Loa galarazi behar ligukeen potentzia
Bada loa galarazi behar ligukeen potentzia handi-handi bat, eta ez da Txina. Txinak baditu bere buruhauste handiak, eta eman diezazkiguke galantak gainerakooi. Baina Alderdiaren XX. Kongresuaren harira ikusi (ez asmatu, amestu edo hauspotu) denaren arabera, datozen bost urteak erabateko jarraitutasunaren joairan espero behar lirateke... kanpoko eztenkadarik ezean.
Hobe apustu handirik ez egitea, hala ere. Eztena, jakina, Taiwanen legokeelako gaur-gaurkoz. Mundu guztiak daki hori. Baita Xi Jinpingen lantalde ez horren eraberrituak ere. Eta hango eztenkadak, guztia aldaraz dezake.
Loa galarazi behar ligukeena bestea da, handiena, Estatu Batuak. Azken bost urte hauetako zalaparta ia etengabea eta krisi-sentipena jolasa izan baitaiteke azaroaren 8tik aurrera abian jar litekeen espiralarekin alderatuta. Midterm-ak, agintaldiaren erdiko hauteskundeak egingo dira, eta presidentea ez beste guztia alda daiteke. Txarrerako aldatu, gainera, ikuspegi gehienetatik. Eta ez alderdikeriaz, ez.
Bi urte hauetan, Biden administrazioak gehiengoa, estu-estua bederen, izan du Kongresuan eta Senatuan (honetan, alderdiaren boto disziplina urratu izan duten J. Manchin eta K. Sinema senatariei “esker”, eduki ez balu bezala aurkitu bada ere gehienetan). Eta erdipurdikoa bada ere, egonkortasun apur bat izan du. Baina hori ere amaitutzat eman daiteke jada.
Kongresurako hauteskundeetan, abortatzeko eskubidearen ezabapenaren ondorengo haserreak demokratei eman zien hauspoa moteldu eta inflazioaren laino beltzak zerua estali ahala, errepublikanoen garaipena ia egintzat ematen da; eta haien goi-arduradunak biharamuna prestatzen/banatzen ari dira dagoeneko. Demokratek Senatuko gehiengoa galtzeko arriskua txikiagoa da, eta litekeena da zerbait hobetzea. Baina ezerezeko festa.
Kongresua, gutxienez, aurka edukita, berez ere sasoi betean inoiz ibili ez den Biden administrazioak sekulako fronteak izango ditu bat-batean. Lehena, aurrekontuarena eta zorrarena. Ez dakit Liz Truss-Kwasi Kwartang-en komeriatik inork ezer ikasiko zuen, baino argi baino argiago dago diru asko behar duela administrazioak, besteak beste iraganeko zorraren interesak ordaintzeko... interes-tasek goraka jarraituko dutenean; eta errepublikanoen mendeko kongresuak ez duela erraz eskua zabalduko. Horrekin motz-motzean lotuta, Ukrainako faktura, gogotik hazten ari dena. Guztia, 2024ko hauteskundeetara begira jarrita. “Betiko” gaiak (immigrazioa, arraza, indarkeria, eskubideak...) bertan dirautenean.
Ezinegon soziala, ezegonkortasun politikoa eta estutasun ekonomikoa txirikordatzen ari dira. Esna egon behar genuke AEBen itzalean lo egiten dugunok.
Washington (AEB), 1930eko ekainaren 17an. AEBetako Kongresuak Muga-Zergen Legea onartu zuen. Smoot-Hawley Legea ere esaten zaio Reed Smoot senatariak eta Willis Hawley diputatuak bultzatu zutelako.
Legeak 900 produktu ingururako inportazio zerga-mugak %40 eta %60 artean igo... [+]
Beldur hori bada. Badirudi Donald Trump etorri dela Washingtoneko bulego borobila luzerako okupatzera. Bigarren mandatua du, baina bere hurbileko aholkulariei, ez dela txantxetan ari berretsiz gainera, Konstituzioan zenbaki bakan batzuk aldatzeko bere xede zurruna aipatzen die,... [+]
Bandera amerikanoz inguratuta, muga-zergen oldarraldi berria iragarri zion munduari Donald Trumpek apirilaren 2an. Geroztik hamaika astindu jasan dituzte burtsek eta nazioarteko merkataritzak. Baina hau ez da zoro baten boxeorako ringa bakarrik: AEBetako politikan hamarkada... [+]
Washington eta Teheran Iranen programa nuklearraren inguruko bilerak egiten ari dira. Errusiara ere joango omen dira Irango ordezkariak aste honetan.
Iradokitzailea delakoan edo, muga-zergen gatazkaren harira norbaitek berriro zirkulazioan jarri duen Maoren 1953ko bideoaren garai hartakoa da milioi bat igerilariren txantxa. Alegia, orain harekin bat egiten omen duen Xi Jinping jaio zen urtekoa.
Palestinaren aldeko manifestazioetan parte hartzen duten atzerriko ikasleak kanporatzea baimentzen duen dekretua izenpetu zuen urtarrilaren 30ean AEBetako presidente berriak. Orduz geroztik ikasleen bisen baliogabetzeak errepikatzen dabiltza.
Jaitsiera AEBen muga zergen igoerari erantzun ez dieten eta negoziatzeko prest azaldu diren herrialdeei aplikatu diela argudiatu du Donald Trumpek, Europar Batasuna barne. Txina eta AEBen arteko lehia komertzialak gora egiten jarraitzen du.
Orain Errusiak inbaditu behar ei du Europa eta horren aurrean berrarmatze basatia bultzatu behar dute Europar Batasuneko herrialdeek. Lehen Sobietar Batasunak egin behar zion eraso, eta Gerra Hotzak ia mundua irentsi zuen. Gezurra zen ordukoa, eta gezurra da gaur egungoa, baina... [+]
Trumpen muga-zergen inguruan, orain arte, inor gutxik aipatu du horren guztiaren iturburua eta, Sun Tzuren ikuspuntutik, ekimenaren akatsik larriena izango litzatekeena: estrategia zuhur eta sakonik eza.
Asian Hong Kong izan da galerarik handienak jasan dituena: %13,2 galdu du, 1997tik pairatu duen kolperik handiena. Europan, berriz, %6 eta %10 arteko galerekin abiatu dute astelehena burtsa nagusiek. Trumpek hartutako neurriak salatzeko mobilizazioak egin dituzte Europako eta... [+]
Mundu osoarentzat %10eko muga-zerga globala inposatuko du Donald Trumpen administrazioak, eta hainbat herrialderen inportazioak are gehiago zergapetuko ditu, tartean Txinakoak (%34) eta EBkoak (%20). Baina Hegoalde Globaleko herrialdeak izango dira kaltetuenak: Lesoto (%50),... [+]
Heriotza-zigorra eskatzeko argudio gisa, "indarkeria politikoko ekintza" izan zela adierazi du AEBetako Fiskal Nagusiak.
Wikipedian bilatu dut hitza, eta honela ulertu dut irakurritakoa: errealitatea arrazionalizatzeko metodologia da burokrazia, errealitatea ulergarriago egingo duten kontzeptuetara murrizteko bidean. Errealitatea bera ulertzeko eta kontrolatzeko helburua du, beraz.
Munduko... [+]