Lehen aldiz 1,5ºC-ko langa gaindituko du tenperaturaren igoerak 2024an
Copernicus ingurumen behategiaren arabera 2024ak errekorra hautsiko du Lurreko tenperaturari dagokionez, eta hori bakarrik ez, industria aurreko garaiko batez bestekoa baino 1,5ºC altuagoa izango da lehen aldiz.
Klima larrialdiak beste mugarri bat ezarriko du aurten. Oraingoan albistea ez da 2024a erregistroak daudenetik urte beroena izango dela, tamalez ohituta gaudelako urtez urte errekor hori hausten. Lehen aldiz, erreferentziatzat hartzen den 1850 eta 1900. urteen arteko industria aurreko garaiko batez besteko tenperatura baino 1,5 gradu altuagoa izango da aurtengoa. Datu hori nabarmendu du Europar Batzordeak bultzaturiko Copernicus ingurumen behategiaren programak, bere Larrialdi Klimatikoaren Zerbitzuaren bidez. Zehazki, azaldu du urtarriletik urrira anomalia hori jadanik 1,59ºC-koa izan dela, eta seguruenik 1,55ºC altuagoa izango dela 2024ko urte osoko tenperatura.
1,5ºC-en langa gainditzeak esan nahi du jadanik 2015eko Parisko Akordioan finkatutako konpromisoa ez dela beteko. Konferentzia horretan adostu zen tenperaturak ezin duela 2 graduko igoerarik izan, baina herrialdeek esfortzua egingo zutela 1,5ºC-en mugan mantentzeko 2150 urtera arte.
1,5ºC-en langa gainditzeak esan nahi du jadanik 2015eko Parisko Akordioan finkatutako konpromisoa ez dela beteko. Herrialdeek adostu zuten esfortzua egingo zutela muga horretan mantentzeko 2150 urtera arte
"Honek mugarri berria jartzen du tenperatura globalaren erregistroetan eta balio behar luke COP29 gailurrean anbizio gehiago izateko", azaldu du Copernicuseko alboko zuzendari Samantha Burgessek.
Europar erakundearen txostenaren arabera, tenperaturaren gorakada hori Europako ia kontinente osoan erregistratu da, baita Kanadan, AEBetako erdialde eta mendebaldean, Tibeteko iparraldean, Japonian eta Australian ere. Gainera, itsasoaren batez besteko tenperatura ere oso altua izan da, 20,68ºC-koa, 2023ko baino 0,10 gutxiago soilik. La Niña fenomenoa sortzen ari dela eta, tenperatura hori jaitsi egin da Pazifikoan.
"Honek mugarri berria jartzen du tenperatura globalaren erregistroetan eta balio behar luke COP29 gailurrean anbizio gehiago izateko", azaldu du Copernicuseko alboko zuzendari Samantha Burgessek
Euri-jasak, lehorteak eta hezetasuna
Euri-jasak, lehorteak eta hezetasuna dira klima larrialdiaren beste sintoma garbia, berriki Valentzian ikusi dugun moduan.
Copernicusek azaldu duenez, prezipitazioa batez bestekoaren gainetik geratuko da Europako toki askotan eta hezetasuna ere altuagoa izan da Txinan, Floridan eta Australian. Aldiz, lehorteak Afrikan eta Hego Amerikan sumatu dira gehien.
Zor ekologikoa
Egoera larri horren aurrean zientzialariak gero eta ozenago eta garbiago mintzo dira. Bioscience aldizkarian 1.500 zientzialarik sinaturiko txostena argitaratu dute berriki, AEBetako Oregon Estatu Unibertsitateko William Ripplek koordinatuta.
