Lizardiren omenezko ibilbidea
125 urte bete dira aurten Xabier Lizardi jaio zenetik, eta euskararen eta euskal kulturaren alde egindako lana omentzen duen monumentura bisita egiteko une aproposa izan daiteke.
Mendiz inguratutako eskualdea da Tolosaldea, eta horrelakoak dira eskualdeko herri guztiak ere. Ibilbideak ere milaka daude, eta horietako bat da Tolosan dagoen Lizardiren ibilbidea.
Zarautzen jaio zen Jose Maria Agirre Egaña, ezagunagoa Xabier Lizardi moduan, duela 125 urte. Hamar urte inguru zituenean etorri zen Tolosara bizitzera, eta idazlea eta, bereziki, olerkaria izan zen. Euskal Kultur Pizkundea mugimenduko kidea ere izan zen, eta bere oroimeneko monumentua dago jarrita, Tolosako txoko batean.
Ibilbide ezberdinak daude monumentua dagoen lekura iristeko, baina ibilbiderik motzena San Esteban auzotik abiatutakoa da. Asfaltozko errepideari jarraika edota baserri artetik dauden bidezidorretan gora, Korteta landetxeko bidegurutzera iristen da. Han, bi aukera: marka arrosei jarraitu eta Kortetatik barrena igotzea, edo Mutitegi baserri ingurura hartu eta zuzen-zuzen igotzea.
Bigarren aukera horri jarraika, Mutitegi baserriaren atzealdetik pasa eta bidegurutze batekin egiten da topo. Marka urdinei jarraituta, Zaparen bordara iristen da, eta handik aurrera eginda, Montezkue eta Urkizu batzen dituen ibilbidera atera daiteke. Bidegurutzean ezkerreko bidea hartuta, ordea, jarraian ikusten da egurrezko gezi bat, Lizardi jartzen duena. Bide hari segika, monumentua dagoen eremura iristen da. Sarritan ibiltzen omen zen paraje horietan barrena olerkari ezaguna, eta horren lekuko bere oroimenez altxatutako monumentua.
Monumentuaren albo batean, Damaiturrira daraman seinale bat dago, eta 450 metroko bide zidor horretan aurki daitezke Lizardik berak idatzitako hainbat olerki ezagun. Egurrezko poste batzuei itsatsita dauden plaketan irakur daitezke olerkariak idatzitakoak. Egun, Damaiturrira iristean, langa batez itxita dago ibilbidea, beraz, berriro ere monumentua dagoen lekura itzuli behar da, handik berriro ere leku beretik Tolosa herrigunera itzuli edo beste bideren bat hartzeko.
Marka arrosei jarraituta, Korteta landetxera iristen da, edota bestela, monumentutik gora dagoen aldapari jarraituz, Montezkuetik Urkizura doan bidera ateratzen da bidexka hori ere, eta aukera ederra da Urkizuko iturrian ur trago bat egin, bertako parajeez gozatu, eta berriro ere Tolosara itzultzeko.
IBILBIDE AMAIERA
Ibilbidea amaitzeko Euskal Pizkundearen plaza izan daiteke leku aproposa. 2013an jaso zuen izen hori Aranburu jauregiaren ondoan dagoen plazak. Besteak beste, Aitzol, Lizardi eta haien belaunaldikoek euskara eta euskal kulturaren alde egindako lana omentzen duen txokoa da.
"Arrats arrunt bat zen. Zapoarentzat”. Arrats hori da Maite Mutuberriak album honetan kontatzen diguna. Oso testu gutxi du liburuak, eta irudiek ederki kontatzen digute istorioaren nondik norakoa.
Hasieratik ikus dezakegu ilustrazioetan zapo handi eta lasaia,... [+]
"Euskara eta euskal literatura, programaketatik ikasgelara" jardunaldian parte hartu zuen Katixa Dolhare Zaldunbidek. Seaskak eta UEUk antolatu Udako Ikastaroen barne. Bere problematikak horiek ziren: Zer leku du literaturak hezkuntza programetan eta nola landu euskal... [+]
Liburu honetara hurbiltzen denak lehenbizi G. Mabire-ren irudiekin egingo du topo. Komikiaren estiloko irudiak dira, trazu oso zehatzak eta kolore bizikoak, pertsonaiak eta egoerak erraz interpretatzen laguntzen dituztenak. Irudi horiek testuarekin bat datoz: laburra eta zehatza... [+]
Bizkaia Irratiko Irakurrieran literatur saioari agur esan dio Mikel Ayllon idazle eta orain arteko saioaren gidariak. Irailetik aurrera jarraituko ez zuela esateaz gain, gogoeta egin zuen sareetan euskarazko literaturaren egoeraz: "Euskal literatura gero eta homogeneoagoa... [+]
Kiosko bat, krisian, Benidormeko giri artean. Eta egunkarien atzean, txandaka, adinak eta mundu ikuspegiak desberdintzen dituzten bi lagun. Kontrastezko osagai horiekin garatu du Lizar Begoñak bere lehen eleberria: Mundu zitalaren kontra. Gisa bereko inguru batean batu... [+]
Irakurtzen al dute –eta irakurritakoa ongi ulertzen al dute– haur eta gazteek? Eta helduok? Eskolan zein tarte eskaintzen zaio irakurketari eta literaturari? Nola prestatzen da ikasleei eskaintzen zaien liburu zerrenda eta nolako liburutegiak dituzte ikastetxeek,... [+]
Emazte batek zendua den euskal idazle eta poeta bat akusatzen du, abusuak egin zizkiolakoan, eskolan zebilen nerabe garaietan. Erbia kitzikatzea, arrazoi du Gorka Bereziartuak. Beste edonor izan balitz, afera ez zen isilik geldituko, feministak eta ni barne, salaketategi... [+]
Poesia mailu bat da jaialdia antolatu du Azpimarra irakurle taldeak Gasteizko Gaztetxean. Ikasturtean egindako saioetan landu dituzten auziak plazaratu dituzte tailer, solasaldi, errezitaldi zein hainbat erakusketatan. “Garaia kolpatuko duen literaturaren alde” egin... [+]
Idazle gazte batek ba al du espaziorik trebatzeko eta gaitasunak garatzeko? Ba ote dute idazkiek zirkulatzeko aukerarik, lokaztuta ito ez daitezen? Bakarrik egin behar al du bidea idazleak, halabeharrez? Nolako zirkuitu literarioak nahi ditugu? Galdera horien itzalean sortu dute... [+]
Ostiraletik igandera Literaturia jaialdia egin dute Zarautzen (Gipuzkoa) (B)egia izenburupean. Booktegi webgunea omendu dute antolatzaileek. Hiru ikuskizun estreinatu dituzte, denak Literaturiarako beren beregi sortuak.
Ekainaren 1ean izango da Baltsan elkarteak eta ARGIAk elkarlanean antolatzen duten euskara hutsezko azoka, eta oparo dator bosgarren edizioa. Aurten 41 argitaletxe izango dira bertan (inoizko gehien) eta egitarauan ordu erdiro izango da ekitaldiren bat musikaz eta literaturaz... [+]
Ziburuko Baltsan elkartean aurkeztu dute antolatzaileek euskara hutseko liburu eta disko azokaren 5. edizioa. 41 argitaletxe izango dira bertan (inoizko gehienak), 120 metro erakusmahai beteko dituzte denen artean (inoizko gehienak) euskarazko irakurgai eta musikarekin eta... [+]