Hamar pertsona aberatsenek munduko 3.600 milioi txiroenek baino sei aldiz gehiago dute

  • Aurrekaririk ez duen egoeran, COVID-19aren pandemia lehertu zenetik igaro diren bi urteotan, munduko hamar gizonik aberatsenek bikoiztu egin dute beren fortuna –700.000 milioi dolarretik 1.5 bilioira–, gizateriaren %99aren diru-sarrerek behera egin duten bitartean. Horrek esan nahi du hamar pertsona hauek 15.000 dolar poltsikoratzen dituztela segunduro, edo 1.300 milioi egunero, Oxfamek kalkulatu duenez. Bi urteotan, bitartean, beste 160 milioi pertsona pobrezia egoeran murgildu dira.

Munduko hamar pertsona aberatsenak eta beren fortuna mila milioi dolarretan.

2022ko urtarrilaren 17an - 07:38
Azken eguneraketa: 08:56

Oxfam International Gobernuz Kanpoko Erakundeak urtero ateratzen duen txostena ezin gordinagoa da, aurten ere. Davoseko ekonomia foroan munduko agintari nagusiak biltzen direla baliatuz argitaratu du. Lotura honetan dago kontsultagai ingelesez, frantsesez, gaztelaniaz eta arabieraz.

Kapitalismoaren desberdinkeria azeleratzen ari da, urtez urte ematen dituzten datuak aintzat hartuz gero. 2014an ARGIAn informatu genuen nola 85 pertsona aberatsenek munduko 3.600 milioi herritarrek adina zeukaten. 2016an, 62 ziren. 2017rako, 43 ziren. 2019an 26 ziren munduko herritarren erdiak adina zutena. Gero pandemia etorri zen, hamar pertsona aberatsenek bikoiztu egin zuten beren fortuna eta 2022rako, hamar pertsona aberatsenek 3.600 milioi txiroenek baino sei aldiz gehiago daukatela nabarmentzen da.

Pandemia hasi denetik, 26 orduro pertsona batek mila milioi dolar pilatzen ditu, hamar pertsonarik aberatsenek beren fortunak bikoiztu dituzte eta 160 milioi pertsona gehiago erori dira pobrezian.

"Berdintasun ezak lau segunduro pertsona baten heriotza eragiten du. Eta ez da kasualitatea, aukera bat baizik: aberatsentzat eta aberatsenek eginiko hautuen ondorio biolentoak dira gure ekonomiak". Hala laburbildu dute sare sozialetan berdintasun faltari buruzko 2022ko Inequality Kills (Desberdinkeriak hil egiten du) txostena.

Munduko 3.100 milioi txiroenak baino sei aldiz aberastasun gehiago daukate hamar pertsonak

Datu ugari eman dituzte. Batekin hastearren, pandemia hasi denetik beren aberastasuna bikoiztu duten hamar gizon hauek egun batetik bestera beren fortunaren %99.999 galduko balute ere, planetako herritarren %99 baino aberatsago izaten jarraituko lukete. "Gaur egun, munduko pobreenak diren 3.100 milioi pertsonak baino sei aldiz aberastasun gehiago daukate hamar pertsona hauek".

Gutxienez 73 herrialdek aurten aurre egin beharko diete Nazioarteko Diru Funtsak bultzatutako austeritate eta murrizketa politikei, gogoratu dutenez. Horrek herrialdeen arteko desorekaz gain, barne-mailakoa areagotuko duela ohartarazi dute. Nazioarteko elkarte honek ezinbestekotzat jo du herrialdez herrialde aberatsenak zerga bidez askoz gehiago taxatzea.

2021eko uztailean, munduko pertsonarik aberatsenak bere luxuzko espaziontzian espaziora bidaiatu zuen lagun batzuekin, bitarte horretan milioika pertsona jatekorik eta txertorik gabe hiltzen ari ziren bitartean. Jeff Bezosek ondorengo esaldia bota zuen: "Milesker Amazoneko langile eta bezero guztiei, zuek ordaindu duzue guzti hau". Bezosek pandemia hasi denetik pilatutako diru-irabaziekin bakarrik, mundu osoko herritarrak txerta litezke.

Oxfamek kapitalismoaren desberdinkeria hau izendatzeko "biolentzia ekonomikoa" kontzeptua darabil eta salatu du egunero gutxienez 21.000 lagun hiltzearen konplize dela, osasun zerbitzuetara sarbiderik ez izateagatik, biolentzia matxistagatik, goseagatik edo krisi klimatikoagatik hiltzen ari diren herritarrei erreferentzia eginez.

Zenbait datu solte azpimarratuko ditugu jarraian, Oxfamen txostenetik:

  • Milioidunen aberastasuna gehiago hazi da COVID-19a hasi denetik, aurreko 14 urteetan baino.
  • Munduko 252 gizon aberatsenek gehiago daukate Afrika, Hego Amerika eta Ertamerikako mila milioi emakumeek baino.
  • 1995etik aurrera, %1 aberatsenak 20 aldiz aberastasun gehiago pilatu du gizateriaren erdi txiroenak baino.
  • AEBetako 3,4 milioi herritar beltz bizirik egongo lirateke gaur egun, herrialde horretako herritar zurien bizi-esperantza izango balute. Pandemiaren aurretik, kopuru hori 2,1 milioitan zegoen.
  • Kalkulatzen da 20 mila milioidun hauek 8.000 aldiz gehiago kutsatzen dutela 1.000 milioi herritar txiroenek baino.
  • Herrialde txiroetan urtero 5,6 milioi pertsona hiltzen dira osasun zerbitzuetara sarbiderik ez izateagatik.
  • Gutxienez 67.000 emakume hiltzen dira urtero mutilazio genitalagatik, edo beren bikote edo bikote ohiak erailda.
  • Urtean milioika tona janari alferrik galtzen den bitartean, 2,1 milioi pertsona hiltzen dira gosez munduan.

