Euskal gazteriaren aurkako Espainiako Estatuaren errepresioaren erdian, 2014ko irailaren 22an, Loiolako Basilikaren eskalinatan Herri Harresia egin genuen, epaiketara aurkeztu ez ziren bost euskal gazteak babesteko asmoz. Bertan izan ziren, beste ehunka herritarren moduan, Ertzaintzaren salaketaren ondorioz 23.663 euro ordaintzera zigortu dituzten Esteban Orbegozo azpeitiarra eta Beñat Hach Embarak ormaiztegiarra.
Egun hartan, Loiolako herri harresiko bost gazteak atxilotzeko unean, bortizkeria handiz aritu zen Ertzaintza, desobedientziaz eta erresistentzia pasiboz eskalinatan eserita zeuden ehunka herritarren aurka. Bortxakeria horren erdian, eta inork kolpatu ez bazuen ere, belauneko tendoia hautsi zuen ertzaina “Beltz” horietako batek. Orain, hiru urte beranduago, lan istripu horren ardura Esteban eta Beñati leporatu diete, sekulako zigorra jarriz eta desobedientzia zein herri erresistentzia pasiboa antolatzen eta lantzen duten herritarrei mezu argia luzatuz: honelakoa izango da desobedientziaren aurreko Jaurlaritzaren erantzuna!
Hasiera batean atentatu kargua leporatu nahi izan zien Ertzaintzak, baina agenteek beraiek grabatutako bideoak ikusi eta gero, atentatu kargua baztertzea erabaki zuten, horrelako akusazioa mantentzerik ez zegoelako. Ospitalean zauriturik zegoen ertzainaren lehen testigantzak ere bide beretik jo zuen: “belaunak kale egin zidan” esan zuen, horren ardura inori leporatu gabe.
Baina Aske Guneak eta Herri Harresiak antolatzen dituztenak eta bertan parte hartzen dutenak zigortzeko aukera honetaz baliatzea erabaki zuen Jaurlaritzak eta ertzain zaurituaren lehen deklarazioa aldarazi zuen, zauria ez zela lan istripua esanez, operazio horretan izan ziren erasoen ondorioa baizik. Gezur galanta dela jakin arren, horrela jokatu dute Jaurlaritzako abokatuek Barne Sailaren aginduz. Desobedientziaren aurkako zigor politiko eta ekonomiko bortitza behar zuen Urkulluren Gobernuak eta lortu du: bigarren epaiketan, lehenengoan esan zenaren kontra, 23.663 euroko zigorra jarri die epaileak Esteban eta Beñati erantzukizun zibilaren izenean.
Bi zigortuen abokatua den Garbiñek Gomezek epai honek eragiten dion kezka eta larritasuna azpimarratu du, “Lurralde Epaitegiak egindako irakurketak hankaz gora jartzen ditu Zuzenbidearen oinarrizko printzipioak”. Bere iritziz, eta hala jaso zuen lehen epaiak, zauritutako ertzaina, istripu baten ondorioz zauritu zen, prozedura judizialean izandako ebazpen guztiek onartu zuten moduan. “Honetan oinarriturik ulertu zuen Donostiako Zigor Arloko epaitegiak ezin zituela ez Estebanek ez Beñatek Erantzukizun Zibila bere gain hartzera behartu, ez zirelako ertzainaren lesioen eragile zuzenak”.
Eta lehen sententziak hori esan zuen arren, alferrikakoa izan da, Lurralde Auzitegiak, hori bera onartuta ere, baieztatzen baitu protestan egote soilak berarekin dakarrela egon litezkeen ondorioak norbere gain hartzea... Eta hori Garbiñe Gomez abokatuaren iritziz ulertezina eta juridikoki onartezina da. Izan ere, protesta batean parte hartze soilak “de facto” ez du inor errudun bihurtzen eta ezta gerta daitezkeen ondorioen erantzule ere. Horrela jokatzeak, “jabetza indibidualaren printzipioa eraso egiten du eta, gainera, bide arriskutsua irekitzen du etorkizunean izan litezkeen protestak kriminalizatu eta zigortzeari dagokionez. Honek, noski, errugabetasun printzipioa bera ere kolokan jartzen du”. Baina Ertzaintza eta Ertzaintzaren jokamolde bortitza babestu behar zituen Jaurlaritzak, gezurren bidez herritarrak zigortzen ditu.
