AEBek Ukrainako gerraren aurrean egindako jarrera aldaketaren barruan, “lur arraroak” deiturikoak negoziaziorako gai nagusi bilakatu dira Volodymyr Zelenskyren eta Donald Trumpen artean. Lehenak nahi du AEBek bere segurtasuna bermatu dezatela Errusiaren aurrean, Ukrainan dauden erreserbak nahi ditu beretzat bigarrenak. Baina ba al dago halakorik herrialde hartan? Narratibak puzturiko “burbuila” baten aurrean gaudela dio zenbait analistak.
Zelensky Washingtonen izango omen da ostiralean “hitzarmen garrantzitsu” bat sinatzeko, Trumpen esanetan. Bisita hori ez dago baieztatuta oraindik, eta informazio eskasarekin abil ari da jokatzen AEBetako presidentea; baina itxura guztien arabera Ukrainako “lur arraroak” daude negoziazioaren erdian.
Etxe Zuriko maizter berriak horrela kobratu nahi die ukrainarrei Errusiaren kontra gerra egiteko emandako dirutza. Trumpek ahoa ireki duen aldiro kopurua handitu du gainera: “Esan diet nahi dudala 500.000 milioi dolarreko baliokidea lur arrarotan”, bota du Fox telebista kateari egindako elkarrizketa batean, otsailaren 11n. Equivalent esan du, negozio gizonen jerga hotz hori nahita erabilita.
Kievek, noski, ukatu egin du eskaria. Eta eskalada dialektikoa hasi da orduan: “Burbuila batean bizi da”, Zelenskyk; “hauteskunderik gabeko diktadorea da”, Trumpek. Azken orduetan bi mandatariek euren diskurtsoa leundu dute, baina Kievek segurtasun bermeak nahi ditu Errusiarekiko, eta Washingtonek jarraitzen du lur arraroekin tematuta. Zenbait analistaren arabera, ordea, “burbuila” bat bilakatzen ari den narratiba baten aurrean gaude.
Ukraina, zerrendatik kanpo
2021ean, gerra aurretik, bere potentzial geologikoa erabili zuen Ukrainak Bruselarekin metal estrategikoen inguruko akordioa sinatzeko. Baina Errusiaren inbasioak ezerezean utzi zuen.
AEBetako Geologia Zerbitzuak, gai horietan erreferentziakoa denak, ez du Ukraina lur arraroak dituzten herrialdeen zerrendan sartuta
Joan den azaroan “Garaipenanaren Plana” aurkezterakoan, Zelenskyk berriz ere erreserba horiek erabili ditu txanpon-truke moduan Mendebaldeko herrialdeen babesa mantentzeko, zehazki lur arraroarenak, “defentsa-sektorearentzat, baina baita energiarentzat eta elektronikarentzat ere, funtsezkoak diren baliabide horien interes estrategikoaz jabetuta”, dio Reporterre-n Estelle Levresse kazetariak.
Baina Javier Blas analistak Bloomberg-en azaldu duenez, ukrainarrek narratibaren kontrola galdu dute: “Ukrainak ez duelako lur arrarorik”. Bere esanetan, AEBetako Geologia Zerbitzuak, gai horietan erreferentziakoa denak, ez du Ukraina lur arraroak dituzten herrialdeen zerrendan sartuta.
Gainera, lur arraroen munduko ekoizpenak urtean 15.000 milioi dolarreko balio duela gogorarazi du Blasek: “Demagun Ukraina, ustekabean, munduko lur arraroen %20 ekoizteko gai dela. Horrek urtean 3.000 milioi dolar suposatuko luke. Trumpen 500.000 milioi dolarretara iristeko 150 urteko ekoizpena beharko lukete. Tontakeria galanta”.
2021ean EBrekin sinaturiko akordioetan ukrainarrek jadanik aitortzen dute euren lur arraroak ustiatzeko baldintza hidrogeologikoak “zailak” direla. Baldintza horiek okertu baino ez dira egin, noski, kontuan edukita “energia sistema egonkorra” behar duten meatzeetako instalazio ugari suntsituta daudela gerraren ondorioz, azaldu dio Levresseri geopolitikan aditua den Olivia Lazardek.
Jantxakurrarena
Orduan, lur arrarorik ez badago, zeren bila dabil Trump? La Vanguardia egunkarian ekonomian espezializaturiko Piergiorgio M. Sandrik, meatzaritza-sektoreko konpainia bateko kide den Arnodus Van de Hurk-ekin hitz egin du: “Ezer gehitzen ez duen joko bat da. Ez badago ezer, Trumpek informazio baliotsua izango du. Baina lur arraroak aurkitzen baditu, ez dizkie besteei utziko”, esan dio.
