Leonard Peltier: “Azkenean libre naiz, gaurkoa egun ederra da”
49 urte preso pasa ondoren, libre utzi dute Leonard Peltier AEBetako ekintzaile autoktonoa. Otsailaren 18 honetan heldu da bere senide eta lagunen artera 80 urte dituen preso-ohia.
49 urtez preso egon ondoren, otsailaren 19 honetan atera da presondegitik Leonard Peltier AEBetako ekintzaile autoktonoa. Hegazkinez arribatu da Chippewa lehen naziokoen Dortoken Mendien lurretara [AEBetako Ipar Dakota deitu lurralde kolonizatura], senide eta lagunen artera. "Gaur, azkenean libre naiz! Kartzelaratu naute, baina ez didate inoiz nire izpiritua hartu", adierazi du askatasuna berreskuratu bezain laster. "Mila esker mundu mailan lagundu nauzuen eta nire askatasunaren alde borrokatu zareten guztiei. Azkenean etxera noa. Nire lagunak, nire familia eta nire komunitatea berriz ikusteko gogo handia dut. Egun ederra da gaurkoa".
AEBetako jatorrizko herritarren eskubideen alde borrokan dabilen NDN kolektiboak begi onez hartu du kasik mende erdira datorren askapen hori: "Peltierren espetxeratze bidegabeak mundu osoko herri indigenen zapalkuntza irudikatzen zuen bezala, gure botere kolektiboa eta berezkoa dugun askatasuna sinbolizatzen ditu hura askatu izanak". 80 urte dituen Peltierren askatasunaren alde borrokan arituriko guziak eskertu dituzte, baita Joe Biden presidente ohia eta bere estatu-idazkari Deb Haaland ere, kargua utzi aitzin onartu zutelako zigorra arintzea, bizi guziko kartzela zigorra etxetik bete ahal izateko.
AIM Amerikako Indiar Mugimenduko militantea da Peltier, eta 1976ko otsailaren 6an atxilotu zuten, FBI Ikerketa Bulego Federaleko bi agente hiltzea leporatuta. Hilketekilako loturaren frogak eskas bazituzten ere, bizi osorako bi kartzela zigorra ezarri zizkioten.
Errugabea dela errepikatu izan du Peltierrek, bost hamarkadaz. Funtsean, Peltierren errugabetasuna zalantza izpirik gabe frogatzen duten 10.000 folio baino gehiago badira, baina klasifikatuta jarraitzen dute. 1992an presoak aurkezturiko helegite-aukera mahai gainean zegoela, Lynn Crooks fiskala berak aitortu zuen gobernuak ez zekiela nork hil zituen bi agenteak.
Garai berean autoktonoek pairaturiko hilketak, aldiz, ez dira sekula kontuan hartuak izan: bi agenteez gain, jatorrizko herritar bat ere hil zelako 1975eko ekainaren 26ko liskar horietan. "Afera honetan, biktimak gara, ez erasotzaileak", argudiatu izan du Peltierrek ere, ondokoa gehiturik: "Garai hartan AIMrekin lotutako 60 pertsona baino gehiago hil edo desagertu ziren, eta ez da ikerketarik bideratu". Okupazioak zein bestelako ekintzak, Lehen Naziokoen eskubideen aldeko mugimendu erradikala bideratzen zuen AIMk, eta parean, errepresioaren bidez erantzuten zien estatuak.
Peltier presondegitik atera izana txalotu du Amnesty Internationalen AEBetako zuzendari Paul O'Brienek: "Leonard Peltier aske uztea egin beharreko zerbait zen, aintzat hartuta haren kontrako epaiketaren fidagarritasunari buruzko zalantzak, kartzelan pasa dituen 50 urteak, eta haren osasun egoera eta adina". AEBetako preso zaharrena zen.
Txalo eta irri artean egin diote harrera hurbilekoek:
Dakota Access oliobidearen kontrako protestengatik zigortu du Ipar Dakotako epaimahai batek erakunde ekologista, Energy Transfer Partners enpresak salaketa jarri ostean. Standing Rockeko sioux tribuak protesten erantzukizuna bere gain hartu du.
Telefono bidez eginiko bileran, bi agintariek adostu dute Moskuk ez diola erasorik egingo Ukrainako azpiegitura energetikoari hurrengo 30 egunetan. Ukrainak eta Errusiak 175na preso askatu beharko dituztela iragarri dute, baina ez noiz.
