Lizardiren omenezko ibilbidea
125 urte bete dira aurten Xabier Lizardi jaio zenetik, eta euskararen eta euskal kulturaren alde egindako lana omentzen duen monumentura bisita egiteko une aproposa izan daiteke.
Mendiz inguratutako eskualdea da Tolosaldea, eta horrelakoak dira eskualdeko herri guztiak ere. Ibilbideak ere milaka daude, eta horietako bat da Tolosan dagoen Lizardiren ibilbidea.
Zarautzen jaio zen Jose Maria Agirre Egaña, ezagunagoa Xabier Lizardi moduan, duela 125 urte. Hamar urte inguru zituenean etorri zen Tolosara bizitzera, eta idazlea eta, bereziki, olerkaria izan zen. Euskal Kultur Pizkundea mugimenduko kidea ere izan zen, eta bere oroimeneko monumentua dago jarrita, Tolosako txoko batean.
Ibilbide ezberdinak daude monumentua dagoen lekura iristeko, baina ibilbiderik motzena San Esteban auzotik abiatutakoa da. Asfaltozko errepideari jarraika edota baserri artetik dauden bidezidorretan gora, Korteta landetxeko bidegurutzera iristen da. Han, bi aukera: marka arrosei jarraitu eta Kortetatik barrena igotzea, edo Mutitegi baserri ingurura hartu eta zuzen-zuzen igotzea.
Bigarren aukera horri jarraika, Mutitegi baserriaren atzealdetik pasa eta bidegurutze batekin egiten da topo. Marka urdinei jarraituta, Zaparen bordara iristen da, eta handik aurrera eginda, Montezkue eta Urkizu batzen dituen ibilbidera atera daiteke. Bidegurutzean ezkerreko bidea hartuta, ordea, jarraian ikusten da egurrezko gezi bat, Lizardi jartzen duena. Bide hari segika, monumentua dagoen eremura iristen da. Sarritan ibiltzen omen zen paraje horietan barrena olerkari ezaguna, eta horren lekuko bere oroimenez altxatutako monumentua.
Monumentuaren albo batean, Damaiturrira daraman seinale bat dago, eta 450 metroko bide zidor horretan aurki daitezke Lizardik berak idatzitako hainbat olerki ezagun. Egurrezko poste batzuei itsatsita dauden plaketan irakur daitezke olerkariak idatzitakoak. Egun, Damaiturrira iristean, langa batez itxita dago ibilbidea, beraz, berriro ere monumentua dagoen lekura itzuli behar da, handik berriro ere leku beretik Tolosa herrigunera itzuli edo beste bideren bat hartzeko.
Marka arrosei jarraituta, Korteta landetxera iristen da, edota bestela, monumentutik gora dagoen aldapari jarraituz, Montezkuetik Urkizura doan bidera ateratzen da bidexka hori ere, eta aukera ederra da Urkizuko iturrian ur trago bat egin, bertako parajeez gozatu, eta berriro ere Tolosara itzultzeko.
IBILBIDE AMAIERA
Ibilbidea amaitzeko Euskal Pizkundearen plaza izan daiteke leku aproposa. 2013an jaso zuen izen hori Aranburu jauregiaren ondoan dagoen plazak. Besteak beste, Aitzol, Lizardi eta haien belaunaldikoek euskara eta euskal kulturaren alde egindako lana omentzen duen txokoa da.
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin dute egon Debako liburutegian. Udal gobernuak argudiatu du "liburutegian erabilgarri dagoen espazioa mugatua" dela, baina ez du argitu espazio mugatu horregatik ezartzen dituzten ordu murrizketak zergatik aplikatzen... [+]
Euskal nobela beltzaren astea ospatu da Baztanen hilaren 20tik 26ra. Hainbat liburu aurkezpen, solasaldi eta bestelako ekitaldiren artean, zapatu goizeko mahai-inguruak sortu du aparteko ikusmina. Izan ere, nobela beltzaren aitzakian, bestela ere kriminal bat nola eraikitzen den... [+]
Erakunde publikoen bekak eta sariak. Kritika eraikitzaile bat izeneko dokumentua plazaratu du Lanartea elkarteak. Berria-k zabaldu du laburpena, eta txostena eskuraturik, hemen duzue elkarteak erakunde publikoei egiten dien gomendio sorta.
