Mandeuliak ehun urte
Heinz Alfred "Henry" Kissinger-en ehungarren urtebetetzeak, espero zitekeen iruzkin/gogoeta zaparradaren erdian, ekarri ditu agian horren aurreikusgarriak ez ziren (ala bai?) ñabardura batzuk.
Hasteko, sorterria ez baina bere herria izan duen AEBetan eduki duen... nola esan, harrera hotza. Hedabide nagusietan aipatu ere ez da egin oroitza; edo aipatu bada, kaiku samarrok aurkitzeko gai ez garen zokoren batera joan da. Eta ozen aipatu denean, gozotasun (eta doitasun) gutxiko iruzkinak aditu ditugula esango nuke. Garai batean Kissingerren esanera idatziko zatekeen Voice of America ofizial samarrak egin diona, demagun. Wikipedia taxuz irakurrita saihestu zitezkeen hutsegiteekin, besteak beste.
Pertsonaiaren ibilbide luzeak baina, batik bat, lehen mailako politikagintzan eman zuen hamarkada eskasak, lituzkeen argi-ilun ikusgarriengatik? Hala balitz, gaitz erdi. Baina, benetan, ez dut uste.
Kissinger politikariari kritika egitea ez da zaila; baina zorrotz egiteak lan gehixeago ematen du. Eta egun hauetan halako gutxi ikusi da. Kissinger intelektuala jorratzeko, bestalde, haren obra irakurri behar da; eta ez da arratsalde bateko kontua. Asko (eta luze) idatzi du, atzo goizera arte.
Ifrentzuan, ehungarren urtebetetze horri Txinako hedabide ofizialetatik (eta inondik ere halakoak ez direnetatik) egin zaion begiramendua. Enbaxadore izendatu berriak etxera egin dion bisitaldia barne. Baina, betiere, Kissingerek irudikatzen duen iraganaren eta gaur egungo egoerari darion garraztasunaren arteko aldea azpimarratuta.
Apustu egin liteke hain zuzen ere horixe izan dela AEBetan haren urtebetetzeari sordina jar ziezaion arrazoi nagusia. Azken urte hauetan, benetako mandeulia izan da Kissinger Estatu Batuetako aginteak gero eta itsuago Txinaren aurka ia ahobatez darabilen erretorika eta praxiaren aurrean. Ez du aukerarik galdu horren kontra hitz egiteko. Dramatismo dezenterekin batzuetan. Edozein delarik administrazioa.
Eta Kissingerri hamaika gauza lepora dakizkioke, baina ezingo du inork aipatu orain esaten duenak ez duela koherentziarik lehen zioenarekin; are gutxiago, burutik aldaratuta dagoela: ajeak, beste edonon dauzka, bistan denez. Eta bestalde, ezta ere ezingo da esan Txinaz ari denean ez dakiela zertaz ari den; horri buruz, AEBko goi-zirkuluetan jantziena ez bada, gehien dakienetako bat izaten jarraitzen du.
Eta horrek berak zer pentsatua eman behar luke.
2022ko otsailaren 28an atxilotu ondoren, aske utzi dute bere aurkako frogarik eta bistako epaiketarik gabe. Bizkaiko kazetariaren talde juridikoak informatu du “preso dauden hainbat kazetari libre uzteko” Errusiak eta Poloniak adostu duten trukeagatik geratu dela... [+]
Hamasen erasoaren ezohiko muntak, eta Israelgo gerra-kabineteak hari emandako erantzunaren desmasiak zerikusi zuzena dute ondorio geopolitikoen sakonerarekin. Ekialde Ertainean eta nazioarteko aliantzetan aldaketak eragin ditu genozidioak: Israelek zer irabazi eta galdu du?... [+]
1959. urtea mugarri izan zen jazzaren bilakaeran: Miles Davisek A Kind Of Blue grabatu zuen martxoan eta apirilean; disko horretan parte hartu zuen John Coltranek Giant Steps plazaratu zuen maiatzean; eta, azkenik, Ornette Colemanek The Shape Of Jazz To Come argitaratu zuen,... [+]
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
Hamasen urriaren 7ko erasoa eraikin zahar bat astindu duen lurrikararekin konpara daiteke. Arrakalak agertzen hasiak ziren, baina orain begi-bistan daude, oinarrietaraino.
Joe Bidenen narriadura kognitiboaren eztabaidak bi urte inguru ditu. Batzuetan portaera bitxia zuen, beste batzuetan ez zitzaion ondo ulertzen edo egiak ez ziren gauzak esaten zituen, semea Iraken hil zitzaiola, adibidez. Halere, establishment liberalak bere egoera kognitiboari... [+]
900 milioi inguru eskatzen dizkio Energy Transfer Partners enpresak AEBetako Greenpeace erakunde ekologistari, 2016 eta 2017an oliobidearen aurkako protestetan kalteak eragin izana leporatuta. “Epaiketa honetan porrot eginez gero, Greenpeace justizia klimatikoaren aldeko... [+]
25 egun baino gutxiagoz egon da martxan hasieratik polemikoa izan zen portua. “Distrakzio neurria” izan dela salatu dute eragile ugarik.
“Indar guztiak presidente karguan zentratzea” erabaki duela adierazi du, eta Kamala Harris presideneteordeari “babes eta abal osoa” eskaini dizkio. Harrisek baieztatu du bere hautagaitza aurkeztuko duela Alderdi Demokratak presidentegai izendatu dezan... [+]
Trump tiroz zauritu dute larunbatean, kanpainako mitin batean. Atsedenerako hiru egun hartu ditu, gaur arte. Biden jada hiru aldiz agertu da komunikabideen aurrean, aurkariaren aurkako atentatua salatzeko. Azken adierazpenean kanpainaren erritmoa moteltzeko mezua luzatu du;... [+]
Sortu zela 75. urteurrenean egindako gailurrean, Aliantza Atlantikoak Txinaren kontrako mezua gogortu du eta herrialde asiarrari egotzi dio Errusia laguntzea Ukrainako gerran. Kievi laguntza gehiago emateko konpromisoa adierazi dute NATOko 32 kideek eta Europako herrialdeek... [+]
Europar Batasunaren txandakako presidentetza beretu eta astebeteren buruan Viktor Orban hungariar lehen ministroak egin duen ezusteko blitz-ak azalpen serioa eskatzen du. Gaiaren neurrikoa.
Hamasek akordio proposamenari egindako aldaketa batzuk “ez dira egingarriak”, AEBetako Estatu idazkariaren arabera. Israelek ere ez du ofizialki onartu proposamena, baina AEBek Hamas aurkezten dute oztopo bakar gisa.