Lore sortak ere, bertakoak eta kimikorik gabeak hobe
Baratzegintzan eta abeltzaintzan diharduten baserri eta proiektuez asko idatzi da sail honetan azken urteotan, baina loreak ekoiztetik eta saltzetik bizitzeko apustua egin dutenen adibide gehiegi ez da atera. Bada, horretantxe ari dira duela bi urtetik Koldo Hormaza eta Joey Albert, Baserriloreak proiektuko kideak: Azkoitiko Izarraitz mendian, aire zabalean, modu erabat natural eta ekologikoan loreak ekoizten dihardu bikoteak, eta inguruko merkatuetan saltzen dituzte ondoren. Urte asko Madrilen egin ostean, kazetaritzatik lorezaintzara salto egin eta 2016an iritsi ziren Arumarrate baserrira. Geroztik, lorez eta kolorez bete dute ingurua.
Slow Flowers mugimenduaren eta nekazaritza birsortzailearen baitan kokatzen dute Baserriloreak proiektua bi kideek. “Lore basati asko dugu gure lurretan, eta horiek landatutakoekin nahasten ditugu sortak osatzerakoan. Gainera, ekoizpenean ez dugu inolako kimikorik erabiltzen, eta landareak modu naturalean haziak dira”, azaldu du Albertek. Ez dute negutegirik erabiltzen eta bertara ongi egokitzen diren loreak soilik landatzen dituzte. Ia 600 metroko altueran egonda, espezie aproposak aukeratzeko proba ugari egin behar izaten dituzte.
Ohiko lore-dendetako sortak non eta nola ekoitziak izan diren pentsatzera gonbidatzen gaitu Hormazak: “Normalean erosten ditugun lore sortak Herbehereetatik datoz, baina hara Ekuadortik, Keniatik edo urruneko beste herrialdeetatik doaz”. Zer esan nahi du horrek? Erosten ditugun loreek guganaino iristeko makina bat kilometro egin dutela gehienetan, eta bidaia luzea zimeldu gabe egiteko kimiko ugari izaten dituztela. Baserriloreak proiektukoak, aldiz, arratsaldean ebaki eta biharamun goizean saltzen dituzte hurbileko merkatuetan, batik bat Azpeitikoan eta Azkoitikoan. Paradoxa da, Slow Flowers loreak besteak baino azkarrago iristea etxeetara.
Loreen kultura gurean zabaltzen
AEBetan eta Erresuma Batuan loreen kultura askoz hedatuago dagoela dio bikoteak, eta kultura hori gurera ekartzea eta hedatzea dute asmo. “Han jendeak astero jartzen ditu loreak etxean, ez da hemen bezala urtebetetzeetan eta antzekoetan soilik egiten den opari bat”, dio Hormazak. Hain zuzen, Erresuma Batuko lore-baserri batera joan zen Albert lan nola egiten zuten ikastera.
Ekoizpenaz gain, bestelako ekimenak ere antolatu izan dituzte; esaterako, uztailean errepikatuko duten koaderno botanikoa osatzeko saioa. “Koadernoan sasoi desberdinetako loreen zerrenda dago, eta partaide bakoitzak landare horiek bilatu behar ditu”. Bildutakoak koadernoan jarri eta ondoan fitxa bat osatzen dute zein lore den, zertarako balio duen eta bere ezaugarriak adieraziz. Proiektuko kideak ere etengabe ari dira ikastaroak eta formakuntzak jasotzen. “Lurra lantzeko mugimendu horretan gaude eta ikasten goaz. Asmoa ez da enpresa handi bihurtzea: baserritik bizi nahi dugu, ahal dela loreetatik, eta uste dugu lortuko dugula”, diote.
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]