Emaitza ofizialak eskas badira ere, lehen datuen arabera 172 eta 192 diputatu artean lortu ditu ezkerreko FHBk, Macronen Ensemble alderdiak 150 eta 170 diputatu artean eta hirugarren kokatzen da RN, 132 eta 152 ordezkari lorturik. Lehen ministro Gabriel Attal-ek bere dimisioa aurkeztuko du astelehenean.
Zundaketen aurreikusitakoa ez da gertatu: eskuin muturreko RNk ez ditu hauteskundeak irabazi eta ezkerreko FHB Fronte Herritar Berria da lehen indarra. Emaitza ofizialak eskas badira ere, lehen datuen arabera 172 eta 192 diputatu artean lortu ditu ezkerreko FHBk, Macronen Ensemble alderdiak 150 eta 170 diputatu artean eta hirugarren da RN, 132 eta 152 ordezkari lorturik.
Hori horrela, Frantziako lehen ministroa ezkerrekoa izanen da, eta ikusteke dago zein ordezkari jarriko duten. Orain arteko lehen ministro Gabriel Attalek jakitera eman du dimisioa aurkeztuko duela: "Errepublikar tradizioari segi, nire dimisioa aurkeztuko diot bihar [astelehena] Errepublikako presidenteari". Ensemble bere alderdia gutiengoan kokaturik hartu du erabakia, zehaztuz hala ere gobernu berria osatu artean bere funtzioak eramaten segituko duela. Hain zuzen, Olinpiar Jokoak hastekoak dira uztailaren 26an Frantzian eta testuinguru horretan karguak aurrera eraman beharra azpimarratu du. Emmanuel Macron presidenteak ez du hitza hartu, eta jakitera eman duenez, legebiltzarraren osaketa berria argitu eta gero plazaratuko ditu "hartu beharreko erabakiak".
Lehen itzulian eskuin muturreko RN atera zen lehen, botoen %33,15 eskuraturik, ezkerreko Fronte Herritar Berriak %27,99 eta Macronen Ensemble alderdiak %20,04. Bigarren itzulian, parte-hartze handia izan da –%59,71koa zen 17:00etan–, eta bozkatzaileak mobilizatu dira eskuin muturrari bidea mozteko.
"Justizia sozialak irabazi du, ingurumenaren aldeko justiziak irabazi du, eta herriak irabazi du", adierazi du emaitzak jakin bezain laster ezkerreko ordezkari Marine Tondelier ekologistak. Harriduraz eta pozez hartu dituzte emaitzak ezkerreko ordezkariek eta herritarrak eskertzen dabiltza guztiak. Alderdi Komunistako Fabien Rousselek ondoko mezua zabaldu du: "Aurreikusita zegoena saihestu du herriak. Herriaz harro nago. Erantzun behar diogu hats-hartze horri, horren behar gorria dago". Hitza hartu du Frantzia Intsumisoa-ren ordezkari Jean-Luc Melenchonek, eta argitu du Fronte Herritar Berria egonen dela gobernuan: "Bere erara, FHBk Errepublika salbatu du". Alderdi Sozialistako idazkari nagusi Olivier Faurek ere azpimarratu du Frantziako Estatuarentzako "proiektu politiko berri bat osatzeko" garaia etorri dela.
Garaile ikusten zuen bere burua RNk, baina ez da horrelakorik gertatu. Iragan igandeko emaitzak eta gero, gehiengo osoa –289 diputatu– ere egingarri zeukaten zundaketa-etxe gehienek. Egunak aitzinatu ahala, gehiengo osotik gehiengora egin zuten inkesta bulegoek, baina beti ere RN lehen indarra jarrita. Kontua da, eskuin muturrari bidea mozteko, hirugarren kokaturiko hautagaiei erretiratzeko manua emana zutela FHB Fronte Herritar Berriak eta Macronen aldeko Ensemble alderdiak, horrela eskuin muturra garaitzeko aukera gehiago emateko gisan parekoari. Bi itzulien artean 224 erretiratze egon dira, eta manua kasik osoki bete dute ezkerrekoek –132 kendu eta bost mantendu dira–, macronistentzat, ordea, ez da hain kategorikoa izan –81 erretiratu eta hamasei mantendu dira–. Hori horrela, egon dira hirukiak eskuin muturreko RN, ezkerreko FHB eta beste baten artekoak, baina anitzez gutiago: 409 buruz buruko, 89 triangular eta bi laukote. Estrategia politikoak funtzionatu du, eta horien bozkatzaileek jo dute RNri bidea mozteko hautagaira. Azkenean, ezkerra izan da garaile eta Macronen Ensemble ere lehen itzulian baino indar gehiagorekin atera da, RN hirugarren utzita. Horrela ihardoki die emaitzei Jordan Bardella eskuin muturreko ordezkariak: "Desohorearen aliantzengatik eta antolabide elektoral arriskutsuengatik frantsesek ez dute susperraldi politikarik ukango".
