Lursail txikian eta inbertsio erraldoirik gabe garatu daitezkeen proiektu agroekologikoak
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua, baina bereziki baserri munduan jatorria ez duten eta hutsetik hasi nahi duten pertsonen artean”, dio Garciak.
Lursail txiki batean, inbertsio handirik gabe eta lantaldeetan funtzionatuta proiektu bat martxan jartzeko aukera badagoela erakutsi nahi dute Soilik proiektuan, eta nekazaritza birsortzailea formula ezin hobea dela horretarako. Hektarea erdira iristen ez den lursailean ekoitzen dutenarekin 200 etxe baino gehiago elikatzen dituzte Gasteizen. “Eskalaren kontua erlatiboa da, kudeaketa eta maneiua dira askotan garrantzitsuena”, dio.
Eredu biointentsiboa
Nekazaritza birsortzailearen barruan, eredu biointentsiboan ari dira arabarrak. “Lurreko bizitza intentsifikatzea bilatzen duen agroekologiako eredua da, espazio txiki baten errendimendua hobetzeko helburuz egiten dena”, azaldu du. Materia organikoa gehitzea eta laboreen dentsifikazioa oinarrizkoak dira eredu horretan. “Landareen arteko tarteak askoz txikiagoak izaten dira, eta toki bakoitzetik labore gehiago pasatzen dira. Urtean, metro koadro bakoitzetik 3,5 labore batez beste, gure kasuan”, gehitu du.
Soiliken ez darabilte traktorerik, ezta rotabatorrik ere, eta mekanizazio maila nahiko txikia dute. “80 zentimetroko zabalerako 155 bankal ditugu lursailean, erreminta guztiak zabalera horretarako ditugu estandarizatuak, eta horrela, bankal batean lanean ari garenean ez dugu ondokoan eragiten”, diote. Partzela txikia baina oso dibertsifikatua da, iaz 155 barietate egin zituzten guztira. “Dibertsifikazio hori guztia kudeatzeko eta planifikazioa egiteko programa bat darabilgu, ezinezkoa litzateke bestela”, dio Garciak. Urte guztiko planifikazioa egiten dute, eta horren arabera kalkulatzen dute zenbat hazi beharko duten, aste bakoitzeko lanen egutegia zein izanen den…
Formazioa, aholkularitza eta erreminten fabrikazioa
Proiektuko hiru kideek ez dute nekazaritzarekin lotutako ikasketa formalik, baina nekazaritza birsortzaileko hainbat proiektutan egin dituzten egonaldietan ikasi dute: “Kanadatik, Suediatik eta nekazaritzarako garai mugatuak dituzten beste zenbait tokitatik asko edan dugu, han negutegiko azalera guztiari zuku handia ateratzen baitiote”. Richard Perkins, Jean-Martin Fortier eta Eliot Coleman aipatu ditu erreferentzia gisa.
Soilik proiektuaren jarduera ekonomiko nagusia barazki ekoizpena den arren, ez da bakarra; formazioa, aholkularitza eta erreminten fabrikazioa ere egiten dituzte. “Udalarekin elkarlanean azalpen gunea jarri dugu martxan, formazioak eta bisitak eskaintzeko jendeari, nekazaritza-eskolei eta bestela”, dio. “Azken batean, duela urte batzuk guri lagungarri izango zitzaigun espazio hori garatu nahi izan dugu Soiliken, beste pertsona batzuei aukera emateko”, amaitu du.
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]