Alegia, esaerak dioen moduan, jantxakurrarena egiten ari dela: ez jan, ez jaten utzi. Ez da hainbeste baliabide baliotsu batzuk eskuratzea, baizik eta, baleude, besteek ez eskuratzea
Alegia, esaerak dioen moduan, jantxakurrarena egiten ari dela: ez jan, ez jaten utzi. Ez da hainbeste baliabide baliotsu batzuk eskuratzea, baizik eta, baleude, besteek ez eskuratzea. Bistan da teknologia berriekin zerikusia duten halako materialak gatazka globalen erdigunean jarri direla. Txina da gaur egun lur arraroen munduko erreserba eta ustiatze tasa handiena duen herrialdea, askogatik.
Ostiralean, beraz, ikusteke dago zer sinatuko duten edo zer ez Washingtonen. The Guardian-ek aurreratu duenez balizko hitzarmen horretan ez da egongo Ukrainarentzako “segurtasunerako bermerik”. Gerrak oraindik luze joko duen seinale?
Zibilentzat antolatutako txangoak igande honetatik aurrera egin ahal izango dira, printzipioz astebetez, eta egunero bi ateraldi antolatu dira. Sarrerak berehala agortu dira.
Florentzia, 1886. Carlo Collodi Le avventure de Pinocchio eleberri ezagunaren egileak zera idatzi zuen pizzari buruz: “Labean txigortutako ogi orea, gainean eskura dagoen edozer gauzaz egindako saltsa duena”. Pizza hark “zikinkeria konplexu tankera” zuela... [+]
Eritasunaren kontrako protokoloa salatzeko eta prefeturarekin hitzordu bat lortzeko asmoz, bideratu dute okupazioa ehun bat laborarik. Tuberkulosia kasu batzuk agerturik Zuberoan, eritasunaren kontrako neurri sanitarioak segitu beharrean dira inguru horietako 280 etxalde... [+]
Palestinaren aldeko manifestazioetan parte hartzen duten atzerriko ikasleak kanporatzea baimentzen duen dekretua izenpetu zuen urtarrilaren 30ean AEBetako presidente berriak. Orduz geroztik ikasleen bisen baliogabetzeak errepikatzen dabiltza.
Carli Pup (Udine -friuleraz Udin-, 1973) Friuli [friuleraz, Friûl] herriaren ekintzaile kultural garrantzitsuenetako bat da. Bere hizkuntza gutxituaren idazle, hizkuntzalari eta bere herriaren historialari bihurtu da.
Gaur egun, Informazione Friulana kooperatibako... [+]
Jaitsiera AEBen muga zergen igoerari erantzun ez dieten eta negoziatzeko prest azaldu diren herrialdeei aplikatu diela argudiatu du Donald Trumpek, Europar Batasuna barne. Txina eta AEBen arteko lehia komertzialak gora egiten jarraitzen du.
Bi langileek Microsoften 50. urteurreneko ekitaldia moztu zuten ostiralean, eta enpresako buruei Gazako genozidioan duten papera leporatu zieten. Adimen artifizialarekin eginiko armak saltzen dizkio multinazionalak Israelgo armadari.
Poloniar bat, bi irlandar eta estatubatuar batek jaso dute Alemania apirilaren 21a aitzin uzteko manua. Hori gertatu ezean, kanporatuko dituztela argitu die Berlineko Migrazio Bulegoak. Salaketa jarri dute kanporaketa prozedura geldiarazteko xedez.
Gerra Hotza bultzatu zuten politiken alboan egon ziren ere bakearen aldeko ildoak. Ez zuten Ekialdea eta Mendebaldea batzeko moduko berregituraketa politiko berririk ekarri, baina errealitate berriak josi zituzten Europako Mendebaldea eta Ekialdearen artean. Horietako... [+]
Orain Errusiak inbaditu behar ei du Europa eta horren aurrean berrarmatze basatia bultzatu behar dute Europar Batasuneko herrialdeek. Lehen Sobietar Batasunak egin behar zion eraso, eta Gerra Hotzak ia mundua irentsi zuen. Gezurra zen ordukoa, eta gezurra da gaur egungoa, baina... [+]
Ukrainaren ondoren Polonia?
Europar Batasunak Ukrainako gerra hauspotu du Kiev armaz hornituta, eta menia oraindik airean delarik, gerraren zikloan murgilduta dago bete-betean. Hori bai, bere diskurtsoa modulatzen ari da, eta gero eta gehiago hitz egiten du balizko su-etenaz... [+]
Egungo Venezia 118 uhartez osaturiko artxipelago baten gainean eraikita dago. Uharte horiek 455 zubik elkar lotzen dituzte. Lura baino lokatza du oinarri hiriak. Inguruetako milioika zuhaitz mozteari ekin zioten IX. mendetik aurrera, piloteak eraiki eta hiria zimendatzeko... [+]
Ukrainako gerrar hasierako zergatiak ez dira azaldu zizkigutenak bakarrik, beste arrazoi batzuk ere badaudelako. Errusiak zioen Ukrainako errusiar hiztunen defentsarako urrats bat eman behar zuela; Ukrainako Gobernuak, aldiz, Errusiaren armadari aurre egin behar zitzaiola,... [+]
