Zaldi haragiaren eskandaluarekin lotu zutenetik Lur Berri kooperatibaren eredua zalantzan jartzen duteniritziak areagotu dira. Asteartean nekazariek Aitziritzen protesta kontzentrazioa egin zuten eta Sauveur Bacho langileak rue89 webguneari 43 urtetako bizipenak kontatu dizkio, enpresaren hasierako filosofia eta urteekin etorri den gainbehera azalduz.
Bacho 1969an sartu zen Lur Berrin, guztira 60 langile zirenean. Orduan, “nekazarien mesedetan lan egiten zuen kooperatiba” zen bere ustez. Baserrietan denbora gehiago igarotzen zuten, aholku teknikoak ematen, eta langile ohiak dio haien arteko giroa gaurkoa baino "hobea" zela.
1977an gauzak okertzen hasi zirela gogoratzen du. Haragia mozteko labana gehiago eskatzeko greba egin zuten langileek. 300 nekazariren laguntzarekin lantegiaren korridoreak oztopatzea lortu zuten. Hala ere, langile bat kaleratu zuten, protesta besteak baino gehiago luzatu zuelako. Bachok azaltzen duenez, lankideei ez zitzaien erabakia gustatu.
Hiru urte beranduago aldaketak izan ziren enpresaren kudeaketa taldean eta Barthélémy Aguerre Lur Berriko zuzendariorde izendatu zuten. Artoa ereiten duen Pioneer multinazionalarekin elkartu zen Behe Nafarroako kooperatiba eta markaren 3.000 hektarea landu zituen Europa osora saldu ahal izateko. Haragia xehatzen duen Arcadie Sud-Ouest enpresaren akziodun ere egin ziren, eta gaur egun saltzen duten haragiaren %60a Alemania eta Poloniatik dator.
Azken urtotan, "bertako nekazariak pixkanaka ahaztu" dituztela salatzen du Bachok, ekoizpena hobetzeko hainbat itun sinatzean. Ondorioz, produktuen kalitatea jaitsi dela eta lan hainbat praktika salatu dituzte hainbat elkartek. Adibidez, 2006an haragi ustela aurkitu zuten Choleteko lantegian.
Amaitzeko, Bachok hala dio: “Teorian nekazariek maneiatzen dute Lur Berri. Hala ere, kooperatibaren hedapenak desjabetu egin ditu. Hiltegiak ixtea eta enpresa berriak eskuratzea ez da bidea, ekoizleen eta kontsumitzaileen artean lotura bilatu behar da egindakoa konpontzeko”.
Nekazariarentzat baratzea eragozpena besterik ez da. Egungo makina bat nekazari “aurreratuk” horrela pentsatzen du. Bere lanean ez dute baratzerik behar, ezta oilategirik, ezta sagarrondorik, ezta erlauntzarik ere.
Bizkaigane elkarteak elikadura burujabetzan oinarritutako proiektua du Errigoitin (Bizkaia), 1983tik. Instalazioak dauden lur eremutik aterarazi nahi du lur jabeak elkartea. EHNE Bizkaia sindikatuak adierazi duenez, instalazioek lege eta administrazio eskakizun guztiak betetzen... [+]
Martxoaren 10etik 26ra izango da udaberriko kanpaina. 'Beste modura, denona de onura' lelopean arituko dira gertuko ekoizpena, banaketa eta kontsumoa babestu eta sustatzeko, ager zonaldean euskara hauspotzen duten bitartean. Apirila amaieratik aurrera jasoko dira... [+]
Euskal Herriko bi muturretatik datoz Itziar (Bilbo, 1982) eta Ekaitz (Erriberri, 2002), sortzen ari den Burujabetzaren Aldeko Mugimenduaren berri ematera. Euskal Herrian diren burujabetza prozesu ugariak arloz arlo bultzatu eta indartu nahi ditu BAMek. Lan horretan hasteko,... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Gaur egun, Gazan su-etena dago, eta ez dakigu noiz arte iraungo duen; bitartean, sarraskiak, anexioek, kolonizazioak eta era guztietako giza eskubideen urraketek bere horretan diraute gainerako lurralde okupatuetan. Jarraian irakurriko dituzunak ez dira kasu isolatuak,... [+]
Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]
Kolore morez margotu dut urteko lehen hilabetea, sormena, irudimena, jakintza eta espiritualitatearen kolorez.
Via Campesinako ordezkaritza bat Palestinan izan da abenduaren 8tik 18ra, bere kide den Palestinako Lan Komiteen Batasuna-k (UAWC) gonbidatuta. Bidaia horrekin herri palestinarrari elkartasuna adierazi nahi izan diote, "Gazan egiten ari diren genozidioaren erdian eta... [+]
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