Kanal honetatik interesatuko zaizu: Ekonomia
AEB-en muga-zergak
Inperialismoa da, ergela!

Bandera amerikanoz inguratuta, muga-zergen oldarraldi berria iragarri zion munduari Donald Trumpek apirilaren 2an. Geroztik hamaika astindu jasan dituzte burtsek eta nazioarteko merkataritzak. Baina hau ez da zoro baten boxeorako ringa bakarrik: AEBetako politikan hamarkada... [+]


Muga-zergek depresioa areagotzen dute

Washington (AEB), 1930eko ekainaren 17an. AEBetako Kongresuak Muga-Zergen Legea onartu zuen. Smoot-Hawley Legea ere esaten zaio Reed Smoot senatariak eta Willis Hawley diputatuak bultzatu zutelako.

Legeak 900 produktu ingururako inportazio zerga-mugak %40 eta %60 artean igo... [+]


Euskal armagintza industria eztabaidagai (I)
Industria militarrari buruz Jaurlaritzak eta Zedarriak enpresari foroak planteatutako eztabaida irekitzen

Urtearen hasieran, Zedarriak taldeak "defentsaren" industriari buruzko "eztabaida irekitzearen" alde egin zuen publikoki (baita nuklearrari buruz ere), eta Eusko Jaurlaritzak berehala egin du bat horrekin. Lehenik, Mikel Torres lehendakariorde eta Ekonomia... [+]


Oloro-Donamariako suprefetura okupatu du ELBk, behi tuberkulosiaren kontrako protokolo “gogorregia” salatzeko

Eritasunaren kontrako protokoloa salatzeko eta prefeturarekin hitzordu bat lortzeko asmoz, bideratu dute okupazioa ehun bat laborarik. Tuberkulosia kasu batzuk agerturik Zuberoan, eritasunaren kontrako neurri sanitarioak segitu beharrean dira inguru horietako 280 etxalde... [+]


Negoziazioa: negarrerako zioa

Hezkuntza publikoko irakasleok  hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]


2025-04-10 | ARGIA
Maiatzean beste bost greba egun egingo dituzte EAEko hezkuntza publikoko irakasleek

Hirugarren greba zikloa iragarri dute Steilas, ELA, LAB eta CCOO sindikatuek maiatzaren 12tik 16ra bitartean, hezkuntza publikoa indartzearen alde. Azaldu dute Hezkuntza Sailak helarazitako azken proposamenak ez diela euren aldarrikapenei erantzun egokirik ematen.


2025-04-10 | ARGIA
Negoziazioak “boikoteatzea” egotzi diote sindikatuek Nafarroako Gobernuari, funtzio publikoko greban

Nafarroako funtzio publikoan 30.000 langile zeuden grebara deituta asteazken honetan. Deialdiak jarraipen desberdina izan du sektorearen arabera, eta sindikatuek salatu dute foru gobernuak "abusuzko" gutxieneko zerbitzuak ezarri dituela nahita.


Microsoftek bi langile kaleratu ditu multinazionalak Israelekin dituen harremanak salatzeagatik

Bi langileek Microsoften 50. urteurreneko ekitaldia moztu zuten ostiralean, eta enpresako buruei Gazako genozidioan duten papera leporatu zieten. Adimen artifizialarekin eginiko armak saltzen dizkio multinazionalak Israelgo armadari.


Errusiarekiko gerra hauspotzen

Ukrainaren ondoren Polonia?
Europar Batasunak Ukrainako gerra hauspotu du Kiev armaz hornituta, eta menia oraindik airean delarik, gerraren zikloan murgilduta dago bete-betean. Hori bai, bere diskurtsoa modulatzen ari da, eta gero eta gehiago hitz egiten du balizko su-etenaz... [+]


Teknologia
Teknologia kakatsua eskuratzeko kurba

Ekonomialariei asko gustatzen zaizkie merkatuen jokabideak adierazten dituzten grafikoak, kurbak alegia. Deigarria egin zait zentzu horretan Pluralistic webguneko “The future of Amazon coders is the present of Amazon warehouse workers” artikuluan (Amazonen... [+]


2025-04-09
Bikote perfektua

Egungo Venezia 118 uhartez osaturiko artxipelago baten gainean eraikita dago. Uharte horiek 455 zubik elkar lotzen dituzte. Lura baino lokatza du oinarri hiriak. Inguruetako milioika zuhaitz mozteari ekin zioten IX. mendetik aurrera, piloteak eraiki eta hiria zimendatzeko... [+]


Lekeitioko Udalak etxebizitza turistikoen lizentziak geldiarazi ditu

HAPOn etxebizitza turistikoak arautu eta mugatzeko aldaketa puntual bat egin arte eten egingo da herrian gisa horretako etxe gehiago irekitzeko aukera. Alokabiderekin hitzarmen bat egin duela ere iragarri du udalak, etxe hutsak alokairuan jartzeko.


Eguneraketa berriak daude