DBH4 errepikatu zuen urtea gogoratzen du Jonek Pleibak (Susa, 2024) eleberrian. Adinkideak Durangoko institutura aldatu ziren, eta Polly auzokidearen ikasgelan geratu zen bera. Haurtzaroa Joneren baserria eta Pollyren txaleta lotzen zituen errepidean gora eta behera emana zuten... [+]
Hamahiru urte beteko dira asteartean, hilaren 14an, Jose Luis Alvarez Enparantza Txillardegi hil zela, eta hura gogoan, ekitaldi jendetsua egin dute Antiguako Gaskonia plazan. Urteroko legez, Txillardegiren senideak, lagunak eta euskaltzaleak elkartu dira bertan, Eta non du... [+]
ilbeltza-(1).jpg)
Hamaikagarrenez antolatu dute euskal nobela beltzaren astea, urtarrilaren 20tik 26ra. Ekitaldi ugari egingo dira Baztango bailarako hainbat herritan. Liburu aurkezpenak, mahai-inguruak, solasaldiak eta kultur ekitaldiak izango dira, eta ekintzetan parte hartzea doakoa izango da.
Euskal kulturako berritasunak ezagutu nahi dituenak eta egile zein argitaletxeei zuzenean erosi nahi dizkienak urtean zehar baditu hainbat azoka eta ekimen aukeran. Urte askotako tradizioa dute horietako batzuek eta berriagoak dira besteak; tematikoak dira horietako asko eta... [+]
Joan Tartas (Sohüta, 1610 - heriotza data ezezaguna) ez da gure letren historiako idazle famatuenetarik eta, hala ere, ediren dugu gauza onik “pieza mendre” honetan, zeinaren titulua, onar dezagun hasieratik, ez den segur aski mundu honetan paraturiko izenburuen... [+]
Bilboko Zirika! herri gunean eginen dute banaketa, ostiralean 19:00etan. Fanzine bidez eta sare sozialetan zabalduko dituzte partehartzaileen testuak, eta irabazlearena argitaratuko du ARGIAk.
Abenduaren 5ean ikasleei eta irakasleei zuzendutako tailer, hitzaldi eta ikuskizunak izango dira azokan. Dinamiken bidez sortzaileak ezagutu eta eurekin harremanetan jartzeko moduko aukera ere izango da. Edukiera guztia bete da jada ikasle goizerako. ARGIAk eskaintza zabala... [+]
Helduentzako zazpigarren lana argitaratu berri du Uxue Alberdik, hirugarrena ipuingintzan: Hetero (Susa, 2024). Zortzi narrazio bildu ditu liburuan, eta denen abiapuntua izan da memorian geratu eta “noizbait ere honi buruz idatzi behar dut” pentsarazi dion paisaia,... [+]
Esloveniako eskoletan izan duen arrakastari tiraka, Alberdania argitaletxeak Euskal Herriko ikastetxeetara ekarri du Joko Ona Denontzat irakurketa-lehiaketa: DBHko ikasleek “kalitate handiko liburuak” irakurriko dituzte taldeka, eta avatarra aukeratuta, horiei... [+]
Annie Ernaux (Lillebonne, Normandia, 1940) idazleak bere poetikaz eta horren funtzioaz egindako hausnarketak jasotzen dituen elkarrizketa-liburua euskarara ekarri du Leire Lakasta Mugetak (Iruñea, 2002): Idazketa labana bat da (Katakrak, 2024). Idazketaz, hautu estetiko... [+]
Susa argitaletxearekin kaleratu du Goikoetxeak liburu berria: Politeismo bastarta. Nobela gisa kalifikatu arren, kronika gozo eta bizia da, irakurlea Goikoetxearen pentsamenduetan barneratuko duena. Donostiako San Jeronimo kaleko sotoan egin du aurkezpena, hamarnaka lagunen... [+]
Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira haurrentzako liburua modu berezian aurkeztu du ARGIAk, Donostian. Haur eta guraso ugari bildu ziren Gorka Bereziartua eta Adur Larrearen ipuinaren bueltan, eta festarako, dantzarako, ipuinak kontatzeko eta maskarak marrazteko tartea... [+]