"Berotze globala, katastrofikoa den arren, polikrisi baten alderdietako bat besterik ez da, ingurumen degradazioa, desberdintasun ekonomikoa handitzea eta biodibertsitatearen galera ere barnebiltzen dituena"
Rafael Poch kazetariak bere blogera txosten horren zertzelada batzuk ekarri ditu, Patrick Mazzaren eskutik, eta ondorio nagusietako bat da sobregiro edo zor ekologiko baten aurrean aurkitzen garela: "Berotze globala, katastrofikoa den arren, polikrisi baten alderdietako bat besterik ez da, ingurumen degradazioa, desberdintasun ekonomikoa handitzea eta biodibertsitatearen galera ere barnebiltzen dituena", dio txostenak.
Beren esanetan, zor horrek ezin du modu mugagabean iraun: presioa handitu ahala eta Lurraren klima-sistema hondamendi egoerara pasatzen den heinean, gero eta zientzialari gehiago ari dira pentsatzen "kolapso sozial" bat gertatuko dela. "Entzungo ote du munduak?" galdetzen dute.
Agintari gutxik aitortzen dute publikoki, disimulurik eta konplexurik gabe, multinazional kutsatzaileen alde daudela. Nahiago izaten dute enpresa horien aurpegi berdea babestu, “planetaren alde” lan egiten ari direla harro azpimarratu, eta kutsadura eta marroiz... [+]
Biologian doktorea, CESIC Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusiko ikerlaria eta Madrilgo Rey Juan Carlos unibertsitateko irakaslea, Fernando Valladares (Mar del Plata, 1965) klima aldaketa eta ingurumen gaietan Espainiako Estatuko ahots kritiko ezagunenetako bat da. Urteak... [+]
Nola azaldu 10-12 urteko ikasleei bioaniztasunaren galerak eta klima aldaketaren ondorioek duten larritasuna, “ez dago ezer egiterik” ideia alboratu eta planetaren alde elkarrekin zer egin dezakegun gogoetatzeko? Fernando Valladares biologoak hainbat gako eman dizkie... [+]
Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko ikertzaileek.. Horrek, era berean, klima-larrialdiari aurre egiteko balioko lukeela baieztatu dute, basoek atmosferako karbono-dioxidoa xurgatuko... [+]
_Glaciar.png)
Desagertzeko arriskuan dauden izotz-masak dokumentatzen dituen nazioarteko erregistro batek Pirinioetako Monte Perdido sartu du zerrendan.
Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen.
Nature Medicine aldizkarian publikatutako artikuluaren arabera, berotegi efektuaren ondorioz handiagoa izango da beroak eragindako heriotzen igoera hotzak eragiten duen heriotza jaitsiera baino. Gainera, beroarekiko egokitze onenak ere ez luke arazoa guztiz konponduko.
Igande arratsaldean Greenpeace-ko 30 kide inguruk Urdaibaiko proiektuaren kontrako ekintza burutu dute Bilboko Guggenheim museoan. Hamar landare eta animalia-espezie errepresentatu dituzte.
Munduko landa eremu periferikoetan 4 milioi kilometro koadro laborantza lur abandonatu dira azken 75 urteotan. Orain arte arrazoi ekonomikoengatik uzten baldin baziren nagusiki, gerora, klima aldaketak ere horretara bideratuko ditu geroz eta gehiago. Bioaniztasuna babesteko xede... [+]
AEBetako Ozeanoko eta Atmosferako Administrazio Nazionalaren (NOAA) ikerketaren emaitza zabaldu du Nature Climate Change aldizkariak: bereganatzen zuen karbono dioxido eta metano kopurua baino gehiago isurtzen du orain tundrak.
-(1).jpg)
Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.
Inor ez ala denok. Klima larrialdia inork ez pairatzeko aldaketak bideratu ezean, behintzat guztiek pairatu dezagula. Zuk –irakurle–, nik –Jenofa–, haiek –pobreak– eta haiek –aberatsak–. Satisfaziorik ez zidaten eragin Los... [+]
Hodeiak murrizten ari dira eta horrek eragin nabarmena du klima-aldaketan, NASAko ikertzaile-talde batek ondorioztatu duenez. Terra satelitearen datuak aztertuta, ikusi dute azken 20 urteetan, pixkanaka, baina etengabe, murriztu dela hodeien estaldura. Amerikako Batasun... [+]
Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]