Lurraren bankua sortzen, nekazaritzarako oinarrizko baliabidea bermatzekoa
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon Mitxelena Fernández udaleko ekonomia sozialeko eta burujabetzako zinegotziak. Udalera jo zuten herritarrek babes bila, lanketa bat abiatzeko asmoarekin, eta udalak bat egin zuen haien hausnarketarekin. “Oiartzunek bazuen ohitura bat, historia bat eta baserrian bizi zen jende kopuru handia, nahiz eta ekoizpen oso gutxi egon. Ikusten zen azken 70 urteetan galera handia gertatu dela”, adierazi du.
Oiartzun Burujabe egitasmoa ere abian jarri zuen udalak, bost alorretan eragiteko asmoz, tartean, elikadura burujabetzan. “Herria geroz eta burujabeago izan dadin, lurrak behar ditugu, nekazariak behar ditugu, eta nekazari horiek bitartekoak behar dituzte”, adierazi du zinegotziak. Bide horretan, lantzeko lurrak eskuratzea da udalak abiatu zuen lehen lanketetako bat: “Oiartzunen erreka inguruan bazegoen lur dezente zituen baserri bat. Alokairu oso txiki baten truke udalak lur horien kudeaketa eskuratzea lortu zuen”, azaldu du zinegotziak.
Lehiaketa egin zuten ondoren lur horiek lantzeko proiektuak aurkeztu zitezen, eta herriko Elika kooperatibak eta Arraztalo elkarteak eskuratu zuten hektarea bana. Eredu ekologikoan barazkiak ekoizten ditu Elikak, eta herrian bertan saltzen; Arraztalok ere baratzegintzan dihardu baina gizarteratze proiektu bat ere bada, desgaitasun psikikoa duten kideak aritzen dira bertan lanean.
Ekoizleak laguntzeko baliabideak
Nekazaritza proiektuetarako inbertsioak egin ahal izateko diru-laguntzak ere ematen ditu urtero udalak, Lurbizi proiektuaren baitan. “Aurten 31 ekoizpen aurkeztu dira deialdira”, azaldu du Mitxelenak. Izan ere, nekazaritzan jarduteko, lurraz gain, bestelako baliabideak izatea ere ezinbestekoa da ekoizpenentzat. Momentuz, martxan jarri diren proiektuetan lan baldintza duinak lortu dituztela eta, balorazio positiboa egiten du zinegotziak.
Oiartzungo Elikadura Mahaia ere jarri du martxan urteotan udalak herriko eragileekin lanketa egiteko. “Udala, Behemendi landa garapen elkartea, herriko nekazariak eta abeltzainak, eraldatzaileak, baserritarren elkartea eta Labore Oarso kooperatiba daude bertan”, dio. Aurrera begira, nekazaritzako proiektu gehiago behar dira eskaintza handitzeko, eta hori izanen dute erronketako bat. “Lurbizi martxan jarri zenean ez genekien ze bide eginen zen, eta tira, Elika kooperatiba sortu da, jende askok kontsumitzen ditu bertako barazkiak, Arraztalo ere hor dago, hamar bat lagun lanean ari dira bertan, Labore saltokiak Oiartzungo 500 bazkide inguru ditu, haur eskolan bertako produktuekin ari dira lanean… pixkanaka, eta nahi baino mantsoago agian, baina bere emaitzak ematen ari dela uste dugu”, amaitu du.
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]