Lur arraroak nahi ditu orain Trumpek, baina ba al dago halakorik Ukrainan?
AEBek Ukrainako gerraren aurrean egindako jarrera aldaketaren barruan, “lur arraroak” deiturikoak negoziaziorako gai nagusi bilakatu dira Volodymyr Zelenskyren eta Donald Trumpen artean. Lehenak nahi du AEBek bere segurtasuna bermatu dezatela Errusiaren aurrean, Ukrainan dauden erreserbak nahi ditu beretzat bigarrenak. Baina ba al dago halakorik herrialde hartan? Narratibak puzturiko “burbuila” baten aurrean gaudela dio zenbait analistak.
Zelensky Washingtonen izango omen da ostiralean “hitzarmen garrantzitsu” bat sinatzeko, Trumpen esanetan. Bisita hori ez dago baieztatuta oraindik, eta informazio eskasarekin abil ari da jokatzen AEBetako presidentea; baina itxura guztien arabera Ukrainako “lur arraroak” daude negoziazioaren erdian.
Etxe Zuriko maizter berriak horrela kobratu nahi die ukrainarrei Errusiaren kontra gerra egiteko emandako dirutza. Trumpek ahoa ireki duen aldiro kopurua handitu du gainera: “Esan diet nahi dudala 500.000 milioi dolarreko baliokidea lur arrarotan”, bota du Fox telebista kateari egindako elkarrizketa batean, otsailaren 11n. Equivalent esan du, negozio gizonen jerga hotz hori nahita erabilita.
Kievek, noski, ukatu egin du eskaria. Eta eskalada dialektikoa hasi da orduan: “Burbuila batean bizi da”, Zelenskyk; “hauteskunderik gabeko diktadorea da”, Trumpek. Azken orduetan bi mandatariek euren diskurtsoa leundu dute, baina Kievek segurtasun bermeak nahi ditu Errusiarekiko, eta Washingtonek jarraitzen du lur arraroekin tematuta. Zenbait analistaren arabera, ordea, “burbuila” bat bilakatzen ari den narratiba baten aurrean gaude.
Ukraina, zerrendatik kanpo
2021ean, gerra aurretik, bere potentzial geologikoa erabili zuen Ukrainak Bruselarekin metal estrategikoen inguruko akordioa sinatzeko. Baina Errusiaren inbasioak ezerezean utzi zuen.
AEBetako Geologia Zerbitzuak, gai horietan erreferentziakoa denak, ez du Ukraina lur arraroak dituzten herrialdeen zerrendan sartuta
Joan den azaroan “Garaipenanaren Plana” aurkezterakoan, Zelenskyk berriz ere erreserba horiek erabili ditu txanpon-truke moduan Mendebaldeko herrialdeen babesa mantentzeko, zehazki lur arraroarenak, “defentsa-sektorearentzat, baina baita energiarentzat eta elektronikarentzat ere, funtsezkoak diren baliabide horien interes estrategikoaz jabetuta”, dio Reporterre-n Estelle Levresse kazetariak.
Baina Javier Blas analistak Bloomberg-en azaldu duenez, ukrainarrek narratibaren kontrola galdu dute: “Ukrainak ez duelako lur arrarorik”. Bere esanetan, AEBetako Geologia Zerbitzuak, gai horietan erreferentziakoa denak, ez du Ukraina lur arraroak dituzten herrialdeen zerrendan sartuta.
Gainera, lur arraroen munduko ekoizpenak urtean 15.000 milioi dolarreko balio duela gogorarazi du Blasek: “Demagun Ukraina, ustekabean, munduko lur arraroen %20 ekoizteko gai dela. Horrek urtean 3.000 milioi dolar suposatuko luke. Trumpen 500.000 milioi dolarretara iristeko 150 urteko ekoizpena beharko lukete. Tontakeria galanta”.
2021ean EBrekin sinaturiko akordioetan ukrainarrek jadanik aitortzen dute euren lur arraroak ustiatzeko baldintza hidrogeologikoak “zailak” direla. Baldintza horiek okertu baino ez dira egin, noski, kontuan edukita “energia sistema egonkorra” behar duten meatzeetako instalazio ugari suntsituta daudela gerraren ondorioz, azaldu dio Levresseri geopolitikan aditua den Olivia Lazardek.
Jantxakurrarena
Orduan, lur arrarorik ez badago, zeren bila dabil Trump? La Vanguardia egunkarian ekonomian espezializaturiko Piergiorgio M. Sandrik, meatzaritza-sektoreko konpainia bateko kide den Arnodus Van de Hurk-ekin hitz egin du: “Ezer gehitzen ez duen joko bat da. Ez badago ezer, Trumpek informazio baliotsua izango du. Baina lur arraroak aurkitzen baditu, ez dizkie besteei utziko”, esan dio.
