Lurra negozioa egiteko ala elikadura eta bizitza duinerako?
Lurrak espekulaziorako eta dirua egiteko helburu bakarrarekin darabiltzaten jabeak badira Euskal Herriko hamaika txokotan; horren adibide nagusi izan dira azken urteotan Arbonako, Senpereko eta Kanboko esperientziak. Baina Hego Euskal Herrian ere badira antzeko kasuak; Uribe Kostan, esaterako, Berangoko Otxantegi Herri Lurra proiektua erresistentzian ari da lursail horretan egin nahi duten hirigintza egitasmoen aurrean. “Hirigintza planak nekazaritzarako oztopo dira, eta hau adibide bat baizik ez da”, salatu du proiektuko kideak. Iaztik, ortu komunala martxan dute Otxantegiko lurretan. Beste behin, bizitza vs. kapitala.
Egungo krisi ekosozialari erantzuteko asmoz abiatu zuen proiektua Berangoko gazte talde batek, eta hiru zutabe ditu: elikadura burujabetza sustatzea, etxebizitza eskubidea aldarrikatzea eta aisialdi eredu alternatiboak eraikitzea. “Elikadura burujabetzan, iaz hasi ginen Otxantegiko lurretan ortu komunala egiten, uste baitugu egungo krisian lehen sektorea indartu beharra dagoela”, azaldu dute. Eukalipto eta pinu landaketek eta enpresa eta lurjabe handien mesedetara diseinatutako hirigintza planek guztiz oztopatzen dute nekazaritza proiektuak abiatzeko aukera Uribe Kostan, eta horregatik erabaki zuten lurrak berreskuratzea eta bertan baratzea eta bestelako ekimenak martxan jartzea.
“Inguru honetan lehen sektorea indartsu zegoen garai batean, baina gaur egun ez dago harreman handiegirik, eta beraz, ortua kaletarrei hurbiltzea ere bada gure asmoa”, diote. Asanbalda bidez erabakitzen dute zer eta zenbat erein, eta auzolanean egiten dituzte ortuko lanak. “Uzta kide guztien artean banatzen dugu, eta dohaintzak ere egin izan ditugu”. Hamar bat lagun modu finkoan ari dira ortuan, baina zenbait auzolanetan 30 lagun bildu direla kontatu dute.
Harremanak eta sarea egitea
Aguirre-Lipperheide familiarena da Otxantegiko dorretxearen inguruko lurren zatirik handiena. Haiek dira Berangoko lur azaleraren zazpirenaren jabe, eta proiektuko kideek salatu dutenez, 30 milioi irabazi nahi dituzte hirigintza proiektuarekin. “20 bat urte daramatzate proiektu honekin, eta Berangoko Udalak faborezko tratua ematen die”, salatu dute. Otxantegi Herri Lurretik diotenez, udalak hirigintza plana etxebizitza eskubidea bermatzeko egitasmo bezala saldu arren, benetan etxebizitza arazoa konpontzeko ezer gutxi ari dira egiten. “Guk etxebizitza eskubidea aldarrikatzen dugu, baina hirigintza eredu honen aurka gaude”, diote.
Bestetik, Otxantegikoa herritarren aisialdirako eta sarea egiteko gune garrantzitsua dela aldarrikatzen dute. “Eskualdeko euskara berreskuratzeko ekimenak egin ditugu, liburu aurkezpenak, jai alternatiboak…”. Abenduaren 23an, esaterako, neguko solstizioaren ospakizuna eginen dute. Azaro bukaeran antolatutako erresistentziari esker desalojatuak izatea ekidin zuten, baina proiektuaren etorkizunari kezkaz begiratzen diote kideek. “Argi dugu erresistentziarekin jarraituko dugula”, diote.
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Urteak daramatza martxan Ipar Euskal Herrian Trebatu elkarteak, laborantzan proiektua abiatu nahi duten pertsonek aurrez trebatzeko aukera izan dezaten. Ipar Euskal Herriko proiektua eredutzat hartuta eta ideia berari tiraka, Gipuzkoan ere izen bereko elkartea sortu dute aurten... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]