Guardia Zibilarekin edota Polizia Nazionalarekin gertatzen den moduan, Ertzaintza ere prozedura judizial baten erdian badago, parekotasun prozesala desorekatu egiten da beti poliziaren mesedetan, berdez, marroiez, urdinez ala gorriz jantzita dagoen kontuan izan gabe.
ELEAK-Libre Mugimenduaren iritziz argi eta garbi adierazi nahi dugu Jaurlaritzak ez zekiela nola aurre egin desobedientzian eta ez-biolentzian oinarriturik garai hartan ugaritzen ari ziren dinamika herritarrei eta, bereziki, Aske Gune eta Herri Harresiei. Azken urteetan izan ziren borroka molde hauetan oinarritutako ekimenen aurkako operazioetan, Donostian, Ondarroan, Gasteizen edota Loiolan, Ertzaintzaren irudia oso kaltetua geratu zen, Katalunian Polizia Nazionala eta Guardia Zibilarena bezala, biolentzia bakarra beraiena dela argi eta garbi geratzen baita jendartearen aurrean.
Desobedientzia ez-biolentoaren aurkako benetako mendekua izan da Loiolako sententzia, baina alferrikakoa, eskubide zibil eta politikoen defentsan, desobedientziari eutsiko baitiogu etorkizunean ere.
Honen aurrean, beldurra galdu eta neurri hauen aurka borrokatzera animatu nahi dugu euskal jendartea. Esan beharrik ez dago, ELEAK-Libre Mugimenduak laguntza eta babesa emango diela horrelako egoeran dauden herritar guztiei, eskubide zibil eta politikoen aurkako edozein erasok, neurriko erantzuna behar duelako, zein nahi delarik errepresioa eta bortxaketa bideratu duen polizia, erakunde edota entitate mota.
Bitartean, Estebanek eta Beñati lapurtu dieten dirua berreskuratu beharra dugu guztiok. Horretarako Laboralean Beñat Hach Embareken izenean ES65 3035 0006 84 0060022507 zenbakia duen Kontu Korrontea zabaldu dugu eta dei egiten diogu euskal herritar orori zein talde edota eragileei herriz herriz kultur, kirol, politika, gastronomia... ekimenak antola ditzaten zigorra ordaintzeko dirua biltzeko eta gertatutakoa salatzeko. Estebanek eta Beñatek elkartasunez jokatu zuten, orain guri dagokigu beraiekiko elkartasunez jokatzea.
Maialen Begiristain eta Joseba Alvarez, ELEAK-Libre Dinamikaren izenean
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]
Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!
Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]
Mendebaldeko herrialdeetako demokrazia liberalak demokrazia minimalista baten itxura gero eta handiagoa du. Definizioaren muina litzateke hauteskunde bidezko gobernu aldaketak errespetatzen direla. Horren aldaera autoritarioari Levitsky eta Way politologoek autoritarismo... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]
Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.
Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]
Greba ataritan jaso nuen zuen e-maila, posta pertsonalean. Hasieran, beste askok bezala, grebaren aurrean ze aukera ditugun jakinarazteko zela pentsatu nuen. Baina ez, grebaren aurkako mugimendu politiko eta komunikatiboa zen jasotako e-maila.
Aitortuko dizuet ahozabalik utzi... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
Aurreko egunean, Bilbon, lagun batekin elkartu nintzen Bira tabernan. Tar-tarrean ari ginen oso gustura eta esan nion: “Noski, Giputxia zarenez, kar-kar-kar”. Eta berak nabarmendu zuen ez zela gipuzkoarra. Nik ongi ulertu gabe, jarraitu nuen esaten, “A! ez?... [+]