ditu idazle eta elizgizon legorretarrak egindako sexu-abusuak berresten dituztenak. Erasoak 8-9 urtetik 17 urtera bitarteko adin txikikoei egin zizkien. 1990. hamarkadan erasoez jakitun ziren Ezkiagaren lankideak, baina zituzten ekintzak... [+]
Auzoan Bizi Etxebizitza Sareak salatu du Berakah programa beste bi familia etxegabetzen saiatzen ari dela, iaz beste familia batekin egin zuen bezala. Dagoeneko salatutako hauetaz gain, Berakahko kasu gehiago ari dira heltzen etxebizitza sarera. Berakah programa Santa... [+]
Berria egunkariak eman du salaketen berri, garai hartan bertan egondako ikasle batzuen lekukotasunak ere bilduz. 1960ko hamarkadatik 1990eko hamarkadaren bukaera artean gertaturiko indarkeria fisiko, sexu bortizkeria eta bortxaketei buruzko lekukotasunak bildurik,... [+]
Klaratarrek Urduñako komentua erosteko kontratua sinatu zuten, baina Elizak atzera egin du salerosketan eta mojek testu luzea argitaratu dute, zeinean Pablo de Rojas Sanchez-Francoren diziplinara batu diren. Mario Izeta apezpikuak eskumikatu zuen erlijioso hori 2019an... [+]