Lurrak defendatzen ari zen gazte maputxe bat hil eta beste bat larri zauritu dute Argentinan
Bi zibil armatuk tiroz hil dute Elias Garay, Argentinaren mende dagoen Quemquemtreu maputxeen komunitatean. Maputxeek salatu dutenez, Poliziak hilketarekin zerikusia du.
Igande gauean kaleko jantzitako bi gizonezko sartu ziren Quemquemtreu maputxeen komunitateko lurretan, Rio Negro probintzian, eta Elias Garay 29 urteko gaztea hil zuten buruan tiro bat emanda. Gonzalo Cabrera larriki zauritu zuten, eta sabelean emandako bi tiroengatik ebakuntza egin behar izan diote. Bi gazteak lur horiek babesten ari ziren, beren lurrak berreskuratzeko borrokan; irailetik Poliziak setiatuta dauka eremua, eta sartu-irteerak mugatu dizkiete.
Orlando Carriqueo Tehuelcheko koordinakunde maputxeko buruzagiak salatu du Poliziak esku hartu duela erasoan: “Polizia izan dela uste dugu, zeren duela 55 egunetik komunitatea setiatuta dago eta inork ezin du lurraldean sartu haien baimenik gabe; elikagaiak ere ezin dira sartu”. Carrionek Buenos Aireseko Futurock irratiari azaldu dionez, polizien kontrola igarotzea "ezinezkoa" izan da orain arte, are gutxiago armekin: “Poliziaren sikarioak izan dira, edota haiekin moldatu dira sartzen utzi diezaieten”.
Carriqueok Garayren hilketaren erantzuletzat jo du Rio Negroko gobernadore Anabela Carreras, lurraldea militarizatuta edukitzeagatik, baita Argentinako estatuburu Alberto Fernandez ere, maputxeen defentsan ez jarduteagatik.
La muerte del peñi en la Lof Quemquemtrew tiene como responsable al gobierno provincial de @ArabelaCarreras que se niega a dialogar con la comunidad y tiene los retenes por donde no ingresa nadie, menos con armas.
— Orlando Carriqueo (@o_carriqueo) November 22, 2021
Carrerasek ukatu egin du erasoa poliziak egin izana, eta hiltzaileak “ezkutuko ehiztariak” izan direla esan du; haren arabera, “ehiztari” horiek maputxeekin izandako liskar baten ondorioz egin dute tiro. Maputxeek bertsio hori ezeztatu dute.
Giza eskubideen aldeko eta herri maputxearen defentsarako elkarteek hilketa salatzeko manifestazioak egin dituzte Argentinako hainbat herritan. Aste honetan bertan, senatuak erabaki du maputxeak haien lurretatik kanporatzea debekatzen duen legea lau urtez luzatzea, baina indigenek mesfidantzaz jaso dute erabakia, orain arte ez baita lege hori bete.
Guillermo Camus Jara izena du eta Txileko Lebuko kartzelan dago. Egoera larrian da, gose greba luzeaz gain, ostiraletik egarri grebari ere ekin baitio.
Maiatzean ekin zioten gose grebari 17 preso politikok. Haien eskubide kultural eta territorialak errespetatzea, lege antiterrorista bertan behera uztea, Lanaren Nazioarteko Erakundearen 169 hitzarmena onartzea eta preso politiko maputxeen askatasuna exijitu dituzte.
Norvegiako berriztagarrien erraldoiaren hainbat proiektuk ondoeza eragin dute maputxe eta sami herriengan. Epaileek ere ilegaltzat jo dituzte azpiegiturak, baina gobernuek ez ikusiarena egiten dute. Giza eskubideen aldeko aktibista ospetsuek ere bat egin dute protestarekin,... [+]
Wallmapuko CAM Arauco-Malleco Koordinakundeko buru da Llaitul, eta egurra lapurtzea, lurrak indarrez kentzea eta estatuaren aurkako atentatua egitea leporatzen diote. Asteazken honetan, abuztuaren 24an, atxilotu dute.
COVID-19 dela-eta, Txileko Gobernuak presoen herena askatu du, baina 13.321 preso horien artean bat bera ere ez, preso politiko maputxerik (egun 26 dira). Lau hilabetez gose greba egin dute eta horietatik hamaseik egarri greba ere hasi dute.
Txileko Justizia Ministerioak jakinarazi duenez, Inperial Berriko Kultur Arteko Ospitalean egongo da erabat berreskuratu arte. Ondoren, Hezkuntza eta Lan Zentro batera eramango dute, eta baimena izango du 30 orduko irteerak egiteko bere komunitatera.
Gose grebaren 100. egunean, egoeraren larritasuna ikusita, audio bat grabatuta utzi du Celestino Cordovak: "Harrotasunez emango dut bizitza Maputxe Herriaren alde”. Cordovak hasitako gose grebari beste 27 preso politiko maputxe batu zaizkio.
Wallmapun –maputxeen lurraldean, egun Argentina eta Txileko estatuetan banatuta– kolonialismoak dituen sinbolo esanguratsuenetako batzuk suntsitu dituzte maputxeek azken asteotan. Temuco eta Valdivia hirietan, Arauco eta Biobio eskualdeetan espainiar konkistatzaileen... [+]
Andi Portavoz eta Gonzalo Luanko abeslari ezagunak dira Txileko hip-hoparen esparruan. Egunotan Euskal Herrian dabiltza, kontzertuak ematen, haien borrokak ezagutarazten eta hemengoak ezagutzen. Biek dituzte sustrai maputxeak, baina identitate eta borroka maputxea eurena egitea... [+]
Andi Portavoz eta Gonzalo Luanko abeslari ezagunak dira Txileko hip-hoparen esparruan. Egunotan Euskal Herrian dabiltza, kontzertuak ematen, haien borrokak ezagutarazten eta hemengoak ezagutzen. Biek dituzte sustrai maputxeak, baina identitate eta borroka maputxea eurena egitea... [+]