Alegia, esaerak dioen moduan, jantxakurrarena egiten ari dela: ez jan, ez jaten utzi. Ez da hainbeste baliabide baliotsu batzuk eskuratzea, baizik eta, baleude, besteek ez eskuratzea
Alegia, esaerak dioen moduan, jantxakurrarena egiten ari dela: ez jan, ez jaten utzi. Ez da hainbeste baliabide baliotsu batzuk eskuratzea, baizik eta, baleude, besteek ez eskuratzea. Bistan da teknologia berriekin zerikusia duten halako materialak gatazka globalen erdigunean jarri direla. Txina da gaur egun lur arraroen munduko erreserba eta ustiatze tasa handiena duen herrialdea, askogatik.
Ostiralean, beraz, ikusteke dago zer sinatuko duten edo zer ez Washingtonen. The Guardian-ek aurreratu duenez balizko hitzarmen horretan ez da egongo Ukrainarentzako “segurtasunerako bermerik”. Gerrak oraindik luze joko duen seinale?
Urteak zen bere azken argazkia ikusi zenetik. 26 urte daramatza Abdullah Öçalanek Turkiako Imrali uhartean isolatuta, "erakunde terroristako" buruzagitza egotzita. Ostegun eguerdian bere argazki berri bat zabaltzeko baimena eman du Turkiako gobernuak... [+]
Asteburua baino lehen lau gatiburen gorpuak itzuliko ditu Hamasek. Horrela, Gazarako su-etenaren lehen faserako adostutako preso truke guztiak gauzatuko dituzte Israelek eta talde palestinarrak.
Jarritako kondenak barkatzearen truke, armadara batu da preso andana. Azken urtean, errekrutatze-legeak gogortu ditu gobernuak.
Arma nuklearren produkzioarekin, mantentze lanekin eta modernizazioarekin loturak dituzten hainbat enpresa aztertu dituzte, eta horien artean agertzen dira BBVA, Santander bankua eta SEPI.
Iazko urriko bileran lortu ez zuten akordioa erdiestea espero dute COP16ko parte-hartzaileek, eta ostegun honetan dute gailurraren azken eguna. 2030. urtea bitartean, bioaniztasunaren alde 200.000 milioi dolar bideratzeko engaiamendua hartu zuten 2022ko COP15 gailurrean, eta... [+]
570.000 familiak euren haurren ikasgeletako hizkuntza nagusia zein izango den bozkatzeko aukera dute martxoaren 4ra arte: gaztelera edo katalana. Garikoitz Knörr filologoaren eta euskara irakaslearen arabera, kontsultak "ezbaian" jartzen du katalanaren... [+]
Ezpatak, labanak, kaskoak, fusilak, pistolak, kanoiak, munizioak, lehergailuak, uniformeak, armadurak, ezkutuak, babesak, zaldunak, hegazkinak eta tankeak. Han eta hemen, bada jende klase bat historia militarrarekin liluratuta dagoena. Gehien-gehienak, historia-zaleak izaten... [+]
Trumpen itzulera pizgarri izan da sendotuz doan eskuin muturreko erreakzionarioen mugimenduarentzat. Izan ere, historikoki, faxismoaren gorakada krisi ekonomikoekin lotuta egon da, baita sistemaren zilegitasun politiko eta ideologikoaren krisiarekin ere. Gaur egun, geldialdi... [+]
Batzuendako, dirutza izatea ez da nahikoa, eta euren ego hauskorrek diruaren txintxina ez ezik, protagonismoa ere eskatzen dute. Aberats okituak izatea nahikoa izango ez balitz bezala. Beti gehiago behar dute, anbizioa deritzote antsia horri, baina botere gosea eta nabarmendu... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]
Silicon Valley-ko oligarkia AEBetako gobernura iritsi berritan lehertu da adimen artifizialaren (AA) burbuila. Txip aurreratuen erraldoia den Nvidia-k urtarrilaren amaieran izandako %16,8ko balio galera, egun bakar batean inoiz izan den burtsa balio galerarik handiena da... [+]
Karlos Zurutuza (Donostia, 1971), kazetari ezaguna da ARGIAko irakurlearentzat, elkarrizketa eta erreportaje ugari egin baititu aldizkari honetan. Atzerriko gatazka guneetako bizipenak ekarri ohi ditu berarekin: Kurdistan, Balutxistan, Iran... hamaika leku landu ditu, batez ere... [+]
Ur kontaminatua ur mineral eta ur natural gisa saltzen aritu dira urte luzeetan Nestlé eta Sources Alma multinazional frantsesak. Legez kanpoko filtrazioak, iturburuko ura txorrotakoarekin nahasi izana... kontsumitzaileen osagarria bigarren mailan jarri eta bere interes... [+]
Fermin Muguruza jarraitzen duzu sareetan. Madrilgo kontzertuko bideo bat ikusi duzu bere kontuan: dantzari batek “Kongo askatu!” oihukatu du, bandera esku artean. Haren profila bilatu duzu: @c.kumaaa. Bilboko manifestazioaren deialdia zabaldu du. Ez zara joango,... [+]
Larunbatean egindako prentsaurrekoan adierazi dute manifestazioa ekainak 14an Donostian egingo dutela. 130 kolektibo, alderdi politiko eta sindikatu batu zaizkie eta "atxikimendu kanpaina oraindik zabalik dagoela" gogorarazi dute.