Lehen aldikoz garaipena lortu du eskuin muturrak Frantziaren menpe segitzen duten itsasoz haraindiko eremu batzuetan. Indiako Ozeanoan diren Reunion irlan eta Mayotte irletan irabazi ditu RNk diputatu aulkiak. Ez zen horrelakorik inoiz gertatu. Guadelupen, Martinikan eta Guyanan ezkerreko Fronte Herritar Berriak irabazi du. Polinesian, autonomisten eta independentisten artean zen lehia, eta autonomistek bi diputatu lortu dituzte, independentistek bakarra.
Bestalde, Kanaky irlatik dator sorpresa: Emmanuel Tjibaou independentistak lortu du garaipena, botoen %57,33 jasorik. Loialista den Alcide Ponga zuen parean. 1986az geroztik ez zen irlako independentistarik egon Frantziako Legebiltzarrean. Kanakek bi diputatu dituzte, eta bigarrena, haatik, loialista bat da, Nicolas Metzdorf, %42,41 botorekin. Maiatzaz geroztik, giroa gogortu da irlan, Pariseren jarrerak independentisten eta oro har kanaken kexua hauspoturik. Jean-Marie Tjibaou lider independentistaren semea da Emmanuel, eta irlako giroaren isla da diputatu berriaren anaia preso sartu izana azken asteetako protesten harira. "Laguntza eskaera bat da, esperantzarako oihu bat", Emmanuel Tjibaouren hitzetan independentisten garaipen hori.
Larunbat honetan aurkeztu du Frantziako gobernu berriaren osaketa Michel Barnier lehen ministroak. Eskuin muturreko RN alderdiak defendaturiko ideiak dituzten hainbat politikari eskuindar jarri ditu gobernuko karguetan. "Legetimitaterik gabeko gobernua" dela salatu du,... [+]
Michel Barnier kontserbadorea ministro ohia da, Europako Batasuneko komisario ohia ere bai eta Brexiteko negoziatzailea izan zen.
Elkarrizketa-sorta hasiko du, beste behin, Macron presidenteak. "Ahalik eta gehiengorik zabalena eta egonkorrena osatzeko" egingo duela lan esan du Macronek, herrialdea ez dadin "blokatuta eta ahulduta" gera.
Laugarrenez altxatu da eguzkia Baionako besten eremu setiatuan eta uste dut, septentrioko Euskal Herri honetan, hatsa hobekiago hartzen dugula, batez ere gure hiru diputatuak Fronte Herritar Berrikoak direlako eta olde beltz-kakia hirugarren postura zokoratu dugulako. Bi gauza,... [+]
Ipar Euskal Herriak dituen militante nekaezin horietarikoa dugu Peio Dufau: ofizioz tren gidaria, CGT sindikatuan buru belarri inplikaturikoa, Bake Bidean dinamikan engaiatua eta alabari Wolfram sindromea izeneko eritasun arraroa atzeman ziotenaz geroztik izen bereko elkartean... [+]
Hirugarren kokatu bada ere, pozik izatekoa badu eskuin muturreko RNk: inoiz baino azkarrago da Frantziako Legebiltzarrean –2017an zortzi diputatu zituen, 2022an 88 eta orain 143–. Bere hauteslegoa azkarki emendatuz doan heinean, anitzez zabalagoa du oinarria:... [+]
Sei hautagai dira Frantziako Legebiltzarrerako presidente izateko lehian –ezkerretik bat, Macronen aldeko bi, eskuinetik bat, eskuin muturretik beste bat eta independente bat–. Horrez gain, dozenaka eragilek deiturik, FHB Fronte Herritar Berriaren garaipenaren... [+]
Nork aurreikusten ahal zuen 2024an Peio Dufau –Marie Heguy-Urain duelarik ordezko– EH Baiko hautagaia, diputatu izanen zela? Eskuin muturraren kontrako kanpainak eta estrategiak funtzionatu du. Ipar Euskal Herriak ez du faxistarik bidaliko Frantziako Asanblea... [+]
Ikasle batek erran zidan, behin, testu bat aztertzen ari ginela: “Pertsonaia eri da: geldi-geldia pentsaketa ari da bere buruan”. Bistan dena, erranaldi horrekin, gaizki adierazi zuen gogoan zuen iruzkina, erran nahi baitzuen pertsonaiaren ezontsa nabari zela haren... [+]
20:00etan atera dira lehen datuak, harridura orokorra eraginez: zundaketa guziek lehen kokatzen zuten eskuin muturreko RN hirugarren atera da eta ezkerreko FHB Fronte Herritar Berria garaile. Gehiengoan edota gehiengo osoan ikusten zen RN Batasun Nazionalarentzat zaplaztekoa... [+]
Iñaki Echanizek irabazi du Zuberoa, Nafarroa Beherea, Hazparne eta Biarnoko zati bat barnebiltzen dituen laugarren hautesbarrutian. 2022an bezala, garaile atera da, ezkerreko Fronte Herritar Berriaren izenean.
Ezkerrekoa beharko lukete Frantziako Lehen ministroak eta bere gobernuak, jakinik Fronte Herritar Berria garaile atera dela Frantziako Legebiltzarrerako hauteskundeetan. Baina, ezkerraren garaipenaren gainetik pasaz, bestelako gehiengo bat osatu nahian dabil Emmanuel Macron... [+]