Tesla autoen salmentak, esaterako, %30 jaitsi dira urtea hasi denetik. Danimarkan beste hainbeste jaitsi da AEBetara oporretan joango direnen erreserba kopurua. Eta Suedian, inkesta baten arabera, hamarretik zortzi prest leudeke produktu estatubatuarrei boikota egiteko.
USAIDen inguruko txolopotearen ondoren, espero beharrekoa zen. Baina, hala ere, urte askotan haien jarraitzaileak izan garenok, samin-puntu batekin hartu dugu albistea. Martxoaren 15ean, Trump administrazioak, kolpetik, erabat itxi baitu United States Agency for Global Media... [+]
1798ko Atzerriko Etsaien Legea aplikatu du, Washingtoneko epaile federal baten aginduaren gainetik. Ustez Tren de Aragua "talde terorristako" kideak dira; Bukelek eskatuta, Mara Salvatruchako 23 kide salvadortar ere deportatu ditu. El Salvadorko makro-kartzelara eraman... [+]
Vladimir Putinek interesa agertu du AEBek eta Ukrainak adostu duten 30 eguneko menia epeaz, baina zalantzak ere plazaratu ditu. Funtsean, ez du presarik erakutsi akordioa sinatzeko eta denbora gehiago eskatu du zalantzok argitu ahal izateko.
Europako Batzordeak 26.000 milioi euroren inportazioak zergapetuko ditu apirilaren 1etik aurrera, Donald Trumpek altzairuari eta aluminioari ezarritako muga-zergei erantzunez. Enbido-komertzialek jarraitzen badute, Euskal Herrian lehen sektoreak nozituko du gehien norgehiagoka... [+]
Agintean dauden alderdiek kolpe gogorra jasan dute emaitzetan: Inuit Ataqatigiit alderdi ezkertiar independentistak eta Siumut sozialdemokratak aurreko hauteskundeetan lortutako botoen erdia inguru galdu dute, oposizioko alderdien onurarako.
Saudi Arabian elkartu dira AEBetako eta Ukrainako ordezkariak, eta zortzi ordu iraun duten negoziazioek fruitua eman dute. Etxe Zuriak Ukrainarentzako laguntza militarra berrabiaraztea erabaki du.
Inkesta gehienen arabera, Inuit Ataqatigiit alderdi ezkertiar independentistaren eta Siumut sozialdemokrataren arteko aliantzak jarraituko du indarrean parlamentuan. Herrialdeko lehen ministro Mute Egedek hauteskundeak aurreratzea proposatu zuen, AEBen "kanpo presioek"... [+]
Ukraina da munduan arma gehien erosten dituen herrialdea; munduko erosketa guztien %8,8. Merkatuaren ia erdia kontrolatzen duena, berriz, AEB dira: Europak erosi dituen armen erdia baino gehiagok jatorri estatubatuarra dute.
Maiatzaren 12an Filipinetan egingo diren Bongbong Marcosen agintaldiaren erdiko hauteskundeek eman dezakete argibideren bat herritar xeheen artean kezka noraino errotu den begiztatzeko.
“Bi pertsona mota daude munduan: euskaldunak, batetik, eta euskaldunak izan nahiko luketenak, bestetik”. Gaztea zela, Mary Kim Laragan-Urangak maiz entzuten omen zuen horrelako zerbait, Idahon (AEBak), hain zuzen. Ameriketan jaio, hazi, hezi eta bizi izandakoak 70... [+]
AEB, 1900eko azaroaren 6a. William McKinley (1843-1901) bigarrenez aukeratu zuten AEBetako presidente. Berriki, Donald Trump ere bigarrenez presidente aukeratu ondoren, McKinleyrekiko miresmen garbia agertu du.
Horregatik, AEBetako mendirik altuenari ofizialki berriro... [+]
Trump/Vance eta Zelenskyren arteko sesio gogoangarriak, Europan behintzat, erabat isilarazi badu ere, bada beste mundu-parte batean bederen dezenteko harrabotsa harrotu duen burutazioa. Afganistango Bagrameko aire-basea berreskuratu nahiko luke Trumpek, bere lehen... [+]